
حکمرانی مردمی و عدالتمحور؛ الگوی مدیریتی شهید رئیسی
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست جمعی از اعضای دولت سیزدهم که با محوریت بررسی و تبیین الگوی حکمرانی شهید رئیسی در سطح ملی و بینالمللی برگزار شد، هدف اصلی کنگره را تبدیل دانش پنهان سیره این شهید به دانش صریح و حتی کتب درسی عنوان کرد و به تعابیر کمنظیر مقام معظم رهبری درباره شخصیت رئیسجمهور شهید اشاره داشت.
حجتالاسلام خسروپناه گفت: مقام معظم رهبری نسبت به هیچ شخصیتی چنین توصیفاتی نداشتهاند. ممکن است در دوران جوانی و میانسالی درباره برخی شخصیتها تعابیر بلندی به کار برده باشند، اما بهویژه در یک دهه اخیر، کمتر شاهد بیان چنین ویژگیهایی درباره فردی بودهایم. حتی پس از شهادت شهیدان بزرگی نظیر سردار حاج قاسم سلیمانی و پیش از آن شهید سید حسن نصرالله، چنین مجموعهای از اوصاف را ندیدهام.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: مقام معظم رهبری او را به عنوان رئیسجمهور مردمی، باکفایت، پرتلاش، خادمالرضا (ع)، فردی با تلاش بیوقفه در خدمت به مردم، مسئول کارآمد، صمیمی، جدی، برادری بسیار خوب، متواضع، بردبار، صبور، اهل مدارا، اهل ذکر، توسل، دعا، گریه، دارای ارتباط قلبی با عالم غیب و دارای اعتقاد راسخ به مبانی انقلاب و حرکت جهادی توصیف کردهاند. ما حدود ۴۲ عنوان از این ویژگیها استخراج کردهایم که با جزئیات بیشتر، به حدود ۷۰ تا ۸۰ عنوان قابل توسعه است.
حجتالاسلام خسروپناه سپس به ایده برگزاری کنگره این شهید که حدود چهار ماه پیش مطرح شد، پرداخت و گفت: با توجه به اهتمام مقام معظم رهبری، میدانستیم که در سالگرد شهادت شهید رئیسی برنامهای ملی برگزار خواهد شد. بر همین اساس، دولت با تأکید مقام معظم رهبری، ستادی با مسئولیت معاون اول رئیسجمهور و محمد مخبر، معاون اول سابق دولت شهید رئیسی، تشکیل داد و برنامهای نیز در مصلای تهران تعریف شده است. اما ما معتقد بودیم که شهید رئیسی بیش از این بر گردن ما حق دارد و ضروری است که به اندیشه، سیره و الگوی حکمرانی وی توجه شود.
وی به مطالعات خود در حوزه فقه و حکمت حکمرانی و تألیف کتاب «حکمرانی حکمی» پرداخت و تأکید کرد: با اشراف نسبی بر روندهای حکمرانی در جهان در ۴۰ سال گذشته، به عنوان کسی که از نزدیک با شهید رئیسی همکاری داشتهام، وی الگویی در حکمرانی ارائه داد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به شبهاتی پیرامون نبود تألیفات گسترده از شهید رئیسی برای ارائه یک مکتب فکری اظهار داشت: این دیدگاه از نظر علمی نادرست است؛ زیرا شهید رئیسی آثار متعددی از جمله کتابهایی در زمینه وقف و قواعد فقهیه تألیف کرده بود. دوم آنکه بسیاری از افراد مکتبساز الزامی به داشتن تألیفات گسترده نداشتهاند و سیره عملی آنها موجب شکلگیری یک الگو شده است. در غرب نیز شاهد چنین نمونههایی هستیم. شهید رئیسی نیز با گفتار، رفتار و عملکرد خود الگویی برای حکمرانی ارائه کرده بود و این سخن را با نگاه روششناسانه بیان میکنم.
وی به تجربه مشابه در تدوین مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی نیز گریزی زد و افزود: نسبت به شهید حاج قاسم نیز همین انتقاد مطرح بود، اما با بررسی دقیق سخنان و سیره او، آثار علمی و آکادمیکی تدوین شد.
جزئیات برگزاری کنگره و دعوت به مشارکت
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به جزئیات برگزاری کنگره پرداخت و گفت: این کنگره در ۳۱ اردیبهشتماه در مشهد مقدس و در آستان قدس رضوی و سوم خردادماه در تهران، در سالن همایشهای صداوسیما برگزار میشود.
حجتالاسلام خسروپناه در این نشست به تجربهنگاری اشاره کرد و گفت: از کسانی که در سه سال اخیر یا پیش از آن در قوه قضائیه و آستان قدس با شهید رئیسی همکاری داشتهاند، درخواست میکنم تجارب خود را ثبت کنند. آمادگی داریم تیمهایی برای این منظور اعزام کنیم. اگر فایلهای ضبطشدهای نیز در اختیار دارید، برای تکمیل آرشیو بنیاد شهید رئیسی ارائه دهید. این اقدام، فراتر از همایش امسال است.
وی همچنین گفت که این کنگره با حمایت خیرین برگزار میشود و هیچ بودجهای از دولت دریافت نشده است. حتی برخی خیرین شرط کردهاند که هیچ هزینهای از منابع دولتی تأمین نشود. این مشارکتها، از برکات اخلاص شهید رئیسی است.
محورها، اهداف و اهمیت الگوی حکمرانی شهید رئیسی
وی محورهای کلیدی الگوی حکمرانی شهید رئیسی را شامل مردمی بودن و توجه به محرومان، کارآمدی و نتیجهگرایی، وحدت و همگرایی، ولایتمداری، عدالتمحوری، سادهزیستی، ترویج فرهنگ اسلامی و توسعه روابط بینالملل عنوان کرد و بر ضرورت تبیین علمی الگوی حکمرانی شهید رئیسی و نهادینه کردن آن در نظام مدیریتی کشور تأکید نمود.
دبیر علمی کنگره الگوی حکمرانی شهید رئیسی، پیشنهادهایی برای جمعآوری تجربیات، برگزاری پیشنشستهای تخصصی، تولید محتوای رسانهای، همکاری دانشگاهها و مقایسه این الگو با سایر الگوهای حکمرانی مطرح کرد.
غلامرضا سلیمی جزئیاتی از روند آمادهسازی کنگره ارائه داد و با اشاره به آغاز برنامهریزی از دیماه سال گذشته و دریافت مجوزهای لازم از جمله ISC در سطح بینالمللی اعلام کرد: تاکنون حدود ۴۰۰ چکیده و مقاله دریافت کردهایم. همچنین این کنگره در ۱۱ محور شامل ابعاد فرهنگی، اجتماعی، تعلیم و تربیت، زنان و خانواده، فناوری، اقتصادی، سیاسی، دفاعی-امنیتی، قضایی، بینالمللی و مردمیسازی و جایگاه فقه در الگوی حکمرانی شهید رئیسی تعریف شده است.
وی همچنین از برنامهریزی برای برگزاری نشستهای تخصصی بینالمللی با مشارکت ۱۰ کشور خبر داد.
سید محمد حسینی، معاون امور مجلس دولت سیزدهم، نیز در این نشست آمادگی اعضای دولت سابق و استانداران را برای برگزاری موفق کنگره اعلام کرد و پیشنهاد داد شرکتکنندگان تحولات حوزه تخصصی و استان خود و ویژگیهای عمومی شهید رئیسی را شرح دهند و مصادیق صفات او را بیان کنند.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سابق، نیز پیشنهاد داد که علاوه بر بررسی سبک حکمرانی شهید رئیسی، به بحث نظریه حکمرانی کشور و تحلیل رویدادهای پس از شهادت او پرداخته شود و نسبت به رجحان فرهنگی جامعه و آینده الگوی شهید رئیسی ابراز نگرانی کرد.
محمدعلی زلفیگل، وزیر علوم دولت شهید رئیسی، یکی از شاخصترین وجوه شخصیتی شهید رئیسی را تقوای سیاسی و رعایت اصول اخلاقی در رقابتها دانست و گفت: او پرکار و بیوقفه در حال خدمت بود. وی از مسئولان فرهنگی کشور، بهویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی، درخواست کرد تا نسبت به ترویج فرهنگ احترام به شهدا، خانوادههای آنان و مدیران پیشین اهتمام بیشتری داشته باشند.
علی سلاجقه، رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست، نیز در نشست هماندیشی برگزاری کنگره حکمرانی شهید رئیسی، بر ضرورت بهرهگیری از ظرفیت دانشگاههای سراسر کشور برای تبیین عمیق و مستمر مکتب و سیره عملی شهید آیتالله رئیسی تأکید کرد و نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی را در این مسیر محوری دانست.
وی بر اهمیت دانشگاهها در ترویج فرهنگ و اندیشه تأکید کرد و خطاب به دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی ظرفیت گستردهای در کشور دارد و ابزار مهم آن، دانشگاهها هستند. این نهادها میتوانند در تبیین یک مکتب فکری و نهادینهسازی اصول آن در جامعه نقشآفرینی کلیدی داشته باشند. تبیین سیره و مکتب شهید رئیسی در فضاهای آکادمیک، کاری زیربنایی و ماندگار است و مردم ما به نظام، انقلاب و اصول خود با ایستادگی مثالزدنی پایبندند.
سلاجقه همچنین بر ضرورت استمرار این حرکت فرهنگی سخن گفت و از شورای عالی انقلاب فرهنگی خواست که این فعالیتها به یک سالگرد یا مراسم ختم محدود نشود. وی تأکید کرد دانشگاهها باید مورد توجه قرار گیرند و با تدوین نظریهای قوی و راهبردی، برنامهای مداوم و مستمر در این زمینه شکل گیرد تا برای آینده کشور ماندگار باشد و همگان از آن بهرهمند شوند.
یوسف نوری، وزیر سابق آموزش و پرورش در دولت شهید رئیسی، معتقد بود که شهید رئیسی سیاست را از ساختارهای رسمی به سمت ساختارهای غیررسمی مردمی سوق داد و حکمرانی را مردممحور کرد.
وی ویژگیهای حکمرانی شهید رئیسی را هدفمند، تحولگرا، خودتنظیمگر و فرامدیریتی دانست و بر تعاملگرایی و عمل بر اساس فرهنگ اسلامی تأکید کرد و استفاده از شاخصهای الگوی مطلوب حکمرانی بر اساس سیره پیامبر اعظم (ص) را خواستار شد.
عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم، نیز تأکید کرد که مقام معظم رهبری رازها و الگوی مدیریتی شهید رئیسی را تبیین و بر لزوم مقابله با خط تخریب ایشان تأکید کردهاند.
ولایتمداری، اعتقاد به توان داخلی و معنویت در کنار جدیت در کار را از ویژگیهای شهید رئیسی دانست و بر نقش او در مقابله با حاکمیت دوگانه تأکید کرد و به تلاشهای شهید رئیسی در پیگیری پروژههای اساسی اشاره کرد و خواستار مقابله با تحریف و دروغپردازی علیه شهید رئیسی شد.
رونمایی از ۲۵ جلد کتاب در حوزههای مختلف
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز بر اهمیت تدوین و تحلیل تجربیات حکمرانی دولت شهید رئیسی و ارائه آن به مردم تأکید کرد و با استقبال از برنامهریزی دولت چهاردهم و معاون اول رئیسجمهور برای برگزاری سالگرد باشکوه برای آیتالله رئیسی، از استانداران سابق خواست تا تجارب حکمرانی خود را در اختیار بنیاد شهید رئیسی قرار دهند.
وی همچنین به آمادهسازی ویژهنامه و بیش از ۲۵ جلد کتاب در حوزههای مختلف برای رونمایی در حاشیه همایش اشاره کرد.
اسماعیلی همچنین گفت که جلسه مقدماتی برای دیدار اعضای دولت سیزدهم و استانداران با مقام معظم رهبری در دهه آخر اردیبهشت برنامهریزی شده است که امیدواریم برگزار شود.
در این نشست، علاوه بر بحثهای اصلی، بر اهمیت هماهنگی رسانهای برای پوشش دقیق و منسجم کنگره حکمرانی شهید رئیسی تأکید شد.
بر اساس این گزارش، این نشست با ارائه تصویری دقیق و منسجم از ابعاد گوناگون الگوی حکمرانی شهید رئیسی و با تأکید بر اهمیت آن در سطح ملی و بینالمللی، گامی مهم در راستای تبیین و ترویج سیره مدیریتی ایشان برداشت. انتظار میرود که نتایج این نشستها و کنگره پیش رو، منبعی ارزشمند برای مدیران، دانشگاهیان، حوزویان و عموم مردم علاقهمند به مطالعه و بهرهگیری از این الگوی موفق باشد.