توافق گازی ترکیه و ترکمنستان: برنامه ریزی برای دور زدن ایران و روسیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ وزیر انرژی ترکیه، آلپ‌ارسلان بایراکتار اعلام کرد ترکیه و ترکمنستان توافقی استراتژیک برای تسهیل انتقال گاز طبیعی ترکمنستان به ترکیه امضا کرده‌اند. این توافق، که نقطه عطفی در روابط انرژی دو کشور به شمار می‌آید، بر تقویت همکاری‌های انرژی در آینده تأکید دارد.

جزئیات توافق انتقال گاز طبیعی ترکمنستان به ترکیه

این قرارداد میان دو شرکت بوتاش (BOTAS) ترکیه و شرکت ترکمن‌گاز (Turkmengaz) ترکمنستان به امضا رسیده است. طبق قرارداد جریان انتقال گاز طبیعی از اول مارس (11 اسفند) آغاز می‌شود.

ترکیه در مسیر تبدیل شدن به هاب گازی

ترکیه سالانه بیش از 50 میلیارد متر مکعب گاز مصرف می‌کند. بخشی از این گاز نیاز ترکیه را مرتفع می‌کند و مازاد آن صادر می‌شود.

منابع گازی ترکیه عمدتا از روسیه، آذربایجان و ایران تأمین‌می‌شود. موقعیت ژئوپلتیکی ترکیه در کنار تحولات منطقه شرایطی را ایجاد کرده است تا این کشور که فاقد منابع گازی است تبدیل به مسیری برای انتقال گاز به اروپا شود.

نقشه جغرافیایی ایجاب می‌کند انتقال گاز طبیعی از ایران انجام شود ولی تا امروز آمریکا مانع از تحقق این امر شده است. ترکمنستان و ازبکستان به دلیل نگرانی از تهدیدات آمریکا تاکنون از ترانزیت گاز از ایران به طور جدی خودداری کرده‌اند.

فشار‌های آمریکا باعث شد، گاز و نفت آدربیجان بجای انتقال از مسیر ایران از دو مسیر باکو -تفلیس -ارزروم و باکو -تفلیس -جیحان از مسیر ترکیه منتقل شود.این دو مسیر اگرچه از نظر اقتصادی غیر منطقی بودد اما با حمایت مالی آمریکا ایجاد شدند.

عمده منابع ترکمنستان و ازبکستان نیز از مسیر قدیمی روسیه منتقل می‌شوند.

وزیر انرژی ترکیه گفته است ترکیه می‌تواند سالانه تا 2 میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد کند. اما به شکل عجیب وی مدعی شده است این گاز از طریق شبکه انتقال گاز ایران به ترکیه منتقل خواهد شد. مقام‌های دولتی ترکمنستان نیز تأیید کرده‌اند که در مرحله اول، تأمین سالانه 2 میلیارد متر مکعب گاز از طریق ایران امکان‌پذیر است. ترکیه دارای معافیت واردات گاز از ایران است اما برای ترانزیت نیاز به اجاز آمریکا دارد.

ترانزیت از دریای خزر و دور زدن ایران

همچنین، وزیر انرژی ترکیه اعلام کرده است در مرحله بعدی، پروژه‌ای برای احداث یک خط لوله انتقال گاز از ترکمنستان به آذربایجان از طریق دریای خزر و سپس انتقال آن به ترکیه در دست بررسی است.

خط لوله ترانس خزر از سال‌های پیش مطرح شده بود اما مخالفت ایران و روسیه مواجه شد.

پس از آنکه اوکراین انتقال گاز روسیه به اروپا کرده است، وابستگی روسیه به خط لوله ترک استریم افزایش پیدا کرده است. از این رو ترکیه می‌تواند برای احداث خط لوله خزر در برابر روسیه قدرت چانه زنی پیدا کند.

همچنین انتقال گاز ترکمنستان برای ایران که دچار بحران ناترازی انرژی است می‌تواند ابزاری برای تحمیل سکوت به ایران برای احداث خزر استریم باشد.

با احداث خط لوله خزر استریم ایران و روسیه از نقشه انتقال انرژی جهان محو خواهند شد.

ترکیه به خوبی از مشکلات ایران و روسیه بهره‌برداری کرده و توانسته است خود را به عنوان یک مسیر انرژی معتبر در منطقه تثبیت کند. در همین حال ایران در تلاش است گاز مورد نیاز خود را تامین کند.