کارشناسان پاسخ می‌دهند؛
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، انفجار در انبار بندر بیروت، باعث شد بیش از صد تن کشته و حدود چنج هزار تن زخمی شوند. در پی این انفجار و براساس فیلمهای مستند دود قرمز-قهوهای تمام آسمان اطراف را فراگرفته است که طبق گزارش الجزیره این انفجار بعلت منفجرشدن بیش از ۲۷۰۰ تن نیترات‌آمونیوم رخ داده است.
خاصیت انفجاری نیترات‌آمونیوم شناخته شده است و در حملات تروریستی متعددی ازجمله بمباران شهر اوکلاهما در سال ۱۹۹۵ مورد استفاده قرار گرفته است. به دلیل قدرت انفجاری نیترات‌آمونیوم، کشور‌ها و اتحادیه‌ها مقررات سختی درباره پردازش و ذخیره آن وضع کرده‌اند.
اما نیترات آمونیوم چیست و چرا خاصیت انفجاری دارد؟
آمونیوم نیترات یک ترکیب شیمیایی متشکل از عناصر نیتروژن، هیدروژن و اکسیژن است و معمولا در کشاورزی به عنوان کود استفاده می‌شود. گیاهان با تکیه به فتوسنتز ضمن استفاده از کلروفیل نور خورشید را به انرژی تبدیل می‌کنند.
نیتروژن یک عنصر اساسی برای این فرآیند است و آمونیوم‌نیترات در مقایسه با سایر کود‌های شیمیایی در تهیه مواد مغذی برای گیاهان بسیار مناسب است. این ماده همچنین یک ماده منفجره است و در سراسر جهان در معادن و عملیات ساختماتی که نیاز به تخریب است، استفاده می‌شود. در شرایط عادی، این ماده بسیار پایدار و پس از قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها یا سوخت منفجر شده و زنجیره‌ای از واکنش‌ها را آغاز میکند.
وقتی دما از ۱۷۰ درجه فارنهایت بیشتر شود، آمونیوم‌نیترات شروع به تجزیه شدن میکند. اما با گرم شدن سریع یا انفجار، یک واکنش شیمیایی ممکن است رخ بدهد که آمونیوم نیترات را به گاز نیتروژن و اکسیژن و بخار آب تبدیل میکند. محصولات این واکنش بیخطر هستند و در جو حضور دارند، اما این فرآیند انرژی بسیار عظیمی آزاد میکند.
ایان رائه استاد دانشگاه ملبورن استرالیا توضیح می‌دهد: «ایده ساخت هرگونه ماده منفجره‌ای است که از یک انرژی زیاد به انرژی کمتری برویم. انرژی که آزاد می‌شود قدرت انفجار را نشان می‌دهد.»
این امر همچنین مسلتزم یک فضای محدود بدون از بین رفتن مواد است. مثلا سوختن آمونیوم‌نیترات در یک فضای باز احتمالا منجر به انفجار نخواهد شد. علاوه بر این، در یک انفجار همه آمونیوم‌نیترات منفجر نمی‌شود. بخشی از آن به آرامی تجزیه شده و گاز‌های سمی مانند نیتروژن‌دی‌اکسید را می‌سازند. دود قرمز-قهوهای انفجار بیروت نیز ناشی از همین گازهاست.
در فیلمهای منتشر شده بعد از فوران آتش، می‌توانید بلافاصله موج شوک ناشی از انفجار را ببینید. رطوبت موجود در هوا به سرعت متراکم شده و یک کره سفید در اطراف منطقه انفجار تشکیل می‌شود. هنور مشخص نیست که چه چیز دیگری ممکن است در این انفجار مشتعل شده باشد، اما به گفته گاردین اطلاعات آن به زودی منتشر خواهد شد.
برنت کایزر، زیست‌شناس گیاهی در دانشگاه سیدنی می‌گوید: «این ماده در شرایط کنترل شده و حجم اصلاح‌شده نگهداری می‌شود تا احتمال انفجار را به حداقل برساند. در استرالیا ذخیره و استفاده از نیترات‌آمونیوم کاملا کنترل می‌شود تا از وقوع این نوع انفجار جلوگیری شود.»
انفجار تصادفی نیترات در سده گذشته منجر به حوادث متعددی شده است. در ۲۰۱۵، انفجار ناشی از ۸۰۰ تن آمونیوم‌نیترات در بندر پکن باعث کشته شدن ۱۷۳ نفر شد. انفجار ۲۳۰۰ تن آمونیوم‌نیترات در بندر تگزاس در سال ۱۹۴۷ بدترین حادثه صنعتی در تاریخ ایالات متحده آمریکا بود و جان ۵۸۱ تن را گرفت.
گفته می‌شود دو انفجار بندر بیروت را لرزانده است. به نظر می‌رسد دومین انفجار نیز به علت آمونیوم‌نیترات صورت گرفته و هنور مقیاس کامل این ویرانی در لبنان کاملا مشخص نیست.
دیوید کالدیکوت، مدرس ارشد پزشکی بالینی در دانشگاه ملی استرالیا گفت: «این یک انفجار بسیار عظیم است و تعداد مرگ‌ومیر‌های گزارش شده احتمالاً بسیار بیشتر از موارد اعلام شده است.»
ارسال نظرات