گروه اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ حجتالاسلام محمدعلی جاودان از اساتید برجسته اخلاق هستند که در طی دوران زندگی و تحصیل حوزویشان از محضر اساتید برجستهای از جمله آیتالله حاج آقا مجتبی تهرانی، آیتالله خوانساری، آیتالله حقشناس و علامه عسکری بهرهمند شده اند.
عاقبت کسانی که دعوت رب شان را اجابت کردند حسنی است
در آیه 18 سوره مبارکه رعد می فرماید:« لِلـّذینَ اسْتجابوا لرَبّهمُ الحُسْنى » آن کسانی که دعوت ربّ شان را اجابت کردند، برای آنها حسنی است؛ یعنی عاقبت شان حُسنی است؛ اینها عاقبت به خیر می شوند؛ رب یعنی قانون گذار جهان؛ پروردگار درست است، اما معنای کامل آن نیست؛ کل جهان بنابر قانونی که خدا قرار داده عمل می کند؛ در عالم جمادات تخطّی از قانون ربّ امکان ندارد؛ جهان نباتات و حیوانات هم طبق قانون ربّ عمل می کنند.
این قوانینی که برای حرف زدن شما، برای نگاه کردن و گوش دادن و نشستن و برخواستن شما است، هرکس به آنها عمل کند و این قوانین ربّش را اجابت کند، عاقبت به خیر می شود؛ حداقل آن چیست؟ حد اقل آن رعایت حلال و حرام است؛ این نگاه حلال است و این نگاه حرام است؛ این حرف غیبت است و حرام است و این حرف زدن حرف عادی است و حلال و جایز است؛ می گویند اگر از کوچه عبور می کردی و پایت به یک سنگی گرفت، بدان یک کاری کرده ای؛ این سنگ بیخود به پایت نخورد.
در ادامه آیه می فرماید: «وَالـّذینَ لمْ یَسْتجیبوا» کسانی که نپذیرند و هیچ زیر بار نروند؛ «لوْ أنَّ لهُمْ ما فی الأرْضِ جَمیعًا» این آدم به یک جایی می رسد که اگر تمام عالم مال او بود و صد عالم و هزار عالم دیگر مانند آن هم متعلق به او بود، حاضر است بدهد؛ آقا آن روز همه چیز تمام شده است؛ یا خوشبختی یا بدبخت؛ آن روز انسان به جایی می رسد که خدایی نکرده تصویری از بدبختی به معنای واقعی در مقابلش هست که تا بینهایت است.
اگر دقیق حساب بکشند کسی از زیر حساب در نمی رود
در ادامه می فرماید: «أولئِکَ لهُمْ سُوءُ الحِسابِ» برای این آدم ها حساب بد است؛ بدجور از آنها حساب می کشند؛ یعنی چه؟ در اینجا هم گاهی بدجور از آدم حساب می کشند؛ اینجا می شود؛ اما در آنجا عدل صد در صد حکم فرماست؛ اصلا عالم، عالم عدل است؛ یک ذره ظلم در آن وجود ندارد؛ پس سوء حساب چگونه می شود؟ یعنی چه که بد جور از آدم حساب می کشند؟
شخصی خدمت امام بود؛ امام از او پرسید چرا انقدر به فلانی فشار آوردی؟ گفت من حقم را خواستم؛ سر وعده اش رسیده بود و من رفتم پولم را از او گرفتم؛ حضرت همان مثال سوء حساب را فرمودند؛ سوء حساب یعنی چه؟ خدای متعال از تو دقیق حساب می کشد؛ اگر دقیق حساب بکشند چه کسی سلامت می ماند؛ مثلا نماز صبح امروز را کج نشستی؟ مگر دستور ندادم که صاف بنشینی؟ چرا کج نشستی؟ مثلا اول اخبار را گوش کردی و بعد ایستادی نماز خواندی؛ چرا تاخیر انداختی؟ اگر بخواهند اینگونه حساب بکشند کسی از زیر حساب در نمی رود.
شما با مردم چگونه برخورد می کنید؟ همانگونه با شما برخورد می کنند؛ سخت میگیری؟ سخت می گیرند؛ به راحتی می گذری؟ به راحتی از تو می گذرند؛ یک وقت آدم باید چشمش را ببندد تا نبیند؛ رویش را آن طرف کند تا خطای طرف را نبیند؛ مثلا من یک دستوری دادم و دارد خلاف دستور من عمل می کند؛ رویم را آن طرف می کنم تا نبینم؛ سخت بگیری، سخت می گیرند.
جواب ربّتان را بدهید قبل از اینکه روزی بیاید که بازگشت ندارد
در آیه 47 سوره مبارکه شوری می فرماید: «اسْتـَجیبوا لِرَبّکمْ مِنْ قبْل أنْ یَأتیَ یَوْمٌ لا مَرَدَّ لـَهُ مِنَ اللهِ ما لکـُمْ مِنْ مَلجَإٍ یَوْمَئِذٍ وَما لکمْ مِنْ نکیرٍ »جواب ربّتان را بدهید، یک دعوتی برایتان فرستاده، جوابش را بدهید؛ قبل از اینکه روزی بیاید که بازگشت ندارد؛ آن وقت اگر آن روز آدم جواب درست نداده باشد، هیچ ملجأ و پناهگاهی برایش نیست؛ آدمی که همه قانون ها را زیر پا گذاشته، هیچ کس پناهش نمی دهد.
عمل بد مرا به طور کامل جلویم می آورند و می گویند این آتشی است که خودت برپا کردی؛ می بینی که خودت آن آتش را برپا کردی؛ در این دنیا می توان آتشی برپا کرد و فرار کرد؛ اما آنجا آن آتش مال خودم است؛ مانند تکه گوشت بدن مان که مال ماست؛ امکان انکار ندارد؛ اما اگر اینجا خاموشش کردم، می شود.
قانون گذار را بپذیری همه جهان با تو همراه است
در آیه 54 سوره مبارکه زمر می فرماید: «وَأنیبُوا إِلى رَبّکـُمْ وَأسلِمُوا لهُ » انابه کنید به سوی ربّ خودتان و تسلیم باشید؛ انابه یعنی به سوی ربّ تان رو بیاورید؛ حداقلش این است که قانون را عمل کنیم؛ نماز را بخوان؛ روزه بگیر؛ دروغ نگو؛ سخت است آقا؟ حداقل قانون این است؛ بالاتر هم داریم اما این حداقل برای نجات آدم کافی است؛ در این دنیا اگر بلایی بر سر انسان بیاید از اطراف و اکناف برای کمک می آیند؛ اما آنجا دیگر هیچ کس نیست که کمک کند.
باید قانون گذار جهان را بپذیرند؛ قانون گذار یک قوانینی وضع کرده است و یک راه هایی را مشخص کرده است؛ اگر تو هم همان راه ها را رفتی بسیار خوب است؛ همه جهان با تو همراه است؛ به دعای تو باران می بارد؛ به برکت تو بلا دور می شود؛ یک نفر حرف گوش کن در این شهر باشد، به برکت او بلا از این شهر دور می شود؛ دوستمان می گفت یک آقایی یک معامله ای برایش پیش آمده بود که دو میلیارد سود داشت؛ گفتند آقا این خلاف فتوای مرجعت است؛ گفت نمی خواهم؛ اینگونه باشد؛ اینگونه نباشد که اگر صد هزار تومان بود دروغ نمی گوید و اگر صد میلیون تومان بود دروغ می گوید.
گاهی هم ممکن است برای انسان خطا و لغزشی پیش آید؛ اگر آن خطا و لغزش را جبران کردی، مشکلی نیست؛ باید جبران کنی؛ مثل اینکه فرض کنید صبح خدایی نکرده برای نماز خوابتان برد؛ خب بعد از آن بلافاصله بلند می شود و وضو می گیرد و قضای نمازش را می خواند؛ این جبران شده است؛ البته یک چیزهایی از دست رفته اما تا جایی که توانسته جبران کرده است.
اين جلسات رو ادامه بديد
خيلي وقته توفيق در جلسات حاج آقا رو پيدا نکردم.
يراتون يه پيشتهاد هم دارم، از جلسات ديگر اخلاقي مثل درس اخلاق آيت الله قرهي -حفظه الله- هم استفاده کنيد.