اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، علی مرعشی، روان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه اهواز چمران، در همایش «روان شناسی اسلامی از توهم تا واقعیت» که در دانشکده علوم تربیتی برگزار شد، به جایگاه روان شناسی اسلامی پرداخت.
وی با طرح این پرسش که آیا روان شناسی اسلامی امکان پذیر است یا خیر؟ گفت: ما برای این که مکتب روان شناسی جدید داشته باشیم، نیاز به ایده های روان شناسی جدید داریم. ایده های مختلف لازم است تا مکتب جدید بنیان گذاری شود.
عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز بیان کرد: در متون دینی و آموزه های اسلامی ما ایده های روان شناسانه با حجم بالا وجود دارد که برخی از این ایده ها در روان شناسی موجود وجود دارد و برخی نیز وجود ندارد. این ایده ها را ما میتوانیم از متون دینی استخراج کنیم و مراد از متون دینی؛ قرآن است و مجموعه روایات و کتب ادعیه را جز منابع روایات محسوب میکنیم.
مرعشی افزود: در متون دینی، توصیه ها و ایده های روان شناسی مطرح شده که برخی از آن ها در روان شناسی موجود معادل ندارد.
این روان شناس بیان کرد: ما در متون دینی خود، مقوله ای به نام حیا داریم که یک حالت روان شناسانه است که در روان شناسی غربی مسأله ای به نام شرمندگی را داریم. در متون دینی ما، حیا را به دوقسمت مذموم و ممدوح تقسیم می کنند که حیای ممدوح و پسندیده معادلی در روان شناسی موجود ندارد.
روان شناسی حیا
وی گفت: گروهی از روان شناسان و حوزویان بر مسئله حیا کار کردند و مقوله ای به نام روان شناسی حیا را به عنوان ایده جدید ارائه دادند و کارهای پژوهشی روی آن انجام دادند.
عضوم هیات علمی دانشگاه چمران اهواز بیان کرد: امام علی(ع) می فرمایند:« ما من رجُلٍ تكبَّرَ او تَجَبَّرَ اِلا لِذِلّةٍ وَجَدَها فی نفسِهِ؛ كسی تكبر نمی ورزد جز آنكه كمبود و ذلتی در درون خود احساس می كند.»، اگر دیدی کسی زورگویی می کند، دلیل رفتار این انسان، احساس حقارت و خواری درونی است.
مرعشی افزود: این رفتار، رفتار جبرانی برای احساس حقارت درونی است. معادل این در روان شناسی مرسوم وجود دارد که به آن عزت نفس کاذب میگویند. اما این سؤال را باید پرسید که چه کسی این ایده را زودتر مطرح کرده است؟ روایت حضرت علی(ع) 1400 سال قدمت دارد و روان شناسی 200 سال قدمت دارد.
این روان شناس بیان کرد: در دین مسیحیت خرافه و گزاره های غیر منطقی است، تفکر پوزوتیویسم را خود غرب قبول ندارد؛ اما لاشه آن را به ما دادند که ما استفاده کنیم.
وی به جایگاه تفکر در اسلام اشاره کرد و گفت: دین اسلام دعوت به خردورزی می کند. خداوند متعال می فرماید: فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئکَ الَّذِینَ هَدَئهُمُ اللَّهُ وَ أُوْلَئکَ هُمْ أُوْلُواْ الْأَلْبَابِ؛ پس بندگان مرا بشارت ده! همان کسانى که سخنان را میشنوند و از نیکوترین آنها پیروى میکنند آنان کسانى هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنها خردمندانند». در آیه ای دیگر می فرماید:« افلا تعقلون»، دین اسلام، عقل را محترم میشمارد.
برای تمام ایرادهایی که به اصول و فروع دین ما گرفته می شود، پاسخ های منطقی داریم
عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز بیان کرد: ما برای تمام ایرادها و انتقادهایی که به اصول و فروع دین گرفته می شود، پاسخ های منطقی و محکم داریم.
مرعشی افزود: این که چرا ارث مرد دو برابر زن است، چون نقش زن و مرد متفاوت است، چون پتانسیل هر دو متفاوت است. چون نقش ها متفاوت است، اختیارات و حدود آن ها نیز باید متفاوت باشد و این می شود عدالت. عدالت که به معنای برابری نیست.
این روان شناس بیان کرد: در پکیج حقوقی و قانونی اسلام برخی وظایف بر عهده زن نیست، مثلا زن وظیفه ندارد که خرجی بدهد، اما چون مرد وظیفه دارد خرجی زن را تأمین کند؛ بنابراین نیاز مالی مرد بالا میرود.
فروید دچار بیماری افسردگی و وسواس بوده است
وی گفت: خیلی از حرف های غرب را بت درست کردیم و در حال پرستیدن آن هستیم. متأسفانه ما در حال حاضر روان شناس هایی داریم که میگویند روان شناسی، تنها فروید. حالا ببینیم در غرب چقدر فروید را قبول دارند؟ امروز روان شناسان بسیار اندکی غربی، فروید را قبول دارند و بسیاری اصلا او را قبول ندارند.
عضوم هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز بیان کرد: خود فروید بیمار و دچار افسردگی و وسواس بوده است و بسیاری از دیدگاهی که ارائه کرده، شرح حال خودش بوده است. فروید هر بیماری را نمی پذیرفت، بلکه کسانی را قبول میکرد که عین خودش باشند.
نه عزاداری امام حسین(ع) باعث افسردگی می شود و نه موسیقی نشاط می آورد
مرعشی افزود: نه عزاداری برای امام حسین(ع) باعث افسردگی می شود و نه گوش دادن مدام به موسیقی باعث نشاط میشود. بر خلاف عده ای که میگویند عزاداری برای امام حسین(ع) باعث افسردگی میشود این امر، باعث شادی میشود. با بررسی هایی که انجام شده متوجه میشویم که بسیاری از افرادی که در مقوله موسیقی کار کردند، اعتیاد به مواد مخدر داشتند و این نکته را باید متذکر شد که موسیقی، خطرات جنسی را بالا میبرد.
این نویسنده روان شناس به روش درمان از راه خواندن دعاهای صحیفه سجادیه اشاره کرد و گفت: برای درمان حسد، دعای 35، وقتی فرد احساس میکند مورد ظلم واقع شده، دعای 14 و هنگامی که احساس میکند در تصمیم گیری دچار تردید شده، دعای 33 و گاهی انسان به خاطر احساس گناه آشفته است که دعاها 31 و 38 را مطالعه کند.
این روان شناس بیان کرد: کتاب بهداشت روان و نقش دین را که تألیف خودم است را مطالعه کنید و برای ارتباط با ما به وبلاگ گروه علمی فرهنگی فتح، مراجعه کنید.