شکل‌گیری بازار سیاه فروش پایان‌نامه‌ها پیامد خیانت پژوهشی برخی اساتید است/ مدرک‌گرایی دانشجو و کم‌کاری برخی اساتید عامل اصلی سرقت علمی

محمود عیوضلو، دانشجوی برگزیده کشور در سال 89 در گروه علوم انسانی در گفتگو با خبرنگار "خبرگزاری دانشجو" در اصفهان، در رابطه با موضوع فروش پایان‌نامه‌ها و مقالات علمی بیان داشت: متاسفانه با وجود شکل‌گیری بازار سیاه در مورد فروش مقاله و پایان نامه‌های علمی، این روزها به جای آسیب‌شناسی و بررسی کیفیت پایان‌نامه‌های دانشجویی، مجبوریم از معضلات بزرگتری صحبت کنیم که در بحث شکل‌گیری فروش این پایان نامه‌ها در دانشگاه‌ها و موسسات غیرمجاز به وجود آمده است.

وی افزود: موسسه و دانشگاهی که دلسوز سطح علمی دانشجو نیست، مطمئنا وقتی هم می‌خواهد وظیفه دانشجوی دیگر را انجام بدهد، دغدغه بررسی نیاز و مسئله منطقه بومی خود، کشور و یا اضافه کردن مطلبی به چرخه علمی کشور را ندارد.

جوان برگزیده کشور در سال 91 تصریح کرد: بر اساس قوانین علمی کشور، یک دانشجو برای ارائه پایان‌نامه خود چندین ماه باید تلاش کند؛ که در مقطع ارشد شش ماه و در سطح مقطع دکتری یک سال بعد از تایید پروپوزال باید به آن موضوع پایان‌نامه خود بپردازد.

عیوضلو افزود: با وجود چنین فرایندی، در بسیاری از موارد شاهد این مسئله هستیم که موسساتی که اقدام به فروش پایان‌نامه‌های غیر مجاز می‌کنند، در بعضی موارد حتی ظرف مدت چند روز، پایان‌ نامه‌های دانشجویان را تحویل می‌دهند.

وی گفت: در این حالت سطح علمی پایان‌نامه‌ها پایین خواهد بود، و به دلیل عدم انجام تحقیقات، هیچ وقت مسیر علمی رو به رشدی را شاهد نخواهیم بود.

فارغ التحصیل دکترای جغرافیای دانشگاه اصفهان اظهار داشت: در واقع در فرآیندی که این موسسات طی می‌کنند، اولین اصل رسالت علمی، که همان امانت در پژوهش است، رعایت نمی‌شود، چرا که اینها آنقدر وجدان و دغدغه ندارند که مواردی مثل نقل قول‌های مستقیم، غیر مستقیم، اقتباس و ترجمه‌هایی که می‌خواهیم در تحقیق به آن ها رجوع به منبع بدهیم، به درستی در تحقیق به آن اشاره کنند.

عیوضلو در ادامه تاکید کرد: همین مسئله، وجود سرقت‌های علمی در دانشگاه‌ها و موسات آموزش عالی را افزایش می‌دهد؛ چرا که بعضا مشاهده می شود دانشجویی در یک دانشگاه، پایان‌نامه خود را با زحمت و تحقیق به سرانجام می رساند، و وقتی به موسسه تایپ و تکثیر مراجعه می کند، در بعضی از موارد فایل پایان‌نامه یا مقاله او نگهداری می شود و به دانشگاه و موسسات دیگر فروخته می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: شاید اگر بخواهیم به لحاظ ریشه‌ای و بنیادی مسئله ایجاد بازار فروش تحقیقات علمی را بررسی کنیم، ریشه اصلی این موضوع در مدرک‌گرا بودن دانشجویان باشد و واضح است که وقتی دانشجویی جهت گرفتن مدرک با این نیت و دید وارد دانشگاه می‌شود؛ راه‌های میان بری برای تحصیل و ارائه مطالب علمی برای او وجود دارد.

مسئول سابق پژوهشکده علوم انسانی شهید علم الهدی دانشگاه اصفهان افزود: این دانشجویان وقتی می‌توانند با کمترین تلاش به دانشگاه راه یابند، با راحت ترین روش و کمترین تلاش پایان نامه خود را می‌نویسد، و حتی کار کلاسی را هم از موسسات مربوطه خریداری می کنند و به استاد تحویل می‌دهد.

عیوضلو با اشاره به نقش انکار ناپذیر اساتید در این موارد بیان داشت: مساله‌ای که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم، اساتید دانشگاه هستند. چرا که اگر بخواهیم برای حل این مشکل در انتظار طی مسیر قانونی، مثل وضع قانون از سوی مجلس یا انجام اقدامی موثر از وزارت علوم باشیم؛ شاهد پروسه‌ای زمان بر خواهیم بود.

وی افزود: قبل از اقدامات قانونی، اساتید دانشگاه هم می‌توانند کار مفیدی انجام بدهند، البته ما با بعضی از اساتید که خودشان پایان نامه دانشجویان را می‌نویسند و در موسسات فروش پایان نامه کار می‌کنند، کاری نداریم. تاکید ما برخی از اساتید هستند که به طور کلان در شکل‌گیری ابتدایی این جریان بزرگ و این بی‌اخلاقی پژوهشی دانشجویان خود نقش دارند.

دانشجوی برگزیده کشور در سال 89، با اشاره به اینکه شاید یکی از دلایل اصلی این مسائل، تنبلی خود دانشجویان باشد، گفت: در اینجا مشغله کاری اساتید، عدم حمایت و ارائه مشاوره های لازم در زمینه تحقیقات دانشجویی، مزید بر علت می شود و دانشجو با نهایت سردرگمی به این موسسات رو می‌آورد.

عیوضلو تصریح کرد: وقتی استادی بخواهد در جریان کار دانشجوی خود قرار بگیرد، مرحله به مرحله و ماه به ماه روند پیشرفت پایان‌نامه و مقاله‌ی دانشجو را پیگیری می‌کند و با ارائه توضیحات از سوی دانشجو، این اشکالات برطرف می‌شود.

وی در پایان با اشاره به اینکه بعضی از اساتید صرفا در پایان کار اشکالات تایپی دانشجو را برطرف می‌کنند، تاکید کرد: شکل گیری بازار سیاه پایان‌نامه‌ها و سرقت‌های علمی، در حقیقت خیانت علمی برخی از اساتید در قبال رسالت آنها را نشان می‌دهد.