خطر بیخ گوش تالاب جازموریان / آقای رئیسی! به داد بی‌آبی جنوب کرمان برسید

گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو؛ تالاب جازموریان، یکی از مهمترین تالاب های کشور است که حدود نیمی از مساحت آن در جنوب استان کرمان و نیم دیگر در شمال استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. تالاب جازموریان زمانی بزرگترین دریاچه آب شیرین کشور بود و حتی از دشت های اطراف آن به عنوان انبار علوفه ایران یاد می شد.

اما در سه دهه اخیر به دلیل آبگیری سدهای جیرفت و بافت روی رودخانه هلیل رود و عدم تامین حقابه زیست محیطی جازموریان، بیش از 80 درصد مساحت این تالاب خشک شده است و اگر این روند ادامه پیدا کند، با توجه به بروز تغییرات اقلیمی و احتمال وقوع خشکسالی های پیاپی، خشک شدن کامل جازموریان در آینده ای نزدیک دور از انتظار نیست.

این در حالی است که همین حالا، خشک شدن بخش عمده تالاب جازموریان، این دریاچه عظیم را به کانونی بزرگ برای ریزگردهای جنوب شرق کشور تبدیل کرده و معضلات زیست محیطی فراوان دیگری را نیز به همراه داشته است.

همچنین خشک شدن بخش عمده ای از تالاب جازموریان و کاهش حقابه پایین دست رودخانه هلیل رود، منجر به از بین رفتن زمین های کشاورزی بسیاری در جنوب استان کرمان شده و این مساله کوچ اجباری روستاییان این منطقه را به دلیل بی آبی به همراه داشته و حتی منجر به بروز بحران آب شرب در بخش هایی از جنوب کرمان شده است.

در این میان با توجه به این که سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در هفته های اخیر سفرهای استانی مختلفی را به مناطق محروم کشور انجام داده است و احتمالا در روزهای آتی به استان کرمان سفر خواهد کرد، جمعی از مردم جنوب کرمان با تشکیل یک کارزار و نگارش نامه ای خطاب به رئیس جمهور، خواستار برنامه ریزی دولت سیزدهم برای حل مشکل آب شرب و کشاورزی جنوب استان و تامین حقابه زیست محیطی تالاب جازموریان و پایین دست رودخانه هلیل رود شده اند.

بحران آب شرب در بخش هایی از جنوب کرمان

عبدالستار بخنو، نویسنده و ایجادکننده این کارزار، درباره علت نگارش این نامه توضیح داد: یکی از مهمترین خواسته های مردم جنوب کرمان از رئیس جمهور جدید، تشکیل کارگروه تخصصی ویژه توسط هیات دولت جهت برنامه ریزی برای احیای تالاب جازموریان و هلیل رود و همچنین تخصیص اعتبار برای  آبرسانی به مناطقی از جنوب کرمان است که دچار بحران آب شرب شده اند؛ به نحوی که یا اساسا مردم آن به آب شرب دسترسی ندارند یا آب شرب آنها، شور و تلخ است.

وی افزود: از دهه هفتاد یعنی با شروع سدسازی های متفاوت از جمله سد جیرفت، بافت و ... روی هلیل رود و عدم تامین حقابه زیست محیطی تالاب جازموریان، این تالاب که زمانی بزرگترین تالاب آب شیرین ایران بود و حتی از دشت های اطراف آن به عنوان انبار علوفه ایران یاد می شد، در معرض خشک شدن کامل قرار دارد و سال هاست که به یکی از کانون های ریزگرد جنوب شرق کشور تبدیل شده است.

این فعال اجتماعی با اشاره به دیگر پیامدهای خشک شدن تالاب جازموریان گفت: کاهش تراز آب سفره های زیرزمینی و به دنبال آن، وارد شدن آسیب جبران ناپذیر به کشاورزی و دامپروری جنوب کرمان که یکی از قطب های کشاورزی و دامپروری محسوب می شد، منجر به مهاجرت تعداد زیادی از روستاییان این منطقه به استان های همجوار مانند هرمزگان و یزد شده است.

بخنو در پایان تصریح کرد: متاسفانه با وجود تمام مصائب زیست محیطی و اجتماعی واردشده به مردم جنوب کرمان بر اثر عدم تامین حقابه پایین دست هلیل رود و تالاب جازموریان، هم اکنون پروژه ای برای انتقال آب سرشاخه های هلیل رود به شهر کرمان در دست اجراست که اجرای این پروژه بدون شک مشکلات یادشده را تشدید خواهد کرد. به همین دلیل، از رئیس جمهور محترم انتظار می رود هرچه زودتر، دستورات لازم برای حل این مشکلات را صادر کند.

نامه مردم جنوب کرمان به رئیس جمهور

با توجه به مشکلات متعدد اجتماعی و زیست محیطی ناشی از عدم تامین حقابه تالاب جازموریان و پایین دست رودخانه هلیل رود، اخیرا جمعی از مردم جنوب کرمان در آستانه سفر احتمالی رئیس جمهور به این منطقه، دست به قلم شده و نامه ای را خطاب به سید ابراهیم رئیسی نگاشته اند که متن کامل آن به شرح زیر است:

«مطالبه حل مشکل آب شرب و کشاورزی شهرستان‌های حوزه هلیل‌رود و جازموریان

جناب حجت الاسلام والمسلمین رئیسی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

احتراما به استحضار می‌رساند شهرستان‌های حوزه هلیل‌رود و جازموریان، شامل رودبارجنوب، جیرفت، بافت، کهنوج، رابر، قلعه‌گنج، منوجان، فاریاب و عنبرآباد در استان کرمان و دلگان در سیستان و بلوچستان، با جمعیت بیش از یک میلیون نفر، سال‌هاست با بحران کمبود آب شرب و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی مواجه‌اند که یکی از دلایل عمده آن ایجاد سدهای جیرفت، سد بافت و ۲۴ بند خاکی در مسیر رودخانه ۴۰۰ کیلومتری هلیل‌رود است؛ احداث این سدها تبعات جبران‌ناپذیری برای مردم حاشیه هلیل‌رود و جازموریان داشته است.

جاری نبودن رودخانه هلیل‌رود و خشک شدن تالاب جازموریان باعث کاهش سطح آب سفره‌های زیرزمینی، افزایش ریزگردها و نیز کمبود آب در مصارف شرب، کشاورزی و صنعت در منطقه شده است. در این شرایط، طرحی در دست اجراست که با عنوان انتقال آب سرشاخه‌های هلیل‌رود به کرمان، تمام مشکلات ذکرشده را تشدید کرده و به طور کلی منطقه را به نابودی خواهد کشاند.

با توجه به جمعیت کثیری که در حوزه هلیل‌رود و جازموریان زندگی و از راه کشاورزی و دامداری ارتزاق می‌کنند و این مناطق یکی از قطب‌های اقتصادی و کشاورزی کشور محسوب می‌شوند، برای جلوگیری از نابودی صنعت کشاورزی و دامپروری این مناطق و کاهش بیکاری مردم و جلوگیری از مهاجرت به استان‌های مجاور برای تأمین اقتصاد خانواده و از همه مهم‌تر، جلوگیری از افزایش ریزگردها از طریق تالاب جازموریان که به گفته خانم ابتکار، رئیس اسبق سازمان محیط زیست کشور، ۲۵ درصد ریزگردهای کشور از تالاب جازموریان است، از شما رئیس‌جمهور مردمی انتظار داریم دستور فرمایید ضمن بررسی دقیق موضوع، هلیل‌رود جریان یابد و آبگیری تالاب جازموریان در تمام فصول صورت پذیرد.

همچنین با توجه به اینکه به بسیاری از مناطق و روستاهای حوزه جازموریان آبرسانی نشده و در بعضی از مناطق حوزه هلیل‌رود و جازموریان آب آشامیدنی شور و تلخ بوده و یا دچار کمبود است، مستدعیست با نگاه ویژه جهت آبرسانی و رفع مشکلات مردم این حوزه‌ها اقدام فرمایید.

گفتنی است، لینک این نامه در سایت کارزار قرار دارد و تمام شهروندان استان کرمان و سایر نقاط کشورمان و حتی ایرانیان خارج از کشور، می توانند با امضای این نامه در مطالبه جمعی از مردم جنوب کرمان از رئیس جمهور مشارکت کنند.