گروه اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ حجتالاسلام محمدعلی جاودان از اساتید برجسته اخلاق هستند که در طی دوران زندگی و تحصیل حوزویشان از محضر اساتید برجستهای از جمله آیتالله حاج آقا مجتبی تهرانی، آیتالله خوانساری، آیتالله حقشناس و علامه عسکری بهرهمند شدهاند.
ما وقتی به این عالم آمدیم، هیچ سرمایه ای نداشتیم. وقتی از این عالم می رویم باید سرمایهدار باشیم. ما وقتی به این عالم آمدیم یک زمین آماده کشت بودیم. یک زمین آماده بنا و ساختمان بودیم. انسان چقدر می تواند خودش را بسازد؟ تا بینهایت. یک ساختمان که یک سرش در زمین است و یک سرش در هفت آسمان.
در آیه 24 سوره مبارکه ابراهیم می فرماید: «مَثـَلا کـَلِمَة طـَیِّبَة کـَشَجَرةٍ طـَیِّبَةٍ أَصْلـُها ثابتٌ وَ فـَرْعُها فی السَّماء» مثال کلمه طیبه، مثال یک درخت پاکیزه ای است که ریشه اش در زمین است و شاخه هایش در آسمان. این آسمان میتواند آسمان اول باشد و می تواند آسمان هفتم باشد. آدم جا دارد.
تمام اعمال خیری که ما انجام می دهیم در ساختمان سرنوشت ما استفاده می شود
رسول خدا(ص) فرمودند: «وقتی من به معراج رفتم، یک زمینهای آماده کشت دیدم. آماده ساخت دیدم. یک فرشتگانی آنجا بودند که گاهی مشغول ساختن بودند و گاهی بیکار بودند. من پرسیدم که داستان اینها چیست که گاهی مشغول کارند و گاهی بیکارند. گفتند آقا تا مواد ساختمانی از عالم برسد، می سازند و تا نرسد بیکارند. صاحب این زمین باید مواد ساختمانی برساند». به اصطلاح ما تدارکات بفرستد. اگر تدارکات فرستاد ما می سازیم و اگر نه نمیسازیم. نمیتوانیم بسازیم.
آقا تدارکاتش چیست؟ آنجا فرمودند ذکر «سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله و اکبر». این مثال است. نماز هم می تواند آنجا تدارکات باشد. مجلس موعظه می تواند تدارکات باشد. اگر برای حضرت حسین علیه السلام گریه کرد، دارد برای آن ساختمان تدارکات می فرستد. این اصل سخن است. خب ببینید شما دارید ساختمان سرنوشت خودت را می سازی.
وقتی حواس من در نماز نیست، خب به همان مقدار که حواسم نیست، قیمت ندارد. به باد رفته. خب پس اگر دو رکعت نماز خواندم و یک ثلثش حواسم بود، یک ثلثش در آن ساختمان قابل استفاده بود و به کار رفت. تمام اعمال خیری که ما انجام می دهیم، همینگونه در ساختمان سرنوشت مان استفاده می شود.
حادثه می تواند مرا از جای خودم به در کند؟
اگر عمل به درد بخور باشد، ثمر می دهد. خب اگر نمازها قوت داشت، من باید قوت یافته باشم. کجا قوت یافته باشم. قوت در برابر حوادث خودش را نشان می دهد. حادثه می تواند مرا از جای خودم به در کند؟ برای اینکه این عمل درست انجام شود، چکار کنیم؟ پیکره عمل ما باید درست باشد دیگر. نماز شما یک پیکره دارد. روزه یک پیکره دارد. حج یک پیکره دارد.
قدم اول از کاری که من می کنم تا به دردم بخورد و تدارکات ساختمان آینده و عوامل ساختمان وجودم شود، این پیکره صحیح است. اگر حواس ما در نماز جمع است به چه چیزی جمع است؟ به الفاظی که میگوییم. این حداقل حضور قلب است. از این پایینتر وجود ندارد. حداقلش همین است که من می دانم دارم چکار می کنم.
در آیه 7 سوره مبارکه اسراء فرمود: «إنْ أحْسَنتـُمْ أحْسَنتـُمْ لِأنفـُسِکـُمْ »هرکار خوبی که انجام دهی، داری به خودت خوبی میکنی. یعنی داری خودت را می سازی. مگر یک روزی نبود که تو یک صحرا بودی. یک زمین آماده ساخت بودی. داری می سازی. داری آن زمین را می سازی. انسان می تواند با یک نماز یک ساختمان بسازدها. اگر آدم یک ذره زحمت بکشد با یک نماز می تواند.
ساختمانی که ساختی را خراب نکن
نماز مغرب را که خواندی، بعد خرابش نکن. بعد من میروم پای تلویزیون مینشینم و یک فیلم نگاه میکنم و صدتا نامحرم میبینم و وقتی هم یک نامحرم آمد توی فیلم چشمم را برنمیگردانم. سرم را پایین نمیاندازم. صداهای موسیقیاش را هم گوش میدهم. خب این نماز مغرب نمیماند. خب آن ساختمانی که ساختی را خراب کردی. شما یک زیارت حضرت رضا که میروید مگر کم است؟ یک زیارت شب جمعه امام حسین علیه السلام که خدا قسمت کند خیلی عظیم است.
من بیهوده دل نمیبندم. بیهوده نمیترسم. بیهوده یک کسی را دوست ندارم. اگر آدم ساختمانش درست شود، این بیهودهها همهاش میرود. اگر من چیزی را دوست دارم، روی حساب است. اگر از چیزی میترسم حساب کتاب دارد. اگر امیدوارم، حساب کتاب دارد.
در روایات دارد. یک کسی به زبان ذکر میگوید. مثلا شما یک سبحانالله که میگویید در بهشت یک درخت برایتان میسازند. یک الله اکبر که می گویید، یک گل برایت میکارند. نماز میخوانی، روزه میگیری، همه اینها هست. اما فرمودند کسی که ذکر در دلش قرار گرفته باشد، ملائکهای که کرامالکاتبین هستند و اینها را ثبت میکنند، نمیتوانند اینها را ثبت کنند. در تواناییشان نیست.
چه کسی ترس خدا را در دلش دارد؟ اگر عشق به امام حسین علیهالسلام در دل انسان باشد، اگر گریه در دل باشد. دل آدم گریه کند. یک وقت چشم آدم گریه میکند و یک وقت دل انسان گریه میکند. آن را دیگر نمی شود اندازه گرفت. آنها را طور دیگری حساب می کنند.