گزارش |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * به جرأت می‌توان ادعا کرد که نبود شفافیت در سازوکار‌های اقتصادی کشورمان، یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی سیستم اقتصادی کشور است. یک نمونه بارز آن را می‌توان در شرکت فولاد مبارکه یافت؛ شرکتی که ادعا می‌کند خصوصی است، اما مدیرعامل آن را دولت تعیین می‌کند!
احداث فولاد مبارکه از سال ۶۰ آغاز شد؛ در زمینی به مساحت ۳۵ کیلومترمربع و در ۷۵ کیلومتری جنوب غربی اصفهان. احداث این مجموعه عظیم و استراتژیک زیر حملات هوایی جنگنده‌های بعثی در دوران جنگ تحمیلی ادامه یافت تا اینکه د سال ۷۰ اولین کوره قوس الکتریکی واحد فولادسازی آن راه‌اندازی شد. سال ۷۱ هم خطوط تولید این کارخانه افتتاح شد. پس از آن بود که محصولات این کارخانه بازار داخلی را تصاحب کرد و بخش عمده‌ای از نیاز کشور به این کالای استراتژیک رفع شد.
ظرفیت اسمی فولاد مبارکه در آن زمان ۲ و ۴ میلیون تن فولاد بود. پس از آنکه بازار داخلی از محصولات این شرکت پر شد و با توجه به نیاز کشور‌های همسایه به صنایع فولاد، مدیران فولاد مبارکه تصمیم به توسعه این شرکت گرفتند و با استفاده از منابع مالی حاصل از فروش داخلی و ارزی، تولید شرکت برای رسیدن به حداقل ۱۱ و ۳ دهم میلیون تن مذاب برنامه ریزی کرد؛ ظرفیتی که همچنان در فولاد مبارکه در حال تولید است. حجم بالای تولید در این شرکت و ثروت‌آفرینی عظیم آن، می‌تواند زمینه‌هایی برای فساد، ایجاد رانت یا استفاده‌های سیاسی از این شرکت ایجاد کند. بنابراین، بررسی سازوکار در فولاد مبارکه یکی از موضوعاتی است که از سوی دستگاه‌های نظارتی باید مورد توجه قرار گیرد.
رأی مثبت نمایندگان برای تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه
مساله‌ای که این روز‌ها درباره فولاد مبارکه بر سرزبان هاست، تحقیق و تفحصی است که هفته گذشته مجلس به آن رأی مثبت داد. تمرکز نمایندگان مجلس در تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه برای حقوق‌های نجومی مدیران این شرکت است.
براساس اظهارات موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی و عضو هیات رئیسه مجلس، محور طرح تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه ابهامات اساسی درباره قرارداد‌های خرید، توسعه و دیگر موضوعات مختلف درباره این شرکت است.
براساس اظهارات موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی و عضو هیات رئیسه مجلس، محور طرح تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه ابهامات اساسی درباره قرارداد‌های خرید، توسعه و دیگر موضوعات مختلف درباره این شرکت است.
بیشتر بخوانید:
به اعتقاد موسوی لارگانی، این شرکت حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان سود سالانه دارد، مدیرعامل آن هم ماهانه ۸۰ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند. شبهاتی که چرا مبلغ این حقوق نجومی است و آیا حجم عظیم سود سالانه شرکت باعث فساد در آن شده یا نه، باعث شده است تا نمایندگان مجلس به دنبال تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه باشند.
نمایندگان مجلس قصد دارند که در تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه موضوعاتی مانند دلایل کاهش حجم صادرات، عملکرد مالی، انتصابات خلاف قانون، افزایش هزینه‌های تولید، توزیع رانت، انعقاد قرارداد‌های پرابهام، پرداخت حقوق‌های نجومی، مداخلات متعدد مدیریت در فرآیند خرید و موضوعات دیگر را بررسی کنند. اما به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی، به نظر می‌رسد که آنچه برای تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه مطرح شده، روی مسائل و مشکلات اساسی این شرکت نظری ندارد.
علاوه بر این مساله تولید وزنی کارخانه و مقایسه آن با شرایط مشابه در سال‌های گذشته نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. هزینه‌های تولید این شرکت در چند سال اخیر باید بررسی شود و در صورت بررسی دقیق و کارشناسی این موضوعات، مسائلی مانند قرارداد‌ها و حقوق‌های نجومی هم حل و فصل می‌شود.
تحقیق و تفحص در فضایی دور از سیاست
یکی از موضوعات مهمی که باید در تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه مدنظر قرار گیرد، کاهش چشمگیر ذخیره استراتژیک این شرکت است. قبلا فولاد مبارکه در انبار‌های خود برای مصرف سه ماه ذخیره محصول داشت، اما اکنون این ذخیره به سه روز رسیده است. برخی از کارشناسان معتقدند که فولاد مبارکه به دلیل افزایش نرخ ارز، به صادرات روی آورده و به همین دلیل انبار‌های شرکت را خالی کرده است، اما این موضوع باید با اسناد و اطلاعات کامل به اثبات برسد. در این میان نباید از مشکلات فولاد مبارکه هم غفلت کرد؛ این شرکت در دو سال اخیر ۴ بار از سوی دولت امریکا تحریم شده است. به تازگی هم دولت ترامپ مدیرعامل این شرکت را هم در لیست تحریم‌ها قرار داده است.
مساله دیگری که در تحقیق و تفحص باید به آن توجه شود، کاهش صادرات این شرکت است. مدیران فولاد مبارکه مدعی هستند که کاهش صادرات به دلیل دستورات وزارت صنعت، معدن و تجارت رخ داده است. اما سوال اینجاست که اگر صادرات این شرکت کم شده، چرا ذخیره انبار‌های آن کاهش داشته است؟ رابطه این موضوع با مساله تولید یا فروش در بازار‌های رانتی چه مقدار است؟
علاوه بر این مساله تولید وزنی کارخانه و مقایسه آن با شرایط مشابه در سال‌های گذشته نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. هزینه‌های تولید این شرکت در چند سال اخیر باید بررسی شود و در صورت بررسی دقیق و کارشناسی این موضوعات، مسائلی مانند قرارداد‌ها و حقوق‌های نجومی هم حل و فصل می‌شود.
رانت توزیع در فولاد مبارکه
کارشناسان اقتصادی معتقدند که مساله رانت توزیع هم در فولاد مبارکه باید مطرح شود. ادعا‌ها و شایعه‌هایی وجود دارد که بیش از نیمی از رانت کشور در این شرکت رخ می‌دهد. نکته این است که از یک طرف مصرف کنندگان فولاد، از کاهش این محصول در بازار‌های داخلی سخن می‌گویند و از سوی دیگر مدیران فولاد مبارکه مدعی افزایش تولید هستند. قیمت فولاد هم طی یک سال گذشته چند برابر شده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد موضوع رانت توزیع در شرکت‌های فولادی به ویژه در فولاد مبارکه مطرح باشد.
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در توییتر اعلام کرده با اینکه به تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه رأی مثبت داده، اما به آنچه در این طرح ذکر شده، انتقاداتی دارد. او معتقد است که آنچه در رسانه‌ها درباره فولاد مبارکه مطرح شده، بی اساس است و باید موضوع این شرکت تخصصی‌تر و در فضایی آرام‌تر پرداخته شود.
فولاد مبارکه اصفهان، بی شک یکی از صنایع استراتژیک ایران به شمار می‌رود که هم بخش مهمی از نیاز صنعت خودروسازی را در کشور پاسخگو است و هم با صادرات می‌تواند ارزآوری چشمگیری داشته باشد. تحقیق و تفحص از این شرکت باید صورت گیرد، اما با هدف دستیابی به ریشه یابی مشکلات این شرکت و رسیدن به راه‌های حل این مشکلات، نگاه سیاسی به این موضوع می‌تواند مانع تولید در این دستگاه اقتصادی کشور شود.
ارسال نظرات