گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدی طالبی؛ شفافیت از لحاظ چیستی، آن گونه که به ذهن اغلب انسان ها متبادر می گردد، تلاشی در جهت تکامل آگاهی نسبت به نظام مسائل پیش رو و یافتن جایگاه حقیقی این مسائل است که در نهایت منجر به ارائه راهکارهایی جهت برون رفت از مشکلات خواهد شد.
شفافیت به مثابه یک چراغ، باعث روشن شدن نسبت مولفه های مؤثر در بهبود و کنترل وضعیت؛ و حرکت دهنده چرخ دنده های حاّل این نظام مسائل است. دانشگاه به عنوان پیشران تولید الگوهای ذهنی و رفتاری جامعه، موظف به تعریف صحیح جایگاه شفافیت و ارائه خروجی های مطلوب از این مدل است. به گونه ای که سرریز پیاده سازی این الگوها در طی زمان، فضای جامعه را در برگرفته و گفتمان شفافیت را در جایگاه حقیقی آن در تمامی ابعاد، بسط خواهد داد.
دانشجوی دغدغه مند، مؤثرترین و مهم ترین مؤلفه ایجاد مطالبه ی گفتمان شفافیت در دانشگاه است؛ زیرا دانشجو در قامت مبیّن مسائل جامعه، از حرّیت لازم جهت پیش برد این اهداف برخوردار بوده و تعریف ساز و کار مناسب در سطح دانشگاه، می تواند گام اول را جهت فراگیری جامع این اتفاق فراهم آورد. اتفاقی که نه فقط روشی برای دست یافتن به تعالی در تمام وجوه می باشد، بلکه تنها روش رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده، چه در سطح دانشگاهی و چه فرادانشگاهی می باشد.
ایستادن در مقابل گفتمان شفافیت، گاه برخواسته از ترس ناشی از جهل و گاه برخواسته از مطامع فردی یا جناحی است. که در طولانی مدت باعث ایجاد یک جبهه در مقابل این گفتمان خواهد شد و سعی خواهدکرد که تلاش‌های آن را به حاشیه براند. به گونه ای که هزینه ایجاد چنین گفتمانی را بالا برده و آن را به عنوان یک «مطالبه کاذب » یا مطالبه دور از دسترس » در ذهن دانشجویان طرح ریزی کند. گاه این ممانعت توقع حرکت را از دانشجو سلب کرده و دوگانه «لطف یا وظیفه » را مطرح می کند. البته راه حل برون رفت از چنین معضلی، سهل الوصول بوده و تنها با شناساندن نمونه های موفق مطالبه شفافیت که مسیر منطقی را طی کرده اند، به سرانجام خواهد رسید.
این اتفاق به خودی خود باعث شکست این دوگانه و بازتعریف نوع نگاه به مطالبه ی شفافیت از سوی دانشجویان خواهدشد. بسیاری از وجوه شفافیت که در نگاه اول ممکن است، به دلایل متعدد، غیرقابل دسترس تلقی گردند، به فراخور میزان پرداختن به آن توسط دانشجویان، بخش هایی از نظام مسائل را روشن کرده و خود حلقه ی وصلی جهت دستیابی به اعماق و سطوح دیگر این نظام گردیده اند و حتی جبهه ای که در مقابل این گفتمان ایستاده است را به جبر با موج شفافیت خود همراه کرده و آن را در دل فضای گفتمانی خویش حل کرده است. به طوری که نگاه متوقعانه پس از مدتی به نگاه تکلیف مدارانه تغییر پیدا کرده است.
امروزه بیش از گذشته، تبیین ابعاد گفتمان شفافیت بر دانشجوی دغدغه مند اهمیت پیدا کرده و تقویت نگاه تکلیف مدارانه در قبال تلاش برای دستیابی به شفافیت، دست کمی از خود شفافیت نخواهد داشت؛ زیرا با تغییر نوع نگاه حاکم بر این فرایند، در طولانی مدت این اتفاق پیام آور تسریع و تعمیق در نظام مسائل و حل بهتر آنان خواهد بود.
مهدی طالبی - جانشین حوزه بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.