امروز در تاریخ/ از تیراندازی به حسنعلی منصور تا حمله رژیم پهلوی به دانشگاه تهران

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ امروز ۲۱ ژانویه اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی در جهان دارد. در ادامه به مرور برخی از مهمترین رویداد‌های آن می‌پردازیم

۲۱ ژانویه ۱۹۶۵ - تیراندازی به حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت ایران در میدان بهارستان
یکم بهمن ۱۳۴۳ (۲۱ ژانویه ۱۹۶۵)، حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت ایران، هنگام پیاده شدن از خودروی نخست‌وزیری در میدان تاریخی بهارستان برای ورود به مجلس، هدف سه گلوله قرار گرفت. محمد بخارایی به اتهام تیراندازی به او دستگیر شد. منصور که به‌شدت زخمی شده بود، چهار روز بعد در بیمارستان پارس درگذشت.

چند ساعت پس از انتقال منصور به بیمارستان، محمدرضا پهلوی، امیرعباس هویدا را به ریاست موقت شورای وزرا منصوب کرد. پس از مرگ منصور، هویدا به‌عنوان نخست‌وزیر جدید انتخاب شد و ۱۳ سال در این سمت باقی ماند.

این ترور، که یکی از انگیزه‌های آن اصرار منصور بر دادن مصونیت قضایی به نظامیان آمریکایی عنوان شده، منجر به تغییرات مهمی از جمله برکناری حسن پاکروان از ریاست ساواک و انتصاب نعمت‌الله نصیری به جای او شد.

۲۱ ژانویه ۱۷۹۳ - گردن زدن لوئی شانزدهم، پادشاه فرانسه
در ساعت ۱۰:۳۰ بامداد ۲۱ ژانویه ۱۷۹۳، لوئی شانزدهم، پادشاه مخلوع فرانسه، در میدان کنکورد پاریس با گیوتین اعدام شد. او سه روز پیش از آن در دادگاه انقلاب به اتهام خیانت به وطن، ولخرجی از خزانه کشور و دستور تیراندازی به مردم غیرمسلح، به مرگ محکوم شده بود.

پیش از اعدام، لوئی شانزدهم تلاش کرد سخنانی خطاب به مردم بیان کند، اما صدای طبل‌های نظامی مانع شنیدن سخنان او شد. پس از اعدام، سر او برای لحظاتی به جمعیت نشان داده شد و مردم با فریاد «زنده باد جمهوری»، پایان سلطنت را جشن گرفتند.

۲۱ ژانویه ۱۷۷۵ - اعدام یملیان پوگاچف، انقلابی روس
یملیان پوگاچف، قزاق انقلابی روس، که علیه ظلم تزار کاترین دوم قیام کرده بود، در ۲۱ ژانویه ۱۷۷۵ در مسکو اعدام شد. پوگاچف که پیش‌تر سروان ارتش تزار بود، از شرایط بد کشاورزان و بی‌عدالتی‌های نظام تزاری آزرده شده و دست به قیام زد.

او موفق به جمع‌آوری بیش از ده هزار هوادار مسلح شد و شهرستان کازان را تصرف کرد، اما سرانجام شکست خورد. پوگاچف پس از دستگیری، در مسکو با قساوت تمام چهار شقه شد. الکساندر پوشکین، نویسنده برجسته روس، جزئیات این قیام را در کتاب «دختر کاپیتان» شرح داده است.

۲۱ ژانویه ۱۹۲۴ - مرگ ولادیمیر لنین، رهبر انقلاب روسیه
ولادیمیر لنین، رهبر انقلاب بلشویکی اکتبر ۱۹۱۷ و بنیان‌گذار شوروی، در ۲۱ ژانویه ۱۹۲۴ بر اثر سکته مغزی درگذشت. لنین در وصیتنامه خود، هشدار داده بود که استالین برای دبیری حزب کمونیست مناسب نیست و توصیه کرده بود که مقامات باید زندگی ساده‌ای داشته باشند و انتصابات پس از آزمایش‌های دقیق انجام شود.

با این حال، پس از مرگ لنین، وصیتنامه او نادیده گرفته شد و استالین به قدرت رسید. سیاست‌های سختگیرانه استالین، برخلاف آرمان‌های لنین، تأثیر زیادی بر تحولات شوروی و جهان داشت.

۲۱ ژانویه ۱۳۵۷ - انحلال شورای سلطنت پس از استعفای رئیس آن در پاریس
سید جلال‌الدین تهرانی، رئیس شورای سلطنت، دو روز پس از خروج شاه از ایران، برای مذاکره با امام خمینی به پاریس رفت. امام خمینی شرط ملاقات را استعفای تهرانی و اعلام غیرقانونی بودن شورای سلطنت عنوان کرد.

تهرانی با پذیرش این شرط، در اول بهمن ۱۳۵۷ استعفای خود را اعلام کرد و شورای سلطنت را غیرقانونی خواند. پس از این اقدام، این شورا عملاً منحل شد و برخی نمایندگان مجلس نیز استعفا دادند.

۲۱ ژانویه ۱۳۴۰ - حمله مزدوران رژیم پهلوی به دانشگاه تهران
در اول بهمن ۱۳۴۰ (۲۱ ژانویه ۱۹۶۲)، دانش‌آموزان در اعتراض به سیاست‌های دولت علی امینی، تظاهراتی برگزار کردند. این اعتراضات با حمایت دانشجویان دانشگاه تهران همراه شد و در نتیجه، درگیری شدیدی میان دانشجویان و پلیس رخ داد.

در این درگیری‌ها، حدود ۲۰۰ نفر از پلیس و دانشجویان زخمی شدند و به تاسیسات دانشگاه تهران خسارات زیادی وارد آمد. پس از این حوادث، دولت دانشگاه تهران را برای مدت ۷۴ روز تعطیل کرد.

زادروزها
 • ۱۳۳۸ - شارل پنجم، پادشاه فرانسه (م. ۱۳۸۰).
 • ۱۸۱۳ - جان سی. فریمونت، افسر، کاشف و سیاستمدار آمریکایی (م. ۱۸۹۰).
 • ۱۸۲۹ - اسکار دوم، پادشاه سوئد (م. ۱۹۰۷).
 • ۱۸۴۸ - هانری دوپارک، آهنگساز فرانسوی (م. ۱۹۳۳).
 • ۱۸۸۹ - پیتیریم آلکساندروویچ سورکن، جامعه‌شناس روس‌تبار آمریکایی (م. ۱۹۶۸).
 • ۱۹۰۱ - ریکاردو زامورا، فوتبالیست اسپانیایی (م. ۱۹۷۸).
 • ۱۹۰۵ - کریستین دیور، طراح مد فرانسوی و موسس برند کریستین دیور (م. ۱۹۵۷).
 • ۱۹۲۲ - پل اسکوفیلد، بازیگر انگلیسی (م. ۲۰۰۸).
 • ۱۹۲۴ - بنی هیل، کمدین انگلیسی (م. ۱۹۹۲).
 • ۱۹۲۸ - جین شارپ، دانشمند و سیاستمدار آمریکایی.
 ث
 • ۱۹۴۱ - پلاسیدو دومینگو، رهبر ارکستر و خواننده تنور اسپانیایی.

• ۱۹۵۳ - پل آلن، تاجر و نیکوکار آمریکایی و از موسسان مایکروسافت (م. ۲۰۱۸).
 
• ۱۹۷۷ - فیل نویل، فوتبالیست انگلیسی.
 • ۱۹۸۲ - زیمون رولفس، فوتبالیست آلمانی.
 
درگذشت‌ها
 • ۱۱۱۸ - پاسکال دوم، پاپ.
 • ۱۵۱۹ - واسکو نونیس د بالبوا، کاشف اسپانیایی (ت. ۱۴۷۵).
 • ۱۷۷۵ - یملیان پوگاچف، انقلابی روس (ت. ۱۷۴۲).
 • ۱۷۷۴ - مصطفی سوم، سلطان عثمانی (ت. ۱۷۱۷).
 • ۱۷۹۳ - لوئی شانزدهم، پادشاه فرانسه (ت. ۱۷۵۴).
 • ۱۹۲۴ - ولادیمیر لنین، نظریه‌پرداز و سیاستمدار روس و بنیان‌گذار اتحاد جماهیر شوروی (ت. ۱۸۷۰).
 • ۱۹۲۶ - کامیلو گولگی، فیزیکدان ایتالیایی و برنده جایزه نوبل پزشکی (ت. ۱۸۴۳).
 • ۱۹۳۸ - ژرژ ملی‌یس، کارگردان فرانسوی و پیشگام در سینما (ت. ۱۸۶۱).
 • ۱۹۵۰ - جرج اورول، نویسنده و روزنامه‌نگار انگلیسی (ت. ۱۹۰۳).
 • ۱۹۵۹ - سیسیل ب دومیل، کارگردان آمریکایی (ت. ۱۸۸۱).
 • ۱۹۶۵ - حسنعلی منصور، نخست‌وزیر ایران (ت. ۱۳۰۲).
 • ۱۹۹۴ - باسل اسد، افسر سوری و فرزند حافظ اسد (ت. ۱۹۶۲). 
 • ۲۰۱۳ - مایکل وینر، کارگردان و تهیه‌کننده آمریکایی (ت. ۱۹۳۵).