بایدن در ارتباط با افغانستان چند پله عقب رفته است / تلاش دولت جدید آمریکا برای خروج نیرو‌های آمریکا از افغانستان

سعیده اسدی، دانشجوی مطالعات منطقه‌ای (خاورمیانه و غرب‌آسیا) دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پیرامون مناسبات عربستان سعودی در منطقه بعد از روی کار آمدن جو بایدن، گفت: عربستان سعودی بعد از رژیم صهیونیستی از جمله کشور‌هایی بود که انتخاب بایدن برایش به منزله یک شوک محسوب می‌شد و این کشور هم مثل رژیم صهیونیستی به دنبال این بود تا ترامپ برای ۴ سال بعدی انتخاب شود.

وی افزود: با انتخاب بایدن گمان می‌رفت مسائل حقوق بشری و فشار‌های حقوق بشری به عربستان شدت بگیرد و این اتفاق هم افتاد. در واقع می‌شد این انتظار را داشت که تغییری هر چند جزیی بین روابط امریکا و عربستان ایجاد شود؛ مثلا بایدن در اولین سخنرانی در خصوص دکترین سیاست خارجی دولت جدید امریکا از بازنگری روابط عربستان و امریکا صحبت کرد.

بایدن حمایت خود را از حمله عربستان به یمن متوقف کرد
این دانشجوی مطالعات منطقه، اظهار کرد: بعد از سخنرانی بایدن اتفاقاتی در زمینه روابط این کشور با عربستان افتاد که از جمله آن می‌توان به توقف فروش تسلیحات به عربستان و امارات و توقف حمایت از عربستان در جنگ یمن اشاره کرد. جنگ و بحران یمن با حمایت‌های خود امریکا از ائتلاف عربی به رهبری عربستان از سال ۲۰۱۴، زمانی که بایدن معاون اوباما بود با آگاهی او، آغاز شد. اما امروز بایدن در سخنرانی‌های خود مناقشه و بحران یمن را جنگی دانست که فاجعه انسانی و راهبردی در پی داشته و به نوعی از عربستان خواست که این فاجعه را خاتمه دهد.  

اسدی، با اشاره به اقدامات جو بایدن برای حاشیه راندن عربستان در سیاست‌های منطقه، گفت: از دیگر اقداماتی که دولت بایدن انجام داد خارج کردن نام جنبش انصارالله از لیست گروه‌های تروریستی بود که هر چند در این موضوع مسئله توقف فروش تسلیحات و توقف حمایت از عربستان در حمله به یمن ابراز شد؛ اما در کنار آن بحث‌های حقوق بشر همان طور که گمان می‌رفت در اولویت سیاست خارجی دولت بایدن قرار گرفت.

وی با توضیح پیرامون مواضع جدید آمریکا درباره عربستان، گفت: از جمله این مواضع آمریکا می‌توان به افشا کردن سند قتل خاشقچی اشاره کرد. با انتشار این سند انتظار می‌رفت که امریکا تحریم‌ها و محدودیت‌هایی علیه افرادی که در این فاجعه دست داشتند اعمال کند؛ اما چنین اتفاقی نیفتاد. با وجود مواضع اعلانی امریکا در مسائل حقوق بشری نمی‌شود این انتظار را داشت که روابط دو کشور تحت تاثیر چنین مسائلی قرار بگیرد و هر چند حرف از بازنگری و ارزیابی مجدد روابط امریکا و عربستان شده، اما در عین حال بایدن به این نکته هم تاکید کرده امریکا حمایت‌های خودش را از عربستان ادامه می‌دهد.

سیاست های بایدن دربرابر افغانستان / از خروج نیروهای نظامی تا فشار به طالبان 
این دانشجوی فعال حوزه بین الملل با اشاره به رویکرد سیاست خارجی بایدن درخصوص افغانستان، گفت: ما در دوره ترامپ شاهد این بودیم که ۱۸ ماه مذاکره بین طالبان و امریکا از سپتامبر ۲۰۱۸ تا فوریه ۲۰۲۰ بین طالبان و امریکا انجام و در نهایت توافق‌نامه صلح بین این دو در دوحه قطر امضا شد. طبق این توافق نامه امریکا متعهد می‌شد تا نیرو‌های خودش و متحدان ناتو را از افغانستان  ۱۴ ماه بعد از امضای توافق نامه از افغانستان خارج کند و در مقابل هم طالبان متعهد شد تا از فعالیت گروه‌های تروریستی مثل القاعده و داعش در خاک افغانستان جلوگیری کند. همچنین مقدمات آغاز مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان را ایجاد کند و در صورتی که طالبان به تعهداتش عمل کند امریکا ۵ هزار زندانی را از زندان‌های افغانستان آزاد کند.

اسدی ادامه داد: توافق نامه صلح که بین طالبان و امریکا امضا شد بعد از گذشت مدتی انتقاداتی را متوجه امریکا کرد این انتقادات هم از داخل خود امریکا و کارشناسان و مقامات امریکایی بود و هم مقامات افغانستان. این‌ها معتقد بودند این توافق نامه بیشتر به نفع طالبان بوده تا دولت امریکا و یا افغانستان، به دلیل اینکه طالبان به اندازه امریکا در اجرای تعهداتش پیشرو نبوده به نوعی تمام این توافق نامه را به نفع طالبان تفسیر کردند.

وی افزود: با توجه به اهمیتی که به طور کلی مسائل حقوق بشری در دولت‌های دموکرات دارد، سخت گیری‌ها و شدت عمل بیشتری برای تحت فشار قرار دادن طالبان برای عمل به تعهدات این توافق نامه صلح باید وجود داشته باشد، ممکن است این اتفاقات در دولت بایدن و در قبال توافق نامه صلح با طالبان و افغانستان اتفاق بیفتد و به طور کلی مواضع بایدن چه در دورانی که معاون اوباما بوده چه در دوران کاندیداتوری ریاست جمهوری نشان از این دارد که بایدن به طور کلی خواهان خروج نیرو‌های امریکایی از افغانستان است و در عین حال طالبان را نیرو‌های تاثیرگذار و موثری در افغانستان می‌داند با توجه به این دو نگرش بایدن می‌شود این را انتظار داشت که توافق نامه صلح به قوت خودش باقی بماند.

سیاست های آمریکا در عراق / از عادی سازی روابط تا کاهش نیروهای آمریکایی در عراق

اسدی با اشاره به سیاست خارجی دولت بایدن در قبال عراق و سوریه، گفت: بایدن از جمله افرادی بود که موافق ایجاد فدرالیزم و یا تقسیمات سرزمینی داخل عراق بوده است و برخی معتقدند همین اظهارنظر‌ها مقدمه‌ای برای ظهور داعش در این کشور بوده است. پس از این تلاش آمریکا برای حل و فصل بحرانهای امنیتی و یا سیاسی اقتصادی عراق بیشتر خواهد بود و شاهد عادی سازی روابط عراق با رهبران آمریکایی خواهیم بود.  

این دانشجوی مطالعات منطقه با اشاره به خروج آمریکا از عراق، گفت: با توجه به ناامنی‌هایی که برای نیرو‌های امریکایی در عراق در ماه‌های اخیر به ویژه در یک سال اخیر ایجاد شده و هم چنین تصویب این قانون در پارلمان عراق برای خروج نیرو‌های امریکایی از عراق و تمایل بایدن به کاهش تنش در منطقه؛ می‌توان انتظار داشت که ماه‌ها و سال‌های آتی حضور نیرو‌های امریکایی در عراق به شدت کاهش پیدا کند. در خصوص سوریه هم نمی‌شود به طور قطع گفت که حضور امریکا در این کشور از بین می‌رود یا کلا به طور کامل خارج می‌شوند، می‌شود. انتظار می رود که نیرو‌های امریکایی همچنان در شرق سوریه حضور پیدا کنند و تحریم‌هایی که علیه سوریه تحت عنوان تحریم‌های سزار بود در دولت بایدن هم تداوم پیدا کند.