به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از زنجان، حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان به عنوان مجموعه ای دینی که در محیط دانشگاه ها به فعالیت می پردازد، توانسته تا حدودی مشکلات دینی و اعتقادی موجود در محیط های دانشگاهی را شناسایی کرده و به سمت مرتفع ساختن این مشکلات قدم بردارد.
با این وجود مسئولان این مراکز حوزوی دانشگاهی معتقدند که کار بر زمین مانده بسیار است و باید بیش از این ها بر روی مشکلات اعتقادی و فرهنگی موجود در دانشگاه ها متمرکز شد و در صدد رفع آن ها برآمد.
حجت الاسلام سعید احمدی، مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان دانشگاه زنجان در گفت و گویی با خبرگزاری دانشجو پیرامون شاخص ها و تعالیم مطرح شده در حوزه های علوم اسلامی پرداخته و همچنین در باب چگونگی ایجاد انگیزه در بین دانشجویان برای کسب علم سخن گفته است.
ابتدا مختصری پیرامون چگونگی تاسیس حوزه های علوم اسلامی و همچنین راجب مباحث مطرح شده در این کلاس ها بفرمایید.
حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان در سال ۱۳۷۷ با هدف تعمیق بخشی به اعتقادات دانشجویان در کشور تاسیس شد و با گذشت زمان و استقبال پر شور تشنگان علوم دینی، این حوزه واحدهای خود در سراسر کشور را افزایش داده و تا کنون به ۳۰ مرکز رسیده است .
سرفصل های حوزه در سه سال تحصیلی ارائه می شود که از این رو دین پژوهان ۶۶ واحد حضوری و غیرحضوری را با عناوینی هم چون مفاهیم قرآن، حدیث شناسی، انسان شناسی، کلام اسلامی، کلام جدید، فقه و اصول فقه، تاریخ اسلام و اهل بیت (ع)، جریان شناسی فرهنگی، نظام سیاسی اسلام، آشنایی با منطق و فلسفه اسلامی، آشنایی با ادیان و غیره در این مرکز فرا می گیرند.
آشنایی با دین مبین اسلام و کلام الله مجید، سیره اهل بیت (ع)، آشنایی با اساتید متخصص در امر دین و معرفی به حوزه علمیه از مزایای حضور در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان است. همچنین توانایی در پاسخ گویی به شبهات و شرکت در اردوهای زیارتی و سیاحتی و یادگیری بخشی از دروس حوزه و درس های معارف از دیگر مزایای این حوزه دانشگاهی به شمار می رود.
هدف از تاسیس حوزه های علوم اسلامی چه بود و دانشجو چگونه باید حرکت کند تا در ذیل این اهداف قرار گیرد؟
جذب و پرورش افراد مستعد و علاقه مند به علوم اسلامی از میان دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه ها، تلاش در جهت ارتقا و تعمیق اندیشه دینی دانشجویان و آشنا ساختن آنان با قرآن و اهل بیت (ع)، ایجاد زمینه های مناسب برای وحدت علمی حوزه و دانشگاه، آموزش دین براساس تعالیم مکتب اهل بیت (ع) برای دفاع از حریم دین در برابر شبهات و فتنه ها و تقویت ایمان، غیرت دینی، تهذیب نفس و رشد اخلاق اسلامی از اهداف حوزه های علوم اسلامی دانشگاهیان است.
در پاسخ به قسمت سئوالتان بایستی عرض کنم که یک دانشجو به عنوان یک انسان فرهیخته و تاثیر گذار برای اینکه بتواند در نظام جمهوری اسلامی ایرانی به درستی ایفای نقش کند، باید به باور قلبی و ایمان صحیح رسیده باشد که رسیدن به این باور قلبی، نیازمند عمل پیگیر و صحیح است که جز با شناخت حقیقی دین مبین اسلام میسر نخواهد شد .
اگر بخواهیم دانشجویان شاخص در این حوزه های علوم اسلامی را تعریف کنیم باید گفت دانشجوی شاخص در این حوزه که به او دین پژوه می گوییم، دانشجویی است که با روش صحیح تفکر آشناست، انسان را بر اساس تعالیم دین می شناسد و تعالیم دین مبین را که در سه عرصه اعتقادات، اخلاق و احکام می داند و با مبانی استخراج احکام شرعی آشنایی اجمالی دارد .
عده ای معتقدند که دانشجوی امروزی انگیزه ای برای کسب علم ندارد؛ زیرا وضعیت بازار کار بسیار نامطلوب است. به نظر شما این نشاط و انگیزه دهی باید از سمت خود فرد باشد و یا محیط پیرامون وی نقش اصلی را دارا است؟
خب، محیط تاثیر به سزایی دارد. شما تلاش خود را صورت می دهید و با یک سری علایق و انگیزه ها وارد دانشگاه می شوید. بعد با یک بی رغبتی از سوی افراد حاضر روبه رو می شوید. این یک سم مهلک در این فضای علمی است که نشاط علمی را از بین می برد. به هر حال بچه های ما دنبال این موضوع هم هستند که این علم در چه موضوعاتی اثرگذاری دارد، و زمانی که از سوی اساتید و یا دانشجویان دیگر به او گفته می شود که بازار کار این رشته پر شده است و یا دیگر بازارکاری ندارد، روحیه علمی فرد را از بین می برد.
در هر حال جامعه به هر چیزی نیاز دارد و ممکن است در یک برهه زمانی موردی اشباع و یا کم رنگ شود. در این جا نقش استاد بسیار مهم است. استاد خوب استادی است که مربی خوبی است و استعداد یابی می کند و وی را در کانالی که استعداد وی در آن است قرار دهد و به او این موضوع را انتقال دهد که در خارج از دانشگاه لقمه آماده ای وجود ندارد که بخواهد به سادگی به سراغ آن برود و برای داشتن یک نقش مناسب در اجتماع، تلاش جدی زیادی لازم است. خود فرد هم می تواند به سمت کارآفرینی حرکت کند و در رشته خودش به کارآفرینی بپردازد.
روحیه دهی و هدایتگری دانشجو، نقش بسیار مهمی است که توسط اساتید باید به درستی صورت بگیرد تا فرد را به سمتی هدایت کنند که در زمینه رشته خود، بازارکار و نیاز بیشتری وجود دارد.
در این زمینه، معاونت فرهنگی و اعضای علمی دانشگاه باید در کنار یکدیگر یک ریل گذاری مناسب را برای دانشجو آماده کنند تا فرد رسالت خود را به درستی به انجام برساند.
مثلا همین بحث خوابگاه های ما بسیار مهم است. بحث خوراک دانشجو مهم است. ما در روایت داریم که حضرت علی (ع) مردم بصره را بخاطر آب آشامیدنی آنها توبیخ می کند و می گوید که شما تقصیری ندارید؛ چرا که آب آشامیدنی شما بد بو و بد است.
باید اعتراف کرد که متاسفانه دانشجو دائم در حال درجا زدن است؛ در حالی که استاد رشد پیدا می کند. مثلا رساله ای که دانشجو در تحصیلات تکمیلی انجام میدهد به سلیقه استاد است و به اسم استاد تامین می شود. بچهها سر کلاس تنها در حد دو ساعت حضور پیدا می کنند و تنها تعدادی کلمه حفظ می کنند. دانشجویان ما ارتباطی با اساتید ندارند، نمیدانند استاد خود در کجا زندگی میکند که فردا روز که به مشکل علمی برخورد کردند، بتوانند با آنها ارتباط بگیرند؛ چرا که اساتید در دسرس افراد نیستند. همچنین، ما حلقه های علمی ما برای دروس ارائه شده نداریم.
این در حالی است که ما چنین مشکلاتی در حوزه نداریم که البته لازم به ذکر است که کثرت دانشجویان به نسبت افراد در حوزه مانع بزرگی است؛ اما باز با این حال هر فرد به تناسب توانش می تواند با دانشجویان ارتباط داشته باشد. بحث های اخلاقی هم مورد اهمیت قرار نگرفته است. این که واقعا چقدر اساتید به رشد اخلاقی و فردی بچه ها اهمیت می دهند بسیار مهم است.
به نظر شما بستر مناسب برای رشد علمی را چگونه باید تعیین کرد؟
من فکر می کنم که ما ابتدا یک تراز برای دانشجو و دانشگاه تعیین کنیم. مثلا یک زمانی دانشگاه ایکس را تراز و معیار قرار بدهیم و دانشگاه زنجان را با آن مقایسه کنیم. در این باره باید تعیین کنیم که خروجی دانشگاه تراز چه باشد؟ یک بار خروجی دانشگاه تراز ما مدرک خود را گرفته و در بازار کار به دنبال شغلی می شود؛ اما شغلی متناسب با آن را نمی یابد و متوجه می شود که در انتخاب رشته تحصیلی اشتباه کرده است.
اما یک بار هم می آییم و طوری تعیین می کنیم که دانشگاه تراز، شهید شهریاری تحویل جامعه در تمامی رشته ها می دهد.
در مورد دانشگاه تراز باید در تمامی ابعاد بررسی و آسیب شناسی شود، مثلا در همین دانشگاه زنجان، خوابگاه در یک سمت دانشگاه و کوی اساتید در سمت دیگری وجود دارد؛ غذا خوری با کلاسها و فاصله مسجد را حساب کنید. یکی از نمونه های اساسی، همین محل کتابخانه مرکزی است که برای خواهران به دلیل فاصله از خوابگاه در ساعات انتهایی روز ایجاد می کند. در این مورد اگر یک عکس هوایی از دانشگاه را بررسی کنید، شاهد می شوید که واقعا نظم معقولی در آن حاکم نمی باشد.
برای دانشجوی تازه وارد باید تعداد زیادی فلش در دانشگاه نصب شود تا شخص بیاید و بعد از مدتی طولانی کمک با دانشگاه آشنا گردد. در این مورد، مهندسی سخت افزاری دانشگاه فاقد یک عقل جمعی در قبل و بعد از انقلاب نیست. اگر دانشکده کشاورزی اولین دانشکده احداثی در دانشگاه زنجان است پس چرا توسعه گسترده به این صورت پراکنده در جهات مختلف رخ داده است. این پرتی وقت در مجموع در روز جمع می شود و باعث اسراف زیادی در وقت فرد در حرکت بین این مکان ها می شود.
هم اکنون در خوابگاه خواهران ما فاقد یک نمازخانه قابل قبول هستیم که بچه ها در آن جا بتوانند جمع شوند و یک کار درست و حسابی بر پا کنیم. باید در رابطه با تعیین تراز دانشگاه تراز، به هدف غایی آن توجه شود که قرار است به کجا برسیم.