کشو‌های عربی سیاست نفاق آلودی در مقابل مصر در پیش گرفته‌اند / ایجاد کودتا در مصر از توان آمریکایی‌ها و سعودی‌ها خارج است

رضا عابدی گناباد در گفت‌وگو با خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» در مشهد، در خصوص تحولات اخیر مصر بیان داشت: با توجه به موقعیت کشور مصر می‌توان این حق را برای ملت مصر در نظر گرفت که خواهان این تحول باشند و در راستای برکناری محمد مرسی تلاش کنند.

وی ادامه داد: با توجه به فرقه گرایی شدید، تفکرات تند سنی گرایانه عربی و گرایشات سلفی که مرسی در مصر ایجاد کرده و همچنین حوادث مذهبی که برای شیعیان و مسیحیان رخ داد که باعث شد عده‌ای جانشان را از دست بدهند قابل پیش بینی بود که این حوادث رخ دهد.

این دانشجوی دکترای علوم سیاسی در خصوص تاثیری که این جریان بر اخوان المسلمین داشت، افزود: طبیعی است که با کنار گذاشتن جریان اخوان المسلمین در مصر این جریان طرفداران خود را به خیابان‌ها بکشاند و مزاحمت‌هایی را برای دولت موقت ایجاد کند.

کودتای مصر سبب تضعیف پایگاه جریان اخوان در منطقه خواهد شد

عابدی با اشاره به اینکه جریان اخوان 40 دفتر در کل دنیا دارد، تصریح کرد: این جریان یکی از سازمانده ترین گروه‌های مسلمان در سطح جهان است که همین عامل باعث شده تاثیراتی را نه تنها در منطقه بلکه در کل دنیا داشته باشد.

وی ادامه داد: البته تحولی را که در مصر شاهد هستیم موجب می‌شود در کوتاه مدت و میان مدت سبب تضعیف این جریان شوند و حتی برخی از شاخه‌ها و جریانات متمایل به اخوان یک بازنگری را در تفکرات و دیدگاه‌های خود داشته باشند.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: نکته دیگری این است که با توجه به اینکه جریان اخوان در سوریه نیز وجود دارد و علیه دولت بشار اسد سلاح در دست گرفته و مبارزه می‌کند، اتفاقات مصر سبب تضعیف اخوان در سوریه نیز خواهد شد.

عابدی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه حزب عدالت و توسعه ترکیه به لحاظ فکری و مشی کارکردی برگرفته از نگرش اخوان المسلمین است به دلیل اتفاقاتی که در مصر رخ داده است به نظر می رسد این حزب نیز پایگاهش رو به ضعف پیش رود و بخشی از جریان عدالت و توسعه به سمت سیاست‌های دیگری حرکت کنند.

وی افزود: البته این را نباید از نظر دور داشت که جریاناتی که در ترکیه وجود دارد گرایش عملگرایانه و تکنوکرات گرایانه شان به مراتب از نگرش مذهبی که در مصر وجود دارد قوی تر است.

اردوغان و مرسی دارای اشتراکات بسیارنزدیکی هستند

این دانشجوی دکترا با تاکید بر اینکه شاهد اشتراکاتی بین اردوغان و مرسی هستیم، گفت: هر دو به لحاظ فکری نگرش تند مذهبی و سنی گرایانه دارند و به دنبال کنترل گروهای بومی و مذهبی رقیب هستند؛ گرچه این نگرش در جامعه مصر به دلیل اینکه فضای سلفی قوی‌تر و سنتی‌تر حاکم است نسبت به ترکیه بیشتر است.

عابدی خاطرنشان کرد: در خصوص عملکرد سیاسی نیز شاهد اشتراکاتی بین مرسی و اردوغان هستیم؛ به طوری که این دو افرادی هستند که به دنبال کنترل آرام، سیستماتیک و هدفمند قوای رقیب در کشورشان یعنی ارتش، قوای مقننه و قضائیه هستند.

وی تاکید کرد: بنابراین با توجه به این شباهت ها اتفاقی که در مصر رخ داده است می تواند باعث شود اردوغان در سیاست‌های خود تعدیل ایجاد کند؛ زیرا فضای ترکیه به لحاظ رسانه‌ای بازتر است و چنانچه اردوغان این روند را ادامه دهد شاهد اعتراضات شدیدتری نسبت به مصر خواهد بود.

سیاست نفاق آلود کشو‌رهای عربی در قبال تحولات مصر

این کارشناس مسائل سیاسی در خصوص علت همراه شدن کشورهای عربی با این اقدام ارتش و مردم مصر بیان داشت: در حال حاضر این کشورها به دنبال منافع خود هستند و این قضیه دور از ذهن نبود.

عابدی با اشاره به اینکه کشورهای عربی می خواهند طوری عمل کنند که منافعشان حفظ شود،افزود: زمانی که مرسی بر مسند قدرت بود از وی حمایت می‌کردند و حال که مخالفین مرسی بر سر کار آمده‌اند از آنان حمایت می‌کنند؛ زیرا این دولت‌ها چاره‌ای ندارند، حتی چنانچه موضعشان طرفداری از مرسی باشد حکومت فعلی آنان را کنار خواهد گذاشت.

وی افزود: بنابراین چنانچه از جریان مردمی در مصر حمایت نکنند چه بسا منافع اقتصادی و سیاسی آنها در مصر به خطر افتد؛ بنابراین کشو‌های عربی سیاست نفاق آلودی را در مقابل مصر در پیش گرفته‌اند.

این دانشجوی دکترای علوم سیاسی با اشاره به اینکه عرب‌ها در مقابل حکومت جمهوری اسلامی در بهمن 57 نیز این گونه عمل کردند، بیان داشت: تا زمانی که شاه بر مسند قدرت بود از او حمایت می‌کردند و بعد از این که شاه رفت در ابتدا از انقلاب اسلامی حمایت کردند و موضع تندی اتخاذ نکردند؛ اما بعد به مرور از انقلاب اسلامی فاصله گرفتند.

عابدی گفت: بنابراین آنان در ابتدا چاره‌ای جز حمایت از جریان مردمی مصر ندارند؛ زیرا خیل عظیم مردم در خیابان‌ها را دیده‌اند و به دلیل همین حضور گسترده مردمی نمی‌خواستند در مقابل آن قرار گیرند.

وی یکی دیگر از عوامل حمایت کشورهای عربی از مردم مصر را شکست سیاسی جریان اخوان المسلمین دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه جریان اخوان در کشورهای حوزه خلیج فارس فعالیت می‌کنند به نظر می‌رسد این کشورها از این اتفاق ناخشنود نیستند؛ زیرا در پی این هستند که اسلام سیاسی را به شکست بکشانند.

نقش عوامل داخلی در کودتای مصر به مراتب پر‌رنگ تراست

این کارشناس مسائل سیاسی در خصوص علت رخ دادن این کودتا در مصر ادامه داد: آنچه در مصر اتفاق افتاده بیش از اینکه عامل خارجی در آن دخیل باشد ناشی از عوامل متعدد داخلی است.

عابدی افزود: گرچه عوامل خارجی مانند دخالت‌های آمریکا، ترکیه و سعودی‌ها در ایجاد این اتفاق نقش تسهیل کننده داشتند؛ اما مولفه‌های داخلی مانند عملکرد نابخردانه مرسی، مشکلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، نهادینه نشدن نهادهای مدنی و مردم سالاری به مراتب تاثیر بیشتری داشتند.

ایجاد کودتا در مصر از توان آمریکایی‌ها و سعودی‌ها خارج است

وی با تاکید بر اینکه ایجاد کودتا در توان سعودی‌ها نیست، گفت: کشورهای عربی نیروی نظامی خود را به کشور بحرین بردند و هنوز نتوانستند این کشور را کنترل کنند چه برسد به اینکه بتوانند در یک کشور قوی، بزرگ و با فرهنگی مانند مصر کودتا ایجاد کنند.

این کارشناس سیاسی خاطر نشان کرد: ممکن است توانسته باشند به طور غیر مستقیم در ایجاد کودتا کمکی کرده باشند؛ اما ایجاد این کودتا در توان آنان و حتی آمریکا نیست؛ بنابراین باید بپذیریم آنچه در مصر اتفاق افتاده حرکت و نقش مردم است؛ گرچه ارتش نیز پای کار بوده و عوامل خارجی نیز تسهیل کننده بودند.

عابدی تصریح کرد: البته آمریکا به این افراط گرایی‌ها دامن می‌زد و تلاش می‌کرد شیعه و سنی را به جان یکدیگر بیندازد تا به جای این که به فکر عمران و آبادانی کشورشان باشند و در مقابل غرب متحد باشند با هم درگیر شوند و همین درگیری و افراط گرایی سبب شد بسیاری از ظرفیت‌ها در کشورهای سوریه، مصر، لبنان و عراق نابود شود.

وی با بیان اینکه سلفی‌گری در کشورهای عراق و سوریه رو به رشد بود، گفت: این کودتا سبب به تاخیر افتادن این روند خواهد شد.

این کارشناس مسائل سیاسی در خصوص علت مخالف نکردن مردم مصر از اقدام ارتش تصریح کرد: مهمترین بحث در این راستا این است که در کشور بحران زده مصر که هم به لحاظ امنیت و هم به لحاظ آرامش سیاسی و اجتماعی دچار مخاطره شده یک اقتدار مرکزی، قدرت را به دست می‌گیرد.

عابدی ادامه داد: بنابراین در این اوضاع نابسامان جریاناتی که بتوانند اوضاع را کنترل کنند خواه ناخواه مردم را به سمت خود می‌کشیدند و مردم چاره‌ای جز پذیرش این موضوع ندارند.

وی با اشاره به اینکه نمونه این حرکت را در کودتای 1292 ایران شاهد بودیم، افزود: در سال‌های بعد از مشروطه شاهد ناامنی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در کشور بودیم و آنگاه در این فضا شخصی به نام رضا خان پیدا شد و آنگاه مردم تصور کردند وی می‌تواند درگیری‌ها و مشکلات را حل کند؛ زیرا قدرت برتر نظامی داشت.

این دانشجوی دکترا ادامه داد: با این تفاسیر به دلیل اینکه مردم مصر از این وضعیت خسته شده بودند و از طرف دیگر ضعف مرسی در بحث اقتصادی و محقق نشدن وعده‌هایی که داده بود و از طرف دیگر سیاست های فرقه گرایانه شدید باعث شد جامعه مصر دچار بحران شود.

عابدی تاکید کرد: با توجه به اینکه 10 درصد مردم مصر قبطی مذهب و بخشی دیگر سایر ادیان هستند، سیاست‌های رادیکال سنی گرایانه باعث نارضایتی مردم از حکومت شد؛ گرچه نقش عوامل خارجی را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

انتخاب البرادعی به عنوان رئیس جمهور آینده مصر به نفع ایران است

وی در خصوص تاثیر این کودتا بر روابط ایران و مصر خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه این جریان را جریان جوانان و البرادعی سامان می‌دهند و این جریان نه به شدت دیدگاه تند ضد دینی دارند و نه به شدت دیدگاه رادیکال مذهبی و در واقع یک جریان روشنفکر و معتدل است، چنانچه بر سر کار آید روابط بهتری را با ایران شاهد خواهیم بود.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه چنانچه البرادعی بر سر کار آید به نفع ایران است، افزود: با توجه به اینکه البرادعی سابقه گفت‌وگو با ایران در بحث هسته‌ای را داشته و ایران را می‌شناسد و دیدگاه تندی ندارد می‌توانیم امید به روابط مثبت‌تری داشته باشیم.

 عابدی با تاکید بر اینکه البته این انتخاب به معنای آغاز روابط ایران و مصر نخواهد بود، تصریح کرد: بی اعتمادی بین ایران و مصر مانند دیواری بلندی است و این دو کشور دارای اختلافات بسیاری با هم هستند بویژه چنانچه جریانات سلفی بخواهند سنگ اندازی کنند همان طور که در سفر احمدی نژاد شاهد بودیم نمی توان انتظار زیادی از آن داشت هر چند که اوضاع نسبت به قبل بهتر خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه پیروزی البرادعی را آرای مردم مصر نشان خواهد داد، گفت: در شرایط فعلی و با توجه به اوضاعی که حاکم است رای آوردن محمد البرادعی گزینه مطلوب‌تری برای ایران است.

این کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: البرادعی گرایشات تند مذهبی و یا ضد مذهبی ندارد؛ بنابراین در مقابل این گرایشات افراطی می تواند بایستد که این امر نه تنها به نفع ایران که به نفع مصر است.

میدان دادن به جریانات حاشیه ساز به نفع دولت جدید ایران نخواهد بود

عابدی با اشاره به اینکه آنچه برای مصر اتفاق افتاد می‌تواند درس عبرتی برای دولت آینده ایران نیز باشد، بیان داشت: دولت جدید که از 13 مرداد سکان هدایت کشور را به دست خواهد گرفت عملا باید از مرسی درس عبرت بگیرد و چنانچه بخواهد تک روی کند و به سمت حواشی پیش رود دچار مشکلاتی خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: البته اتفاقی که در مصر رخ داد در ایران رخ نخواهد داد؛ زیرا در ایران رهبری وجود دارد و مردم به لحاظ سیاسی بسیار جلوتر از مردم مصر هستند.