به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سومین نشست از میزگردهای هفتگی خانۀ دانشجو با عنوان «حرف سیاسی ممنوع!» برگزار شد و مسئله سیاستزدایی از فضای دانشگاه و احیای مرجعیت سیاسی جنبش دانشجویی در این نشست مورد بحث قرار گرفت.
امسال انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری پیش روی ملت ما قرار دارد. در این میان جنبش دانشجویی و قشر نخبگانی وظیفه دارد نقش حلقۀ میانی را برای پیوند ملت و دولت ایفا کند. اما کنشگری تشکلهای دانشجویی با وجود موانع بسیار، مانند اسبسواری کردن بدون اسب است!
سوارکاران این عرصه باید به ابزار مورد نیاز تجهیز شده تا توان عبور از موانع را داشته باشند. بخشی از این لوازم به همراهی نهادهای حاکمیتی و دانشگاهی وابسته است.
میزگرد خانه دانشجو با حضور محمدحسین فاضل، مسئول سیاسی بسیج دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، محسن فاریابی، عضو شورای مرکزی اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی، سعید جلیلی، خبرنگار و دبیر نشست، شایان ترکمانی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و محمد جواد علوی وفا، مسئول واحد صنعت بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
وزیر علوم وقت برای دانشجو ندارد!
در ابتدای برنامه محمدحسین فاضل با اشاره به وقایع روز حضور وزیر علوم (۲۲ مهرماه) در دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: در دو سال گذشته که آقای زلفیگل مسئولیت وزارت علوم را بر عهده داشتند، بارها از طرف تشکلهای مختلف دانشجویی از ایشان برای حضور در جمع دانشجویان دعوت شد. ما در بسیج دانشجویی اعتقاد داریم کسی که مسئولیتی در جمهوری اسلامی دارد باید پاسخگوی افراد هم باشد. آن روز هم توسط چند تن از اعضای بسیج دانشجویی تجمعی مسالمت آمیز مقابل سالن محل برقراری جلسه وزیر علوم داشتیم و پلاکارهایی با موضوع دانشگاه سیاسی و اینکه دانشگاه باید نهادی علمی و سیاسی باشد را در دست گرفتیم.
وی افزود: انتظار نداشتیم التهاب به این حدی که شما هم شاید در فضای مجازی دیده باشید برسد. دوست داشتیم با سکوت و آرامش با وزیر صحبت بکنیم و مطالبه اصلی ما حضور ایشان در یک جلسه عمومی دانشجویی بود. ما در سه سال اخیر سلسله جلساتی با عنوان کارگزار ملت داشتیم که در آن تصمیم ما دعوت از مسئولین عالی رتبه کشور بوده تا آنها را پاسخگوی مسئولیت خودشان قرار دهیم.
فاضل عنوان کرد: میخواستیم این جلسه را با وزیر علوم هم داشته باشیم که وزیر علوم پاسخ داد وقت برای دانشجو ندارد! این برای ما جای تعجب داشت که سخنگوی دولت در دانشگاههای مختلف حضور پیدا میکند، اما وزیر علوم از این فضا دوری میکند. اما وزیر در جواب ما، بسیج را در صف اغتشاشگران قرار داد و این برای بچههای ما قابل پذیرش نبود.
جلسات خصوصی پشت درهای بسته و بدون پوشش رسانه هیچ خروجی ندارد
وی افزود: یک سری شایعهها بود که وزیر علوم از دانشجوهای بسیج علامه طباطبایی خواسته تا جلسهای خصوصی داشته باشند. در حالی که ما به دنبال جلسات خصوصی نیستیم و جلسات خصوصی مشخص است که پشت درهای بسته و بدون پوشش رسانه هیچ خروجی ندارد و تعارف خواهد بود.
محسن فاریابی در پاسخ به اینکه تا چه میزان میتوان روی مرجعیت سیاسی جنبش دانشجویی در شرایط فعلی حساب کرد، توضیح داد: تعریف ما از مرجعیت سیاسی اینطور میتواند باشد که هر تشکل برای خودش یک گفتمان دارد. البته تشکلهای دانشجویی صرفا گفتمان فکری و سیاسی را نمایندگی میکند و خودشان تولیدکننده نباید باشند. دانشگاه باید بتواند به نقطهای برسد که محل رجوع مردم باشد.
وی بیان کرد: قائل به این مسئله نیستم که تشکل دم انتخابات باید با افراد یا ستادهای خاصی همراه باشد. شأن جنبش دانشجویی باید صرفا کانال کشی ذهنی در سطح جامعه و مردم باشد. مثلا در جنبش عدالتخواه دانشجویی ما میگوییم عدالت اجتماعی شأن بالاتری نسبت به دیگر مسائل دارد.
فاریابی گفت: برای مثال وقتی جنبش دانشجویی معیارهای این گفتمان یعنی عدالت اجتماعی را به مردم نشان بدهد و اینکه بگویید امروز نیاز کشور این مسئله است، به تشخیص مردم نیز اعتماد خواهیم کرد.
شایان ترکمانی با اشاره به دیدگاههای متفاوت در بین دولتمردان نسبت به مسائل بیان کرد: مشکلی که شاید در یک عده از وزرای آقای رئیسی داریم، زاویه داشتن دیدگاه آنها با منطق رهبری و آقای رئیسی است و این در وزارت علوم هم دیده میشود. برای مثال شاهد یک افراط و تفریط هستیم، مانند اینکه صرفا به انجمنهای علمی پرداخته میشود و دچار رویکرد مقاله محور شده است. به نقش جنبش دانشجویی توجه نمیشود، اما آقای رئیسی بیشتر از وزیر علوم با تشکلها جلسه میگذارد، شاید وقت رئیس جمهور برای دانشجو از آقای وزیر خالیتر است!
وی افزود: متاسفانه این در بدنه وزارتخانه نیز اثرگذار است. در شرایطی با این امر مواجه هستیم که هشت سال هجمه و کوبیده شدن تشکلهای دانشجویی از طرف دولتی داشتیم که جریان دانشجویی را تضعیف کرد. از طرفی اهتمام دشمنان خارجی را داشتیم که میخواستند این جریان را خاموش کنند. وقتی دشمن روی یک زمینه تمرکز کرده ما هم باید روی آن زمینه تمرکز خودمان را قوی کنیم، چون دارد نقطه قوت ما را میزند. حتی اگر ما را تعلیق هم بکنند، ما باز هم پای کاری که کردیم هستیم که پشت آقای رئیسی و روی کار آمدن دولت انقلابی ایستادیم و تا وقتی که آقای رئیسی در خط رهبری هستند این را ادامه میدهیم، اما نکتهای که هست برگشتن به آن اثرگذاری لازم جریان دانشجویی است، جنبش دانشجویی باید جهاد تبیین بکند که خودش تا چه اندازه اثرگذار است.
ترکمانی گفت: هیچ دولتی قادر نبود روابط را با آمریکا قطع کند، اما این جنبش دانشجویی بود که ۱۳ آبانماه این هویت و این عزت را به دولت ما میدهد. یا در قضیه اخیر که مربوط به انتخابات اتاق بازرگانی بود، شاهد یک همکاری میان بسیج دانشجویی و جامعه اسلامی بودیم که در اثر آن تصمیم مذکور، که حاکمیت هم آن را پذیرفته بود، برگشت و جریان دانشجویی آن را تغییر داد. این اثرگذاری باید خیلی فراتر باشد. فراموش نکنیم دولت آقای احمدی نژاد را با گفتمان عدالت چه گروهی سر کار آورد؟
وی گفت: باید بدانند چه کمکهای متقابلی میشود انجام داد، در واقع ما به انقلاب کمک میکنیم. ما با شخص مشکل نداریم و مواضع ما مواضع رهبری و امام امت است. هرجایی که از این خطوط فاصله بگیرند ما لوازم خودمان را برای برگرداندن به مسیر درست به کار خواهیم گرفتت. علاوه بر این باید سعی کنیم در رویکردهایمان مسئولین را از خودمان نرانیم.
درستان را بخوانید و جو را متشنج نکنید!
محمد جواد علوی وفا گفت: ما در جمهوری اسلامی مسئولین کشور را ملزم به حضور در فضای نخبگانی میدانیم. در حکومت مردمی جمهوری اسلامی، دانشجویان در مرکز مردم و فضای نخبگانی قرار دارند. پس حضور مسئولان در جمع دانشجویان یک نیاز است. بسیج دانشجویی خودش را در جایگاه آرمانخواهی میبیند یعنی خودت را بین امام و امت میبینی و برآورده کردن دستورات امام را وظایف مسئولین میدانیم.
وی افزود: از شهریورماه پیگیر حضور سخنگوی دولت در دانشگاه بودیم و از عید سال قبل پیگیر حضور برخی وزرا در دانشگاه بودیم که معمولا شرایط حضورشان به این راحتی فراهم نمیشود. روز قبل از برنامه، حضور سخنگوی دولت از طرف دانشگاه لغو شد. با این علت و بهانه که دانشگاه را ملتهب نکنید و بگذارید درسمان را بخوانیم!
فاریابی ادامه داد: برخی اوقات ما را متهم میکنند که شما میخواهید برنامه را برای متشنج کردن دانشگاه برگزار کنید، چه از طریق حاکمیت دانشگاهی چه از طریق سایر دانشجویان. اما ما خودمان را ملزم به این میدانیم که مطالبهگری را به کف دانشگاه بیاوریم. دانشجو یک فرد پرجوش و خروش، پرانگیزه و پرانرژی است، وقتی به دانشجو اجازه تاثیرگذاری در کشور را نمیدهید، یا وارد فضای هویتزدایی و آزمانزدایی میشود، یعنی کاری که دشمن به دنبال انجام آن حرکت روی دانشجوی تو است، یا زمینه اتفاقات سال پیش را بهوجود میآورید.
وی بیان کرد: دانشجو به این میرسد که هیچ تاثیری در فضای کشورش ندارد و حتی در دانشگاه که محل گفتمان و مطالبهگری است، فضایی نمیگذارند. پس من دانشجو چگونه صدای خودم را ابراز کنم؟ من میخواهم افق خودم را در این کشور پیدا کنم. اما مجرای گفتگو ندارم و مجرای خشن میسازند. وقتی چنین فضاهایی را از بین میبرید، اتفاقا باعث میشوید التهاب ناسالم ایجاد شود. دانشگاه باید سیاسی و محل تغییر باشد. دانشگاه به خودی خود به این سمت میرود چه با فضای سالم چه ناسالم. با از بین بردن فضا، به این سمت هل داده میشود که یکسری افراد بدون مجوز و بدون گفتمان خاصی فحاشی میکنند.
جنبش دانشجویی چک سفید امضا به هیچ کس نمیدهد
فاریابی گفت: قرار بود ۱ یا ۲ آبان وزیر در دانشگاه شریف حضور پیدا کند. اما تا این لحظه برنامه تعویق پیدا کرده است. جنبش دانشجویی چک سفید امضا به هیچ کس نمیدهد. از لحاظ برخی عقاید ممکن است با دولت آقای رئیسی موافق باشیم، اما انتقادی اگر ببینیم با شجاعت تمام ابراز میکنیم. انتقاد سالمی که مماس بشود با مسئله و منصفانه باشد.
وی افزود: نقدهایی که به وزارت علوم داریم در سه وادی اصلی است. درگیر شدن با مسائل اصلی کشور، تربیت یک فضای فرهنگی اخلاقی سالم و تحول خاصی که از یک دانشگاه مصرف کننده و تقلیدکننده به تولیدکننده تبدیل شود.
محمدحسین فاضل بیان کرد: کلیدواژه سیاستزدایی از دانشگاه مسئلهای نیست که در یک دولت خاصی دنبال شود چه دولت خاتمی، احمدی نژاد یا روحانی. بلکه یک رویکرد و روندی بوده که ما تا الان شاهدش بودیم. روزی بوده که در همین جهموری اسلامی آقای شریعتی نامی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی بود که از آن به عنوان قطب علوم انسانی کشور یاد میشود و تز مدیریتی وی این بود که شما شکم دانشجوها را پر بکنید تا دهانشان بسته شود!
وی افزود: این تز فکری که شما تلاش کنی رفاهیات دانشجویان را فراهم بکنید و دانشگاه را به چشم یک مجتع فرهنگی نگاه میکنید که سیاسی نباشد، باعث میشود از روند اصلی خارج شده و شما نهتنها راه رفتن کبک را یاد نگیری بلکه راه رفتن خود را هم فراموش کنی. یعنی در نهایت همان خدمات رفاهی را هم نمیتوانند انجام دهند. این وضعیت معطوف به یک نفر نیست و خیلی از روسای دانشگاهها همین دیدگاه را دارند.
وی در ادامه گفت: یک عده جرئت کرده و در رسانهها این را بیان میکنند و یک عده در خفا میگویند. سیاستزدایی از دانشگاه یک قدرت و نیروی پشت پرده است که تلاش میکند هرچه قدر میتواند دانشگاهها را ساکتتر بکند که من اصطلاح آرامش گورستانی را روی آن میگذرام. فردی که مدیر میشود تلاش میکند در دوره مدیریتش اتفاق خاصی نیفتد و سروصدایی بلند نشود، هرچه سکوت بیشتر موفقیت بیشتر!
نهاد رهبری متولی زنده نگهداشتن نبض سیاسی دانشگاه است
وی افزود: اما وقتی به ادبیات امام و حضرت آقا نگاه میکنیم، دانشگاه قرار بود کار دیگری بکند و قرار نبود صرفا پاس کردن چند واحد درسی باشد. بلکه قرار بود یک نیروی مولدی بسازد که چرخ کشور را بیشتر جلو ببرد. یکی از دلایل اصلی مرگ سیاست در دانشگاهها از کار افتادن این نهاد سیاسی است. نهاد رهبری متولی دفاع از امر سیاسی در دانشگاه است. امر سیاسی که معطوف به انقلاب اسلامی است. خیلی از دانشجویان حتی نمیدانند دفتر نهاد رهبری کجاست. نهاد رهبری کجای نقشه سیاسی دانشگاه یا زنده نگهداشتن نبض سیاسی دانشگاه است. گویا نهاد رهبری، مانند معاونت فرهنگی و دانشجویی کارمند دانشگاه و بازوی اجرایی آن شده است. نهاد رهبری قرار بود کل نیروهای انقلاب اسلامی را سازماندهی بکند در دانشگاه و در مسائل سیاسی دانشجویان را به حرکت وا دارد.
فاضل عنوان کرد: ما باید با تمام قدرت در برابر تمام نیروهایی که به دنبال دور نگهداشتن دانشگاه از سیاسی شدن هستند، بایستیم. ما در روزی که وزیر علوم به دانشگاه آمده بود یک اصطلاح داشتیم به اسم وزیر تشریفات. این یک هشتگ و اصطلاح نیست. وزیر تشریفات یک جریان است که به دنبال نرمالسازی فضای دانشگاه است. یعنی تشریفات در حد ایده آل باشد، اما حرفی از سیاست زده نشود و حرفی از این که الان سرشت و سرنوشت ایران چه هست و من دانشجو چه نسبتی با کشورم دارم زده نشود. وزیر تشریفات صرفا شامل حال وزیر علوم نمیشود، اما این جریان را نمایندگی میکند. مسئله ما فقط آقای زلفی گل نیست. مسئله آن جریان پشت سیاستزدایی است.
رفتار دو جریان سیاسی موجود صرفا بازی دادن ملت است
فاریابی بیان کرد: نسبت جنبش دانشجویی با جریانهای سیاسی موجود در کشور باید تعیین شود. به یک حالت قبیلهگرایی در جریانهای سیاسی رسیدهایم که ویژگی آنها این است که از دیدگاه من دانشجوی آرمانخواه، خیلی از کارهای آنها با آرمانهای انقلاب اسلامی فاصله دارد. ما احساس میکنیم که صرفا ملت را بازی میدهند در حالی که یک سری آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی داریم که مغفول مانده و کار جنبش دانشجویی باید بازپس گیری این آرمانهای اصیل از جریانهای سیاسی است. زمان انتخابات میشود روی این موارد دست گذاشت. اینکه ارتباط تشکل دانشجویی با مردم باید چگونه باشد و تا چه اندازه تواستهاند این دغدغهها را کانالکشی کنند باید بررسی شود.
ترکمانی گفت: نباید صرفا نقدها را بیان کرد بلکه باید راه حل را هم ارائه داد. انتخابات بستر حل مسئله است با کنشگری در انتخابات و انتخاب اصلح میتوان فضای کشور را اصلاح کرد. چه لزومی در انتخابات مجلس نیروهایی را دوباره بیاوریم که قبلا سر کار بودهاند. یک پوست اندازی در بدنه دولت و مجلس باید بشود تا چهرههای جدید بیاید.
وی افزود: انتخابات همانند جنبش دانشجویی، نقطه قوت نظام است و دشمن میخواهد به آنها ضربه بزند. دشمن به دنبال آن است که با کاهش مشارکت و یا با جلوگیری از ورود افراد اصلح نقشه خود را پیش ببرد. دشمن روی حوادث سال قبل کار میکند تا جلوی ورود اصلح را بگیرد یعنی جلوگیری از چیزی که به نفع مردم، نظام و انقلاب است. برای کاهش مشارکت نیز به ناکارآمدیها دامن میزنند. چه دولت و دانشگاه همراهی بکند یا نکند، جنبش دانشجویی کار خودش را میکند و سکوت نخواهد کرد.
وی ادامه داد: بخشی از عوامل کاهش مشارکت در جامعه همین سیاستزدایی از دانشگاه است که پیوند عمیقی بین هم دارند. وقتی میگوییم قشر نخبه و دانشجویان ما حلقه میانی هستند میان امام و امت، با حذف دانشجو قطع رابطه ایجاد میشود.
اتفاقی خواهد افتاد که همانند جنگ صفین امام ما میگوید «أینَ عمار».
ترکمانی گفت: قطعا این مجلس فعلی، مجلس مطلوب ما، آقا و انقلاب نیست، اما رهبری به این مجلس لقب انقلابی داده و آن را هم پس نگرفته است. قطعا یک سری تحولات و تغییر رویکردهایی داشته این مجلس که باید احصا و برای مردم تبیین شود.
علوی گفت: دانشگاه غیرسیاسی نمیشود و حداکثر میتوان آن را سرکوب کرد. این ناشی از عدم شناخت جایگاه دانشجو، جنبش دانشجویی، دانشگاه و عدم فهم جمهوری اسلامی است.
علوی ادامه داد: اگر مسیرهای فهم کشور بسته شود، جایگاه جنبش در دانشگاه تضعیف میشود. تحول لازم که باید وزارت علوم به دنبال آن در دانشگاه باشد دیده نمیشود. دانشگاههای ما الان مشغول تقلید علم و نخبهپروری برای غرب است.
وی افزود: تا وقتی که حکومت ما جمهوری اسلامی است، نمیتوان آن را بدون مردم کنترل کرد. حکومت اسلامی باید حکومت مردمی باشد. مسئولیت جنبش دانشجویی گفتمان سازی آرمانهای اصیل است. جمهوریت را نباید به انتخابات تقلیل داد، بلکه نقش آفرینی مردم در تمام عرصههای حکومت را شامل شود.
ترکمانی در پایان گفت: ما موظف هستیم مردم را به سمت تصمیم درست هدایت کنیم. امام ثابت کرد ما هم میتوانیم سیاستگذاری کنیم و هم مومن باشیم. مردم باید خودشان انتخاب کنند و ما صرفا باید بر اساس شاخصهای احصا شده افراد اصلح را معرفی کنیم.