گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-محمدصالح سلطانی؛ چیزی تا «دومین شروع» سال تحصیلی دانشگاهها باقی نمانده. دوباره همهچیز ِ دانشگاه دارد نو میشود و باز به تکاپوی انتخاب واحد و استاد و درسهای جدید رسیدهایم. انتخابی که برای بعضیها مثل یک تصمیم استراتژیک در موقعیت جنگی است. کدام درس را بردارم؟ کدام درس را در کدام ساعت بردارم؟ و مهمترین سوال اینکه کدام درس را با کدام استاد بردارم؟
اگر میخواهید انتخابواحد خوبی داشته باشید و آخر ترم، گریان و سوزان دفتر اساتید را بالا و پایین نکنید، باید تیپ، نحوه رفتار و در یک کلام «مزه دهان» هر استاد را بهخوبی بشناسید و متناسب با هدف و وقتی که دارید، استاد و درس مورد نظر را به سبد این ترم خود اضافه کنید. این «راهنمای استادشناسی» خبرگزاری دانشجوست، برای نیمسال آینده. استادهای عزیز را به پنج دسته افراز کردهایم که نحوه تعامل و نمرهگرفتن از هر دسته، با دیگری متفاوت است و فوت و فن خاص خودش را دارد. دوست ندارید این فوت و فنها را بدانید؟
استاد «مقالهمحور»: با من از «ژورنال» بگو!
تیپشناسی ظاهری: معمولاًجوان هستند و بیش از 35 سال ندارند. غالباً هم موهای جلوی سرشان ریخته که این، خودش بهترین نشانه برای عمق تفکر و مطالعه و مقالهنوشتن این تیپ اساتید است. سر کلاس آرام هستند و از حداقل انرژی برای حداکثر تدریس استفاده میکنند.
علاقمندیها: مقالهمحورها خروجی ِ سیاستهای متاخر وزارت علوم و توجه بیش از حد نظام ارتقای اساتید کشور به «مقاله» هستند. آنها احتمالاً از همان ترم اول دوران کارشناسیشان( که در دهه هشتاد بوده) دنبال مقاله دادن و هیاتعلمی شدن بوده اند. فلذا از مشاهده هرگونه دانشجوی مقالهدوست در کلاس استقبال میکنند. این تیپ اساتید بسیار دوستتر دارند که بهروز و مدرن دیده شوند و برای همین، تمام همت خودشان را به کار میگیرند تا با استفاده از ابزارهای جدید و تکنولوژیهای نوین تدریس کنند. بنابراین عموماً با یک لپتاپ و اسلایدهای پیشساخته در کلاس حاضر میشوند.
راههای نمرهگرفتن: از آنجایی که این عزیزان با «مقاله» بارآمدهاند، مطالبی که خارج از چارچوب مقاله و ارجاع و ژورنال باشد برایشان مطلوب نیست.پس تلاش نکنید با آنها وارد بحث عمیق علمی شوید. در کلاس جلو بنشینید و مدام سعی کنید با تکان دادن ِ ممتد سر به سمت پایین، استاد را تایید کنید. امتحانهای این اساتید عموماً چندان مفهومی و سخت نیست اما یکی دو سوال برای نمایش «خفانت»(!) خودشان طرح میکنند که معمولاً کسی به آنها جواب درست نمیدهد. نمره این سوالات را آخر ترم، با ترجمهی یکی دو مقاله انگلیسی یا کمک به نگارش آخرین مقاله حضرت استاد، جبران کنید.
استاد «پروژهمحور»: کوه تجربه
تیپشناسی ظاهری: صدای کلفتی دارند و ظاهرشان کمتر نشانی از «ظرافت» در خود دارد. کوهی از تجربهی کار در صنعت، یا کف جامعه بر پشت خود دارند و به واسطه این تجربه، خود را چندین سروگردن بالاتر از دانشجوها میبینند. سر کلاس پر جنب و جوش هستند و مشارکت در بحثهای کلاسی برایشان مهم است.
علاقمندیها: درک درست از «کف جامعه» بسیار برای آنها جدی است. این تیپ اساتید غالباً به «درس برای درس» اعتقاد ندارند و چیزهایی که سر کلاس میگویند را «برای آینده خودتان» میگویند. مصداقسازی درس در دنیای واقعی و بررسی «کِیس اِستادی»های حقیقی برایشان فوقالعاده جذاب است.
راههای نمرهگرفتن: بخش مهمی از نمره این اساتید به «پروژهی درس» تعلق میگیرد. پس باید برای این کار یک حداقل وقت ِ خوبی را بگذارید. پیشنهاد ما برای توزیع مناسب این وقت، استفاده از استراتژی «چانهزنی از پایین» میباشد. بدین شرح که با رویکرد «گام به گام» مهلت تحویل پروژه را یکهفته به یکهفته تمدید کنید. تجربههای موفق این استراتژی به حدی بوده که در چند مورد، مهلت تحویل پروژه ترم قبلی در ترم بعدی بودهاست. معمولاً هم،بنا به قاعده محبوب «از این ستون به آن ستون فرج است» هرچه زمان تحویل پروژه دیرتر باشد، حوصله استاد برای تصحیح دقیق کارها کمتر میشود و این، شانس اخذ نمره شما را بیشتر میکند. بقیه نمره را هم میتوانید با حداکثر سیاه کردن برگه امتحانی و توضیحات تفصیلی برای همه سوالات، کسب کنید. حضور مستمر در دفتر استاد طی ایام ترم هم میتواند به «شیرین شدن» شما دانشجوی کوشا نزد استاد محترم درس کمک شایانی کرده و نمرهتان را روی نمودار بلندتری ببرد.
استاد «دبیرستانی»: آخرین بازماندهها
تیپشناسی ظاهری: اینها عموماً از اولین خروجیهای نظام آموزش عالی در تاریخ ایران هستند و دکوراسیون دفترهایشان سیسالی هست که دست نخورده. سر ساعت وارد کلاس میشوند و سر ساعت، چه شما «خستهنباشید» را بگویید و چه نه، درس را تمام میکنند. عموماً عینکی هستند و برای اینکه جوان بهنظر بیایند، موهایشان را رنگ میکنند. در بسیاری از موارد، این عزیزان یاد و خاطره حداقل یک معلم دوران دبیرستان را برای هر دانشجو زنده میکنند.
علاقمندیها: حضور و غیاب در قاموس این تیپ اساتید نقشی حیاتی و مافوق تصور دارد.در این حد که میتواند نمرهای را از عرش به فرش یا بالعکس انتقال دهد. فلذا حتماً، به هر قیمتی شده کلاسهای این اساتید را از دست ندهید. توجه وافر به درس و جزوهنوشتن بیوقفه هم از آن چیزهایی است که حال این استادها را به شدت خوب میکند. هرچه در کلاس کمتر بیکار باشید و بیشتر در حال جزوه نوشتن، یا وانمود کردن به جزوه نوشتن، در نزد این عزیزان محبوبتر هستید.
راههای نمرهگرفتن: پیرو بند قبلی باید به حضور برسانیم که جزوه این استادها در سه دهه اخیر حداکثر سهبار مورد بازبینی و ویرایشهایی جزئی قرار گرفته. در مواردی عدم تغییر سوالات آزمونهای درس در سی سال اخیر نیز گزارش شده است. فلذا نمرهگرفتن از این اساتید،کمی دقت و وقتگذاری مناسب در شب امتحان را میطلبد. آزمون میانترم برای این حضرات از هرچیزی واجبتر است و سهم مهمی از نمره شما را تشکیل خواهدداد. دقت داشته باشید که حربههایی از جنس «استاد توروخداا» یا « ممنون میشم یک لطفی بکنید پاسشم» روی این اساتید معمولاً تاثیرگذار نیست.
استاد «درس زندگی»: با تو حالم خوب میشه!
تیپشناسی ظاهری: بیش از هر تیپ دیگری شبیه دانشمندان و دنیادیدهها به نظر میرسند. ساده لباس میپوشند و ساده حرف میزنند. ضمن حفظ رابطه دوستانه با دانشجو، سعی میکنند فاصله استاد-دانشجویی را حفظ کنند و از یک حدی بیشتر حس «پسرخالگی» را به دانشجو القا نمیکنند. حداقل 30 درصد زمان کلاس را به بیان خاطرات شیرین دوران تحصیل،غالباً در یک دانشگاه خارج از کشور، و گفتگوی آزاد درباره مسائل روز جامعه میپردازند.
علاقمندیها: دانشجوی تراز از نظر این عزیزان،دانشجویی است آگاه، پویا، فعال و کنشگر که در مسائل گوناگون صاحب تحلیل است و در بحثهای آزاد کلاس، مشارکت دارد. از این حهت، این اساتید برای فعالین فرهنگی و تشکلی دانشگاهها ایدهآل هستند. عموماً در زمینه درسی خود بیشترین تخصص را دارند اما کمترین فشار را به دانشجو وارد میکنند و در کل ترم خوبی را با آنها خواهید گذراند.
راههای نمره گرفتن: سعی نکنید در امتحانات این اساتید «حجمی» جواب بنویسید. این عزیزان همینکه از جوابهای شما بفهمند که درس را فهمیدهاید، نمره را میدهند. نمره کلشان معمولاً سهم متناسبی از میانترم، پایانترم، پروژه، کوییز و مشارکت کلاسی را شامل میشود و «پیچاندن»شان چندان شدنی نیست. معمولاً کسی را، مگر اینکه خودش خیلی اصرار داشته باشد، نمیاندازند و بیشتر دوست دارند شما بدون دغدغه و نگرانی خاصی از نمره، خوب درس را، و درسهای زندگی استاد را «یاد بگیرید».
استاد «بی خیال»: ولش کن بابا!
تیپشناسی ظاهری: تلاش میکنند «کول» و خوشخنده به نظر بیایند. صدای قهقههشان عموماً تا چند کلاس آنطرفتر هم میرود و البته همه اینها به شرطی است که این بزرگواران در کلاس حاضر شوند. شاید کل زمان حضورشان در کلاس در طول یک ترم 20 ساعت هم نشود و غالباً درگیر چیزی در بیرون دانشگاه هستند که تا آخر ترم هم معلوم نمیشود چیست. در صورت شناخت و آگاهی قبلی از تیپ این استاد، میتوانید ضمن اخذ درس، ساعات کلاس را برای یک فعالیت مفید دیگر کنار بگذارید. شیب ِ مطالب تدریش شده توسط این تیپ اساتید در سهماه ابتدای ترم به صفر میل میکند و در دو هفته پایانی بینهایت میشود.
علاقمندیها: چون خودشان معمولاً نیستند و اگر هم باشند، کم هستند؛ فلذا مهمترین علاقمندیشان هم این است که کسی کاری به کارشان نداشته باشد.
راههای نمرهگرفتن: آرام باشید، غیبتهای مکرر استاد را به آموزش دانشکده اطلاع ندهید و حرفتان را در فرمهای ارزشیابی اساتید بزنید. همان یکی دوهفته آخر ترم را سر کلاس بروید، از یک نفر جزوه را بگیرید و بخوانید و بروید سر جلسه. اگر آخر ترم دیدید استاد خوب نمره نداده و قال قضیه را نکنده، آنوقت دستبهکار شوید و بر ضد «اساتیدی که با تاخیرها و غیبتهای مکرر، مانع رشد و شکوفایی علمی دانشجویان این مرز و بوم میشوند» طومار امضا کنید. آن وقت دیگر پیش از آنکه خبر پویش و طومار شما توسط SNN پوشش یابد، استاد خودش نمرات را ویرایش کرده.
ایول
یک روز خوشحال اند و به همه ی کلاس توجه می کنند و حال هیچ کس را نمی گیرند اما جلسه ی بعد بدون اینکه اتفاق خاصی از طرف دانشجوها افتاده باشد شروع می کنند به توهین و تمسخر دانشجوهای امروزی و ازشان بد می گویند کمی که تخلیه ی روحی شدند می روند سراغ ادامه ی درس... اما جلسه ی بعدش دوباره حالشان خوب است و درس را با انرژی ادامه می دهد و سعی می کند که نکات مهم را حتما چند با ر بگوید...
اما در سر جلسه ی امتحان این اساتید به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیستند .. ممکن است فقط به خاطر اینکه از یک دانشجو بدشان آمده کل کلاس را نابود کنند و یا حتی برعکس... ( که معمولا نابود کردنشان بهتر از حال دادنشان است) نمره گرفتن از این اساتید نیز روشی ندارد.