چالش شیوع کرونا موجب شد تا بخش زیادی از فعالیتهای حضوری در کشور اعم از فعالیتهای تشکیلاتی رو به افول برود؛ از این رو با فعالان دانشجویی به گفتگو پرداختیم.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، چالش شیوع کرونا موجب شد تا بخش زیادی از فعالیتهای حضوری در کشور اعم از فعالیتهای تشکیلاتی رو به افول برود و با کاهش این فعالیتها، موجی از بی انگیزگی فضای تشکلهای دانشجویی را فرا بگیرد. از این رو سلسله گفتگوهایی با عنوان شاخص جهت بررسی هرچه بهتر این چالش که این روزهای تشکیلات دانشجویی را به خود درگیر کرده است از این رو با دوتن از فعالان دانشجویی دراین باره گفتگو پرداخته ایم.
مروتی مسئول سابق خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه تهران پیرامون این موضوع اظهار داشت: در ابتدا بهتر است که بازتعریفی از تشکیلات داشته باشم، تشکیلات عبارت است از جمعی که با هم ارتباط دارند، هدف مشترک دارند و کار مشترک انجام میدهند و برای صحبت کردن درباره تشکیلات باید روی این سه پایه مانور بدهیم؛ چرا که اگر هرکدام از این سه پایه از بین برود کل تشکیلات از بین میرود. در بحث کرونا و مجازی شدن ممکن است در برخی از این پایهها اگر تغییراتی ایجاد نکنیم، متزلزل شود و دیگر تشکیلات، تشکیلات نباشد.
دونکته درباره تشکیلات مجازی وجود دارد؛ یک اینکه کرونا با آمدنش تشکیلات مجازی را ایجاد کرد و درباره داشتن این نوع تشکیلات فکر شد و ما باید این را مد نظر قرار بدهیم که تشکیلات بعد از کرونا با تشکیلات قبل از کرونا کاملا فرق کرده و حتی وقتی کرونا به طور کامل از بین برود، این تفاوت وجود دارد و دیگر به سابق باز نمیگردد. برای همین اگر ما خودمان را با این دنیا همراه نکنیم و تشکیلات را ارتقا ندهیم، باعث میشود که یک پله عقب بمانیم.
نکته دیگری که وجود دارد، این است که پاسخ مشخصی برای سوالاتی که در دوران کرونا ایجاد شده، وجود ندارد و بیش از اینکه بخواهیم پاسخ به سوالی بدهیم باید درباره آن فکر کنیم. در دوران مجازی شدن و تعطیلی دانشگاه فرصت خوبی داریم که برروی اهدافمان باز بینی و تعمق و تفکر و بازتعریف کنیم و متمرکز شویم و این مباحث را مورد بررسی قرار بدهیم.
تشکیلاتی که اعضای آن با هم ارتباط نداشته باشند، تشکیلات نیست و این ارتباط در دوران کرونا ممکن است ضربه زیادی بخورد؛ چرا که یک تشکل ارتباطهای زیادی اعم از درون تشکیلاتی ارتباط با دانشگاه و اساتید و مسئولین و ... دارد و این بحث ارتباط باید متناسب با شرایط فعلی بازتعریف شود تا از بین نرود و آسیبهای جدی به تشکیلات وارد نشود.
کارهای تشکیلاتی باید در بستر جدیدی تعریف شوند
مسئله دیگری که در تشکیلات اهمیت دارد، کار کردن اعضای تشکلها با یکدیگر است که در دوران پسا کرونا با آسیبهای جدی روبرو شده و باید تشکلها درباره این موضوع برنامه ریزی جدیدی متناسب با شرایط بعد از کرونا داشته باشند تا اگرچه بستر فعالیت در دانشگاه وجود ندارد؛ اما در بسترهای جدیدی کار تعریف شود که اعضای تشکلها در آن با یکدیگر کار کنند و این نگرانی بسیارمهمتر از ارتباط است.
چند نکته دیگر در این باره وجود دارد و آن هم این است که تشکیلات مجازی برای ما یکسری تهدید و یک سری فرصتهای خوبی ایجاد کرده است که اگر اینها را شناسایی کنیم و به آن بپردازیم، قدم روبه جلویی در روزگار کرونا بردشتهایم. برای مثال یکسری دسترسیها برای ما راحتتر است. چون بستر مجازی است دسترسی به اساتید و کارشناسان و ادواری که در سراسر کشور هستند راحتتر شده است و من میتوانم به عنوان یک تشکلی حتی با یک کارشناسی که مثلا در کشور ایران نیست به راحتی ارتباط بگیرم به راحتی جلسه بگذارم و استفاده از این ظرفیتها بکنیم. این فرصت خیلی جدی میتواند باشد که برگردیم به استفاده از افرادی که حتی خارج از کشور هستند مخصوصاً در کارهای علمی خیلی این گسترش ارتباط خیلی میتواند راهگشا و تاثیرگذار باشد.
کرونا زمان بیشتری از اعضای تشکیلات را در اختیار تشکیلات قرار داد
دومین مورد؛ زمان بیشتر افرادمان است که در بخش بعدی صحبتم این را نقد میکنم، ولی از جهتی جزو سوالاتی است که باید تجربه جواب این سوال را نشان بدهد، ولی وجهی که از آن در ذهن می آید، این است که تشکیلات مجازی زمان بیشتری از اعضا را به ما می دهد؛ چرا که زمان رفت و آمد که به کلاسها حذف شده و زمانی که افراد مجبور بودند خانه شان بروند این زمان بازتر شده و میتوانیم تا شب ساعات بیشتری از اعضا را داشته باشیم و استفاده کنیم . همچنین زمانهای مشترک افراد با هم زیادتر شده و این یکی از مزیت هاست.
مورد بعدی رشد رسانهای هست که یکی از کوئنهای مثبت تشکیلات مجازی بود و استفاده زیادی را چه برای نهضت دانشجویی و چه حتی برای نهادهای دیگر به بار می آورد، رشد رسانهای است که باعث میشود ما یک ارتقای رسانهای ایجاد کنیم و اگر این فشار به ما وارد نمیشد این رشد هم لزوما ایجاد نمیشد.
مسئله دیگر این است که پیش از این همه تشکل ها دورههای آموزشی می گذاشتند؛ اما در این بازه افراد خودشان احساس نیاز بیشتری کردند؛ چون حس میکنند بستر خوبی که میتوانند پیام را منتقل کنند رسانه است و وقتی میبینند رسانه بلد نیستند، رجوعشان به آموزشهای رسانهای خیلی بیشتر میشود. مورد بعدی بحث تقویت مبانی و بازنگری است که فرصت خوبی در اختیارمان قرار داده اگر این دوره موقتی باشد و ما بتوانیم یک بازنگری و تعمیق در مبانی و اهداف داشته باشیم، باید گفت: این هم یک فرصت خیلی خوبی است.
مسئلهای که وجود دارد، این است که تشکل های دانشجویی بیشتر اهتمام تربیتشان برروی افرادی برای همان محیط دانشگاه است. این تربیت خیلی اتفاق مهم و لازمی در محیط نخبگانی است، ولی عموما به این توجه نکردیم که این نیروی نخبه دانشگاهی ما که کار تشکیلاتی هم یاد گرفته بعد از دانشگاه میخواهد چه فعالیتی بکند، مثلا دانشجوی ما برمی گردد به شهرستان خودش به آن فضای خودش که دانشگاه نیست و لزوما دیگر نیازی به همایش گرفتن و امثالهم ندارد و ما دانشجویان را برای ورودبه دنیای عمومیتر زندگی آماده نکرده بودیم.
بعد از دوران تشکیلاتی و دانشجویی من در یک محیط جدید به عنوان نیروی نخبهای که دانشگاه بودم و مسئولیت اجتماعی را متوجه شدم در روستای خودم چه کاری می توانم انجام بدهم؟ همایش گرفتن و محاصبه خبری و مطالبه گری یاد گرفتم ولی اینها را چه طور میتوانم پیاده کنم؟ و این باعث یک شوک و بحران هویتی برای افراد میشود. ولی فرصت اجباری هست که به این مسئله هم بپردازیم این مسئله را حل کنیم اگر بتوانیم افراد را فعال کنیم یک آموزشی دادیم که این دانشجویان چه طور میتوانند در تعاملات خودشان نقش آفرینی کنند. اگر در این آموزش توجه کردن به بستر افراد شکل بگیرد یکی از مشکلات جدی تشکیلات ما میتواند واقعا حل شود و این هم ارتقا پیدا کند و سطح جدیدی که واقا حرف جدیدی دارد افراد ارتقا یافتهتر تربیت کند و این مفیدتر است و جزو فرصتهای تشکیلات در دوران کرونا محسوب می شود.
زهرا رضایی، مسئول بخش خواهران بسیج دانشگاه شریف پیرامون چالش های تشکیلات دانشجویی در دوران کرونا اظهار داشت: نکته مهمی که فکر میکنم لازم است به آن توجه شود، این است در بخش اداره کردن تشکیلات خواهران و برادران تفاوت وجود دارد؛ حتی در دوران کرونا و اداره تشکیلات در فضای مجازی. با این موضوع که به دوران قبل کرونا برنمی گردیم و قطعا قویتر میشویم، اما به شرط اینکه برنامه ریزی داشته باشیم کاملا موافق هستم.
باید بررسی کنیم و ببنیم واقعا مشکلاتی و مسائلی که در این دوران وجود دارد، چه چیزهایی است و زمانی که می خواهیم راه حل بدهیم مشکلات را در نظر بگیریم. در کنار این مسئله فرصتها نیز مهم میشود برای این که تشکیلات قویتر شود. در حال حاضر درگیر مشکلاتی هستیم که خودمان در فضای دانشجویی و آموزش آن را لمس می کنیم. در این دوران کرونا آموزشها خیلی سخت گیرانه شده اساتید تمرینهای زیادی میدهند. وقتی دانشگاه شروع میشود دانشجویان ۲۴ ساعته مشغول کلاس هستند یا در کلاس هستند یا امتحان میدهند. این باعث شده شخص در خانه حبس شود و در کنار خانواده که انتظار دارند در کنارشان باشی از این طرف اساتید میخواهند شما تمرینها را حل کنی و در کلاس باشی. یعنی فضای فشار روانی نسبت به قبل وحشتناکتر شده است. قبلا این مشکل را داشتیم که بچههای ما در تشکیلات فعال نبودند و میگفتند درس داریم و درسمان سنگین است. آمدیم درس بخوانیم فضای دانشجویی به تشکیلات ارجحیت داشته الان بدتر شده یکی از مسائلی که احساس میکنم خیلی کار ما را کند میکند همین مسئله آموزش است که خیلی هم مهم است و بچهها برایش وقت میگذارند و در آخر هم کیفیت حضوری را ندارد.
الان همه چیز مجازی شده کانالهای تلگرام و اینستاگرام و در کنار این که همیشه فکر می کنیم کار با فضای مجازی برای ما آسان تر است. چک کردن همیشه فضای مجازی مصیبت بزرگی شده؛ چرا که دانشجو باید آنلاین و مدام در سامانه باشد و از طرفی خانواده این روند را قبول نمیکند. اغلب خانواده های توقع دارند بچه ها مدام سرشان درگوشی نباشد و در کنار خانواد باشند.
یکی از آفتهای اداره تشکیلات در دوران کرونا، دوری از فضای حقیقی است
نکته دیگری که درباره فعالیت تشکیلات در دوران کرونا وجود دارد، این است که فضای فعالیت، حقیقی نیست و هر چه قدرهم بگویم خانمها میتوانند در فضای مجازی بهتر از آقایان باشند به نسبت خود من که سال قبل میبینم بچههای ما نسبت به سال قبل قویتر شدند و جلسات محکمتر شده بچهها پایه بیشتری هستند، ولی فضا حقیقی نیست و مجازی است. ما امکان ارتباط فیس تو فیس را از دست دادیم ولی فرصتی بوده تا بتوانیم افرادی که با دختران چادری مشکل داشتند جذب کنیم و آنها بعد از ارتباط گیری با ما می بینند شرایط خوب است و با هم کنار می آییم. در واقع می شود گفت فضای ایجاد شده در تشکیلات بعد از کرونا یکسری مشکلات فضای حقیقی را رفع کرده اما مشکلات دیگری را به وجود آورد است.
این موضوع که پیش از کرونا ما کارها را در دانشگاه تعریف میکردیم خودش باعث میشد بستر رشدی برای افراد باشد. یعنی مثلا حداقلش این بود که یک نفر پوستری را بزند و خودش پیگیر شود و نامه بگیرد. کارها دوندگی داشت و شخص یاد میگرفت اگر یک کاری را تعریف میکند باید برای آن کار و اجرا کردنش باید برنامه ریزی، حساب شده ای را در نظر بگیرد ولی الان بعد از کرونا این را نداریم و این بستر رشد حذف شده است.
از دیگر معایبی که می توان گفت این است که منتها الیه کنشگری های دانشجویی ما تبدیل شده به این که مثلا در اینستاگرام واکنشی داشته باشیم یا در بهترین حالت یک تجمع محدود برگزار کنیم و شرایط بهداشتی در نظر بگیریم، ولی قبلا این طور نبود. عملا کانال تشکلها تبدیل به جایی شده که پوسترهای برنامههای مختلفی نهایت بازدیدش ده بیست نفر است، یا عکس جمعها گذاشته شود حال یا قبلا این طور نبوده یا من به یاد نمی آورم، یا اینکه الان بسیار به چشم می آید که این تشکل چرا کارهای روتین میکند چرا نتوانسته کار دیگری بکند.
دختران تشکیلاتی به سرعت برنامهها را با فضای کرونا وفق دادند
البته ناگفته نماند که در مواجهه با کرونا یک شوک زدگی هم اتفاق افتاد و یک مدت طولانی مخصوصا احساس میکنم تا یک مدت زیادی مجموعه برادران با آن درگیر بودند، ولی ما این طور نبودیم خیلی سریع دوره برگزار کردیم و فضای مجازی را تا تنور داغ بودیم چسباندیم؛ البته نا گفته نماند که قسمت عظیمی از تشکل ها را برادران دارند آن هم در دانشگاه ما که تعداد دخترانشان کم است.
در دوران پیش از کرونا برنامههای داخلی که برگزار میشد در محل دفتر بسیج بود و یکباره سی نفر دور هم جمع بودیم احوال هم را میپرسیدیم ولی الان برای پیدا کردن یکدیگر باید یا تماس بگیریم یا از طریق فضای مجازی یکدیگر را پیدا کنیم و عملا تشکل آن خاصیت ارتباط گیری گذشته اش را دارد از دست می دهد و این شرایط بدی است که داریم دست و پنجه نرم میکنیم از آن طرف خوبیهایی دارد.
در این سه چهار ماه اخیری که مسئول بودم بسیاری از کارها واقعا با یک سرعت بالاتر و قدرت بیشتری جلو میرفت و نیروی کمی میگرفت؛ یعنی انرژی که قبلا برای یک دوره برگزار کردن، میگذاشتم الان که دوره مجازی برگزار میکنیم زمین تا آسمان فرق دارد. زمان را تقسیم میکنیم و به کارهای بیشتری میرسیم برنامه ریزیها حقیقیتر شده و دوندگیهای کار الان کمتر شده. از این جهت دختران یک قدم جلوتر هستند. دحتران شرایط خاصی داشتند باید شب زود میرفتند خانه صبح نمیتوانستند بیایند دانشگاه و بیشتر درس میخواندند که الان که این مشکلات را نداریم دختران قویتر عمل میکنند یعنی از آن مشکلاتی که داشتیم درامدیم .
فعال سازی استانها یک اقدام مهم در دوران کرونا است
یکی از مزایایی که در دوران کرونا به عنوان شهرستانی خیلی استفاده کردم این بوده است که برای اینکه از امکانات تهران استفاده کنیم باید کیلومترها می آمدیم تا در تهران استفاده کنیم؛ اما الان کارها با سامانه انجام می شود و این برای دانشجویانی که شهرستانی هستند بسیار بهتر شده، اما نکته اش این است اگر قرار باشد همین شهرستانها مثلا پررنگ شود و استانها پررنگ شوند بسیجهای ما باید آنجا فعال شوند ما در دانشکدهها بسیجها را فعال میکردیم بچهها کف دانشکده کار کنند الان که بچهها شهرستان رفتند واقعا به نظرم کار خیلی خوبی که تشکلهای متفاوت با هم دارند، این است بچههای استان را فعال کنند این برای انتخابات هم خیلی میتواند کار کند. اگر بومی یک شهری هستم مردم منطقه من را میشناسند خیلی بیشتر به چشم میآید تا اینکه در تهران که کسی نمیشناسد فعالیتی بکنم برای بحث انتخابات این مسئله مهم و خیلی پررنگ است، اما به شرط اینکه تشکلها جمع شوند بچه با هم آشنا شوند اولش شاید سخت باشد، ولی پیگیر هستم این وضعیت حداقل شهرستانی یا شهرستانی که هستند اینها فعال شود که بعدها برای کارهای دیگر استفاده کنیم.
به نظر من جدای از اینکه می شود دروه هایی مثل خلاقیت برای دانشجویان در دوران کرونا برگزار کرد می توان با اهمیت دادن و ا پررنگ کردن نقش بچهها، آنها را جدی بگیریم یعنی برای اینکه یک فرد قبول بشود، باید از بچههای شورای مرکزی یا مسئول بسیج تایید میکرد الان گاهی اوقات دانشجویانی که بخصوص از دهه ۸۰ که وارد میشوند، ایدهها و نظراتشان با من که چند سال بزرگتر هستم خیلی فرق دارد؛ چون من که دانشگاه بودم سه سال چهار سال فضای حقیقی را تجربه کردم شاید نتوانم برای همه چیز ایده بدهم، ولی کسی که یک سال آمده دانشگاه وارد مجازی شده سریعتر کار میکند یکی از کارهایی که کردیم این بوده کل بخش رسانه را دست بچههای ۹۸ سپردیم با نظارت بچههای بزرگتر که هم ایدهها و برنامههایی که برگزار میکنند.