از ل‌ل‌ل‌لکنت زبان چه می‌دانید؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، روز ۲۲ اکتبر مصادف با ۱ آبان، روز جهانی آگاهی از لکنت زبان نام‌گذاری شده است. هدف از این روز، افزایش آگاهی عمومی در مورد ناروانی گفتار است. میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا از این اختلال گفتاری رنج می‌برند. لکنت زبان یک اختلال چندعلتی است، زیرا عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند. در افرادی که سابقه خانوادگی لکنت زبان دارند، احتمال بروز این اختلال بیشتر است.

جالب است بدانید، هنگام صحبت کردن حدود ۱۰۰ ماهیچه در تعامل و هماهنگی بسیار سریع با یکدیگر فعالیت می‌کنند. افرادی که با مشکل لکنت روبرو هستند، دچار مشکلاتی می‌شوند که مانع از داشتن این هماهنگی کامل می‌شوند. این نوع اختلال عمدتاً در دوران کودکی ظاهر می‌شود و بهترین راه برای درمان آن، مراجعه به گفتار درمانی در زمان مناسب است.

لکنت یک مسئله مهم در حوزه سلامت عمومی است و نیاز است که نگرش‌های منفی نسبت به این اختلال تغییر کند. افراد مبتلا به این مشکل تمایل دارند که دیگران بدانند که آنها نیز اعضای عادی جامعه هستند و مشکلات صحبت کردن تنها یک جنبه از زندگی آنهاست.

در مواجهه با افراد مبتلا به این اختلال، لازم است از قطع کردن حرف‌های آنها خودداری کرده و با این افراد به همان نحوی که با دیگران برخورد کنید، رفتار کنید. همچنین، کمک کردن به این افراد تا بتوانند جملات خود را تکمیل کنند، برای آنها ناراحت‌کننده تلقی می‌شود.

لکنت زبان چیست؟

لکنت زبان یک اختلال در گفتار است که در آن، صداها، هجا‌ها یا کلمات، تکرار یا طولانی‌تر از حد معمول ادا می‌شوند و فرد نمی‌تواند کلمات را به صورت پیوسته ادا کند. افراد مبتلا به لکنت می‌دانند چه می‌خواهند بگویند، اما به سختی قادرند آن را ادا کنند. به عنوان مثال، ممکن است یک کلمه، یک هجا یا حتی حروف بی‌صدا و صدادار را تکرار یا به صورت طولانی ادا کنند. همچنین، حین صحبت ممکن است متوقف شوند، زیرا به یک کلمه یا صدای مشکل‌دار برمی‌خورند.

در بین کودکان کوچکتر، لکنت ممکن است به عنوان یک قسمت طبیعی از فرآیند یادگیری زبان و گفتار مطرح شود. زمانی که کودکان کوچک قدرت گفتاری و زبانی خود را به میزان کافی پیشرفت نداده‌اند تا بتوانند افکار و احساسات خود را به کلمات بپوشانند، ممکن است با لکنت مواجه شوند. با این حال، در برخی موارد، لکنت یک وضعیت مزمن می‌شود که تا دوران بزرگی ادامه دارد.

این نوع لکنت زبان می‌تواند بر روی اعتماد به نفس فرد و تعاملات او با دیگران تأثیر بگذارد. کودکان و بزرگانی که با این اختلال روبه‌رو هستند، ممکن است از روش‌های درمانی، چون گفتار درمانی، استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی برای بهبود روانی گفتار و روش‌های درمانی شناختی-رفتاری بهره‌مند شوند.

علائم لکنت زبان چیست؟

نشانه‌های لکنت زبان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- دشواری در آغاز کردن یک کلمه، عبارت یا جمله
- طولانی کردن یک حرف یا صدا در یک کلمه
- تکرار کردن یک صدا، بخش یا کلمه
- سکوت مختصر برای هجا یا کلمات خاص، یا مکث در یک کلمه
- اضافه کردن کلماتی مثل “um” هنگامی که گفتن کلمه‌ی بعد دشوار است
- تنش بیش از حد و حرکت‌های غیرطبیعی در صورت و بخش فوقانی برای فهماندن کلمه
- اضطراب در زمان صحبت کردن
- ناتوانی در برقراری ارتباط موثر

مشکلات گفتاری لکنت ممکن است همراه با علائم زیر ظاهر شود:

-چشمک زدن سریع
– لرزش لب‌ها و فک
– تیک صورت
– تکان خوردن سر
– قفل کردن مشت‌ها

در شرایطی همچون هیجان زدگی، خستگی، استرس، عجله یا تحت فشار، احتمالاً لکنت زبان فرد بدتر می‌شود. همچنین، قرار گرفتن در موقعیت‌هایی مانند صحبت کردن در مجموعه‌ای از افراد یا تلفنی، برای افرادی که دچار لکنت هستند، چالش‌برانگیز است. با این حال، این افراد هنگامی که با خودشان حرف می‌زنند، آواز می‌خوانند یا به صورت خصوصی با دیگران صحبت می‌کنند، علائم لکنت زبان نشان نمی‌دهند. حتی کودکانی که با لکنت خفیف دست و پنجه نرم می‌کنند، غالباً از وجود آن آگاه نیستند مگر اینکه در شرایط سخت قرار بگیرند. حرکات صورت، اضطراب و لکنت زمانی ایجاد می‌شود که از آنها خواسته می‌شود صحبت کنند.

علل لکنت زبان چیست؟

لکنت زبان می‌توانند ریشه در ترکیبی از عوامل مختلف داشته باشد. برخی از علل احتمالی لکنت زبان عبارتند از:

اختلال در کنترل حرکت‌های گفتاری: شواهد نشان داده‌اند که اختلالات مرتبط با کنترل گفتار، از جمله مشکلات در زمانبندی و هماهنگی حرکات حسی و حرکتی می‌توانند به لکنت زبان منجر شوند.

عوامل ژنتیکی: به نظر می‌رسد که لکنت زبان در اثر برخی اختلالات ژنتیکی مشاهده می‌شود.

آسیب‌های مغزی: مشکلات در گفتار، از جمله کندی در صحبت کردن، مکث و تکرار صداها، ممکن است به علت آسیب‌های مغزی ناشی از مواردی مانند سکته مغزی، آسیب‌های مغزی و دیگر اختلالات مغزی به وجود آیند.

عوامل احساسی: لکنت زبان ممکن است ناشی از عوامل احساسی و اضطرابی نیز باشد. حتی افرادی که به طور ظاهری لکنت زبان ندارند، ممکن است در اثر فشار‌های عاطفی و روحی دچار مشکلات گفتاری شوند. مشکلات گفتاری که پس از تجربه ضربه‌های عاطفی (لکنت روانی) ظاهر می‌شوند، معمولاً نسبت به لکنت‌های توسعه‌ای متفاوت هستند.

چرا لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان رخ می‌دهد؟

لکنت ناگهانی در بزرگسالان تجربه‌ای ناگهانی و نگران‌کننده است. این اختلال گفتار، معمولاً در کودکان بیشتر دیده می‌شود، اما در بزرگسالان نیز ممکن است به شکل ناگهانی ظاهر شود. عوامل مختلفی ممکن است باعث لکنت ناگهانی در بزرگسالان شوند، برخی از این عوامل به موقتی بودنشان بستگی دارد. برخی از عوامل ممکن عبارتند از:

-استرس روانی یا اضطراب
-عوامل عصبی
-عوارض جانبی داروها
-شرایط پزشکی خاص
-وجود تومور‌ها یا ضایعات در مغز یا مناطق مرتبط با گفتار
-سوءمصرف مواد
-عفونت‌ها یا التهاب‌ها که ممکن است ساختار‌های گلو، دهان یا سیستم گفتار را تحت تأثیر قرار دهند
-عوامل نامشخص

عوامل خطر لکنت زبان چیست؟

لکنت زبان، بیشتر در مردان نسبت به زنان دیده می‌شود. عواملی که می‌توانند فرد را به لکنت زبان مستعد کنند شامل موارد زیر می‌شوند:

تاخیر در رشد در دوران کودکی: کودکانی که با تاخیر در رشد و مشکلات گفتاری دیگر روبه‌رو هستند، احتمالاً بیشتر از دیگران به لکنت زبان دچار می‌شوند.

سابقه خانوادگی لکنت زبان: وجود سابقه لکنت زبان در خانواده نیز ممکن است احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.

استرس: وجود استرس در خانواده، انتظارات بالای والدین یا فشار‌های روحی دیگر می‌تواند لکنت زبان را تشدید کند.

چگونه می‌توان لکنت زبان در کودکان ۳ ساله و بالاتر تشخیص داد؟

تشخیص لکنت زبان در کودکان از طریق معاینه، مشاهده، و انجام برخی ارزیابی‌ها و تست‌های پزشکی صورت می‌گیرد. اگر شما شک دارید که فرزندتان ممکن است به لکنت زبان دچار باشد، بهتر است با یک پزشک متخصص در حوزه اختلالات گفتار مشورت کنید. معمولاً، برای ارزیابی کودکانی که ممکن است دارای لکنت زبانی باشند، مراحل و بررسی‌های زیر انجام می‌شود:

- مشاهده الگو‌های غیرعادی گفتاری توسط والدین یا مراقبین بهداشتی

- گوش دادن به گفتار محاوره‌ای کودک و تجزیه و تحلیل مشخصه‌ها و شدت لکنت در گفتار

- ارزیابی مهارت‌های زبانی کودک شامل واژگان، دستور زبان و درک مطلب

این مراحل و ارزیابی‌ها توسط پزشک تخصصی انجام می‌شوند تا تشخیص دقیقی در مورد وضعیت گفتاری کودک ارائه داده شود.

پرسشنامه والدین و معلمان

مشاهده گفتار کودک در محیط‌های مختلف از جمله خانه و مدرسه یا حین بازی، ارزیابی عوامل عاطفی از جمله اضطراب و اعتماد به نفس، و استفاده از ابزار‌های ارزیابی استاندارد برای سنجش شدت لکنت و تأثیر آن بر زندگی کودک می‌تواند در تشخیص و ارزیابی آن موثر باشد.

چگونه می‌توان لکنت زبان را درمان کرد؟

این عارضه ممکن است در هر سنی رخ دهد. پس از انجام ارزیابی‌های جامع، پاتولوژیست گفتار و زبان می‌تواند تصمیم بگیرد که چه روش‌های درمانی برای هر فرد مناسب است. برای درمان کودکان و بزرگسالانی که با آن مواجه هستند، روش‌های گوناگونی وجود دارد. به علت اختلاف در نیاز‌ها و وضعیت‌های فردی، ممکن است یک روش یا ترکیبی از روش‌های درمانی که برای یک فرد موثر است، برای دیگری مناسب نباشد. باید توجه داشت که اغلب لکنت به طور کامل از بین نمی‌رود، اما می‌تواند مهارت‌های کمک‌کننده را به فرد آموزش دهد.

چند مثال از روش‌های درمانی که اثربخشی آنها ثابت نشده است:

گفتاردرمانی: گفتاردرمانی به شما مهارت‌هایی می‌آموزد که به کاهش سرعت گفتار کمک می‌کنند و به شما می‌آموزد که متوجه شوید کی دچار لکنت می‌شوید. این روش اغلب با شروع به صورت آهسته و تمرینی آغاز می‌شود و با گذر زمان، الگوی طبیعی‌تری ایجاد می‌شود.

استفاده از ابزار‌های الکترونیکی: ابزار‌های الکترونیکی مختلفی وجود دارند که می‌توانند به بهبود گفتار روان کمک کنند.

درمان رفتاری شناختی: این نوع روان‌درمانی به شما کمک می‌کند تا روش‌های تفکری که ممکن است لکنت شما را تشدید کنند را شناسایی کنید و تغییر دهید. همچنین می‌تواند در حل مسائلی مانند اعتماد به نفس، اضطراب و استرس کمک کند.

تعامل کودک و والدین: مشارکت والدین در تمرین‌ها در خانه یک بخش مهم از کمک به کودک در مقابله با لکنت است. به ویژه در برخی از روش‌ها، برای تعیین بهترین روش برای کودکتان، از راهنمایی پاتولوژیست گفتار و زبان بهره ببرید.

عوارض لکنت زبان چیست؟

لکنت ممکن است باعث ایجاد هر یک از مشکلات زیر شود:

- مشکلات در برقراری ارتباط با دیگران
- اضطراب در هنگام صحبت کردن
- اجتناب از صحبت کردن یا انجام مکالمات در موقعیت‌هایی که نیاز به صحبت دارید
- فقدان موفقیت در زمینه‌های شغلی، اجتماعی و تحصیلی
- کاهش اعتماد به نفس

راهنمای مراجعه به دکتر

لکنت زبان در کودکان معمولاً در سنین ۲ تا ۵ سالگی شایع‌تر است و بیشتر مواقع به صورت طبیعی بر طرف می‌شود. اما در صورت مشاهده هر یک از شرایط زیر، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود:

- لکنت بیش از ۶ ماه طول می‌کشد.
- لکنت با سایر مشکلات گفتاری و زبانی همراه است.
- لکنت با افزایش سن کودک بیشتر می‌شود یا همچنان ادامه دارد.
- لکنت با سفت شدن عضلات یا تلاش زیاد برای صحبت کردن همراه است.
- لکنت بر روی عملکرد تحصیلی، شغلی و اجتماعی فرد تأثیر می‌گذارد.
- لکنت باعث اضطراب و مشکلاتی مانند ترس و اجتناب از شرایطی می‌شود که نیاز به صحبت کردن دارد.
- لکنت در بزرگسالی شروع می‌شود.

در این موارد، مراجعه به پزشک تخصصی اختلالات گفتار و زبانی ضروری است تا به تشخیص دقیق برسید و در صورت نیاز، برنامه‌های درمانی مناسب را شروع کنید.