مقایسه مومن و منافق در بیان امام موسی بن جعفر(ع)/ مؤمن کم سخن می‌گوید و زیاد عمل می‌کند

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی) بود؛ وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و...بهره برد.

این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّۀ اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391هـ‌ش؛ دار فانی را وداع گفت؛ در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.

بسم الله الرحمن الرحیم

روی عن موسی بن جعفر(علیهماالسلام) قال: «...یَا هِشَامُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم إِذَا رَاَیْتُمُ الْمُؤْمِنَ صَمُوتاً فَادْنُوا مِنْهُ فَإِنَّهُ یُلْقِی الْحِکْمَةَ وَ الْمُؤْمِنُ قَلِیلُ الْکَلَامِ کَثِیرُ الْعَمَلِ وَ الْمُنَافِقُ کَثِیرُ الْکَلَامِ قَلِیلُ الْعَمَلِ».

روایت از موسی بن جعفر (صلوات الله علیه) منقول است که حضرت خطاب به هشام بن حکم که از اصحاب ایشان است فرموده‌اند: پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: آنگاه که مشاهده نمودید مؤمن سخن نمی گوید، نزدیک او بروید؛ «إِذَا رَاَیْتُمُ الْمُؤْمِنَ صَمُوتاً فَادْنُوا مِنْهُ»؛ چون اگر او سخن بگوید، حقیقت را آشکار می‌کند و حکمت می‌آموزد؛ «فَإِنَّهُ یُلْقِی الْحِکْمَةَ» حکمت، همان حقیقت است.

مؤمن کم سخن می‌گوید و زیاد عمل می‌کند

حضرت در ادامه فرمودند: «وَ الْمُؤْمِنُ قَلِیلُ الْکَلَامِ کَثِیرُ الْعَمَلِ»؛ مؤمن کم سخن می‌گوید و زیاد عمل می‌کند؛ مراد حضرت این است که سخن خوب را کم می گوید ولی عمل خوب را زیاد انجام می‌دهد؛ مؤمن کم‌حرف است، ولی از نظر عمل، نه! خیلی اعمال نیک انجام می‌دهد.

به تعبیر حضرت، مؤمن غالباً ساکت است

درست در مقابل مؤمن، منافق است؛ حضرت می‌فرمایند: «وَ الْمُنَافِقُ کَثِیرُ الْکَلَامِ قَلِیلُ الْعَمَلِ»؛ منافق پرحرف است؛ به تعبیر ما پشت‌هم‌انداز است؛ ولی از طرف دیگر اهل عمل نیک نیست؛ عمل نیکش بسیار کم است؛ حضرت این دو را با هم مقایسه می‌فرماید.

بنابراین، انسان مؤمن سخنان و گفتارش را جزو اعمال و کردارش می‌داند؛ این‌ها را بی‌حساب و کتاب نمی‌داند؛ تمام این‌ها جزو اعمال انسان محسوب می‌شود و ثبت و ضبط می‌گردد؛ به همین علّت است که به تعبیر حضرت، مؤمن «صموت» است، غالباً ساکت است، حرف نمی‌زند؛ چون حرفش را از اعمالش می‌داند و در مقابل عمل نیک را بسیار انجام می‌دهد؛ چون عمل نیک، نجات‌بخش انسان است.

بحارالانوار ج 75 ص 312 و ج1 ص154 – مستدرک ج 9 ص 18
یکشنبه 11 دی 90 – 7 صفر 1433