گروه اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ حجتالاسلام محمدعلی جاودان از اساتید برجسته اخلاق هستند که در طی دوران زندگی و تحصیل حوزویشان از محضر اساتید برجستهای از جمله آیتالله حاج آقا مجتبی تهرانی، آیتالله خوانساری، آیتالله حقشناس و علامه عسکری بهرهمند شده اند.
نماز یک وسیله تربیت است و اول وقت خواندن آن وسیله تربیت دیگر
انسان باید کار را منظم انجام بدهد. به عنوان مثال اگر قرار است نمازش را اول وقت بخواند، همیشه اول وقت بخواند. اینگونه اثر دارد. اما اگر هرجور که پیش آمد، بخواند و عمل کند اثر نخواهد داشت. نماز یک وسیله تربیت است و اول وقت خواندن آن وسیله تربیت دیگر. اگر انسان می خواهد از وسیله تربیتیِ اول وقت نماز خواندن بهره مند شود باید همیشه اول وقت نماز بخواند.
در آیه 30 سوره مبارکه فصلت می فرماید: «إنّ الـّذینَ قالوا رَبّنا اللهُ ثــُمّ اسْتقاموا» کسانی که اینگونه باشند به ثمر می رسند. کسی که آنچه انجام داده است را به باد نمی دهد یعنی دارد استقامت می کند.
نفوذ تربیت در آدمی سه مرحله دارد. اولین مرحله از این تربیت زمانی است که عمل انسان تغییر می کند و تبدیل به عمل تربیت کننده می شود. گناه، عمل خراب کننده است. بندگی، عمل تربیت کننده است. اگر من عمل تربیت کننده را انجام می دهم بسیار خوب است.
کسی که مدام به این طرف و آن طرف نگاه می کند، کم کم به بی حیا تبدیل می شود
اگر بر این عمل مداومت کند و آن را خراب نکند، برای انسان ملکه به دست می آید. یعنی عدالت یک ملکه ای است که انسان به آن عادت کرده است. برای انسان تبدیل به یک صفت شده است. ترک گناه تبدیل به یک صفت شده است. لحظه ای و زودگذر نیست بلکه به یک صفت مستحکم تبدیل شده است. این مرحله دوم است.
یک وقت خدایی نکرده من عمل بدی انجام می دهم. این مرحله اول از عدم تربیت است. یک وقت این عمل بد تبدیل به یک صفت شده است. این مرحله بالاتر آن است. البته تا اینجا هنوز جای بخشش وجود دارد. زمانی که انسان عمل بدی انجام می دهد، اگر توبه کند بخشیده می شود. اگر عمل بد را زیاد تکرار کرده باشد چطور؟ مثلا کسی که مدام به این طرف و آن طرف نگاه می کند، کم کم به بی حیا تبدیل می شود.
آدمیزاد در جانب بدی به یک قیافه ای درمی آید که خوک و گرگ در برابرش زیبارو هستند
و اما مرحله سوم. این مرحله بسیار مهم است. کسی که به این مرحله برسد دیگر مورد بخشش قرار نمی گیرد. این شخص عوض شدنی نیست. در روایت فرموده اند که آدمیزاد در جانب بدی به یک قیافه ای درمی آید که خوک و گرگ در برابرش زیبارو هستند. انسان تا این حد می تواند بد باشد. آدمی می تواند در خوبی یا بدی تا بینهایت پیش برود.
هدف اصلی تربیت این است که انسان پاک شود. پاکی از کجا شروع می شود؟ از چشم انسان شروع می شود. از دست انسان شروع می شود. از غذایی که می خورد شروع می شود. از چیزی که گوش می کند شروع می شود. اگر انسان چیز ناپاک گوش کند، حرف ناپاک بزند، اگر چیز ناپاک ببیند، پاک نمی شود.
عزاداری حضرت امام حسین (ع) در شمار بزرگترین وسایل تقرب به خداوند است
کاری کنیم این روضه خواندن ها و روضه گوش دادن ها بماند. روضه بسیار قیمتی است. تا آنجا که من گشتم سه فتوا دیده ام. حضرت امام، آیت الله فاضل و یک بزرگوار دیگر که هنوز زنده اند فرموده اند عزاداری حضرت امام حسین (ع) از اعظم قربات است. در شمار بزرگترین وسایل تقرب به خداوند است. اگر قصدتان درست باشد شما در روضه شرکت کرده اید. اما اگر قصدتان درست نباشد، اصلا شرکت نکرده اید. فقط سیاهی لشکر می مانید که البته سیاهی لشکر بودن در مجلس امام حسین (ع) هم یک جایی حساب می شود.
عزاداری امام حسین (ع) از وسایل عاقبت به خیری است. ببینید شما جوان ها هزار حادثه در پیش دارید. حوادث روزگار زیاد است. افراد زیادی در حوادث ریختند و عقایدشان تغییر کرد. عزاداری خالصانه حضرت امام حسین (ع) برای عاقبت به خیری و محفوظ ماندن در این حوادث، عامل بسیار مهمی است.
خدا آن اشکی را که از چشم تو جاری می شود رحمت کند
یک حدیث درمورد حضرت امام حسین (ع) بخوانیم: مردی به نام مِسمَع بن عبد الملک که بصری است به محضر حضرت صادق (ع) مشرف می شود. می گوید امام (ع) به من فرمود: تو یاد می کنی بر سر حضرت حسین (ع) چه آوردند؟ عرض کرد بله آقا از حوادث کربلا یاد می کنم. فرمودند آیا جَزَع می کنی؟ بله آقا به خدا قسم اینطور است. گریه می کنم آقا. خانواده من می بینند من بدون هیچ مقدمه ای اشک از صورتم می ریزد. امام (ع) فرمود: خدا آن اشکی را که از چشم تو جاری می شود رحمت کند.
تو در شمار کسانی هستی که برای ما جزع می کنند و غصه می خورند و ناراحت می شوند و جزء کسانی هستی که در شادی ما شادی می کنند. در ترس ما ترسانند. در ایمنی ما ایمنند. تو نتیجه این را در هنگام مرگت خواهی دید. پدران من هنگام مرگ تو می آیند. آنها سفارش تو را به حضرت ملک الموت می کنند. برای تو بشارت می آورند. بشارت هایی که برای تو می آورند بسیار بیشتر از اینهایی است که برایت گفتیم.
و حضرت ملک الموت بر تو از مادر شفیق و دلسوز، با رحمت بیشتری عمل می کند و دلسوزتر است. تو که دلت برای ناراحتی ما می سوزد و برای ما جزع می کنی و در شادمانی ما شادمانی و در حزن ما محزونی، حضرت ملک الموت برای تو از مادرِ شفیق و دلسوز، دلسوزتر خواهد بود. بعد امام (ع) گریه کرد و من هم با ایشان گریه کردم.
اشک فرشتگان از آن روزی که ما را کشته اند خشک نشده است
بعد فرمود یا مِسمَع زمین و آسمان در قتل حضرت حسین (ع) گریه کرد. فرشتگانی که برای ما گریه کردند بسیار بیشتر از انسان هایی که گریه کردند، هستند. اشک فرشتگان از آن روزی که ما را کشته اند خشک نشده است. بعد برای ما فرمود: آن کسی که برای ما می سوزد و برای ما گریه می کند، قبل از اینکه اشک از چشمش جاری شود رحمت خداوند شامل حالش می شود.
فرمودند: کسی که دلش برای ما به درد می آید، هنگام مرگ زمانیکه ما را مشاهده می کند شادمان خواهد شد. این شادمانی از لحظه مرگ در دلش هست تا در حوض کوثر ما را ملاقات کند. شادمانی یک لحظه از دلش بیرون نمی رود. زیرا یک روزی دلش برای حضرت حسین (ع) به درد آمده است.