اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سرویس علم و فناوری عیارآنلاین، شصتمین بسته خبری معیار علم و فناوری که به مهم‌ترین رویدادهای این حوزه اختصاص دارد، منتشر شد.
در این شماره به بررسی دو پرونده مهم پرداختیم. «سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر راهبردی نوین در عرصه تأمین مالی نوآوری» و «برنامه ده‌ساله دوم فضایی کشور» موضوع این پرونده‌هاست.
پرونده اول: «سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر راهبردی نوین در عرصه تأمین مالی نوآوری»
تأمين مالي نوآوري در تمامي كشورها با چالش‌های مختلفي روبرو است. به‌منظور رویارویی با این چالش‌ها در ایران چندی پیش صاحبکار، دبیر کارگروه ارزیابی صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان، از ۳ دسته تعامل بین شرکت‌های دانش‌بنیان با بازارهای سرمایه سخن گفته بود. طبق سخنان وی معاونت علمی و فناوری از طریق «ارتباط با بورس کالا»، «ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر» و «ورود سهام شرکت‌های دانش‌بنیان» در بازار سرمایه به دنبال برقراری تعامل‌های سه‌گانه مذکور است.
همان‌طور که از سخنان صاحبکار نیز برمی‌آید يكي از سازوكارهاي كليدي تأمين مالي نوآوري در دنيا «سرمایه‌گذاری خطرپذير» است. اين سازوکار تأمين مالي خطر بيشتري را از ديگر انواع سرمايه‌گذاري مي‌پذيرد و معمولاً مراحل اوليه فعاليت تجاري را نيز در برمی‌گیرد. در سازوکار مذکور، سرمايه‌گذاري معمولاً روي شرکت‌های كوچك و متوسط انجام خواهد شد.
در این زمینه سلطانی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، نیز راه‌اندازی صندوق‌های خطرپذیر تا پایان سال جاری را وعده داده است. به گفته وی اگر شرکت بزرگی در این زمینه گام بردارد، صندوق نوآوری و شکوفایی با آن‌ها صندوق خطرپذیر تشکیل می‌دهد که ۵۱ درصد سرمایه از سوی شرکت و ۴۹ درصد سرمایه از سوی صندوق تأمین خواهد شد.
البته اوایل خرداد ماه دلیری، معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری، نیز از راه‌اندازی پنج صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر طی توافقی با سازمان بورس و فرابورس در مدت یک هفته و با هدف حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس خبر داده بود؛ لیکن متأسفانه با گذشت زمان وعده داده‌شده توسط دلیری هنوز از این ۵ صندوق خبری در دست نیست. اوایل خردادماه امیری، معاون سازمان بورس، نیز وعده ابلاغ دستورالعمل پذیرش شرکت‌های کوچک، متوسط و دانش‌بنیان در تابلوی بورس طی یک هفته را رسانه‌ای کرد که از آن هم هنوز خبری نیست!
لزوم استفاده از سازوکار سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای تامین مالی نوآوری را می‌توان در مزایای این شیوه جست‌وجو کرد. طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی[۱] سرمایه‌گذاری خطرپذیر دارای ۵ ویژگی کلیدی «غربال هوشمندانه و بهره‌وری منابع مالی»، «هم‌افزايي ميان سبد نوآوري‌هاي سرمايه‌گذاران»، «مشاركت توأمان در مالكيت و مديريت شرکت‌ها»، «پذيرش ريسك بيشتر با جهت‌گيري سودآوري ميان‌مدت و بلندمدت» و «تناسب بيشتر با احكام شرعي اسلامي» خواهد بود.
باوجود این متأسفانه بر اساس گزارشی که توسط معاونت علمی و فناوری تهیه شده است مشکلاتی نظیر «تکمیل نبودن حلقه ابزارهای تأمین مالی»، «نوپا بودن سامانه‌های مالی کشور»، «ناپایداری در مدیریت نهادهای دولتی»، «تمایل دولت به طرح‌های کوتاه‌مدت»، «عدم وجود قانون اختصاصی سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر» و «نبودن مؤسسات حرفه‌ای نیازسنجی در صنعت و اقتصاد کشور» موانع رونق سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر در کشور برشمرده شدند. امید است مسئولان با سرعت عمل بیش‌تر زمینه فراهم شدن این مهم را فراهم آورند.
پرونده دوم: «برنامه ده‌ساله دوم فضایی کشور چشم‌انتظار تشکیل جلسه شورای عالی فضایی»
هفته گذشته منطقی، رئیس مرکز ملی فضایی، برای چندمین بار از تدوین برنامه ده‌ساله دوم فضایی در شورای عالی فضای مجازی خبر داد و کاربری دستاوردهای فضایی در بخش‌های اقتصادی را از مهم‌ترین اهداف آن برنامه برشمرد. برنامه‌ای که می‌بایست به تصویب شورای عالی فضایی به تصویب برسد و همچنان چشم‌انتظار تشکیل جلسه این شورا است. در حال حاضر بخش‌های فضایی کشور یا در بلاتکلیفی قرار دارند و یا بدون برنامه مصوب از طرف یک مرکز سیاست‌گذار، فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهند.
اواخر آذرماه سال گذشته بود که رئیس‌جمهور مسئولیت اداره جلسات شورایعالی فضایی کشور را به ستاری، معاون علمی و فناوری تفویض کرد. پس از آن انتظار می‌رفت موضوع تشکیل شورای عالی فضایی به‌عنوان وظیفه قانونی دولت، در دستور کار قرار گیرد؛ در این خصوص قول‌هایی نیز داده شد تا جایی که ستاری تاریخ برگزاری شورا را نیز اعلام کرد. در هر حال باز هم این مسئله کماکان به دست فراموشی سپرده شد. بدین ترتیب شورای عالی فضایی طی ۱۱ سال فقط ۳ بار تشکیل جلسه داده است.
کارشناسان مشکلات مدیریتی و نبود متولی یکپارچه در حوزه فضا را عاملی می‌دانند که موجب شده برنامه‌ریزی مدونی در این بخش شکل نگیرد. همچنین در آسیب‌شناسی وضعیت جاری معتقدند مشکلات قانونی در ساختار بخش فضایی کشور به چشم می‌خورد. برای مثال در حکم ایجاد مرکز ملی فضایی وظایفی مشابه با وظایف شورای عالی فضایی به چشم می‌خورد. گفتنی است که تمامی مشکلات فوق نیز پس از جدایی سازمان فضایی از ریاست جمهوری و بازگشت به وزارت ارتباطات پررنگ شد.
فارغ از ابهامات ذکر شده، برخی دیگر از کارشناسان معتقدند پیشرفت در عرصه فناوری‌های فضایی برای دولت در اولویت نیست. این نگاه با اعلام اختصاص تنها ۸ درصد از بودجه پروژه‌های مصوب برنامه‌های فضایی کشور در سال‌های ۹۱ تا ۹۴ از سوی منطقی قوت یافت. همچنین اجتناب از پرتاپ ماهواره‌های آماده‌‌ی ارسال، در شرایط فعلی حاکی از نگاه نه چندان مثبت دولت به این حوزه است.
یک دقیقه تأمل:
هفته گذشته شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزیر علوم، ایجاد نظام یکپارچه طرح سنجش آموزش کشور و ایجاد نظام‌های آموزش مهارتی را از برنامه‌های طرح آمایش وزارت علوم دانست و گفت: «موسسات مهارتی فنی و حرفه‌ای و علمی و کاربردی اگر به صورت نظام یکپارچه اداره شوند بهتر می‌توانند اهداف خود را دنبال کنند». با توجه به این سخنان به نظر می رسد مساله ادغام دانشگاه علمی کاربردی با فنی و حرفه ای که مخالفان و موافقان زیادی دارد،بار دیگر و در سکوت توسط وزارت علوم پیگیری می شود. آیا زمان آن نرسیده که مسئولان وزارت‌خانه مذکور به طور شفاف سیاست خود در قبال این دو دانشگاه را بیان نمایند؟
[۱] گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس/ تأمین مالی نوآوری و سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران/ شماره مسلسل ۱۴۷۹۸
ارسال نظرات