کشور‌های مختلف چگونه از سیل جلوگیری می‌کنند؟ / جلوگیری از پیامد بلایای طبیعی با راهکار‌های فناورانه

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، فاطمه صائبی صفت- در گذشته اصلی‌ترین راه مبارزه با سیل کیسه‌های شن و ماسه بود که آن‌ها را روی هم می‌چیدند تا از وقوع سیل و گسترش آن جلوگیری کند. اما آیا این روش هنوز هم موثر است؟ با پیشرفت فناوری‌ها دیگر نمی‌توان به سراغ راهکار‌های گذشته رفت. گویا دنیای طبیعت نیز با پیشرفت فناوری، پیشرفت کرده و نیاز به راهکار‌های فناورانه‌تری نیز دارد. در ادامه به معرفی برخی از این راهکار‌ها و ابتکارات می‌پردازیم:

دروازه آب
«دروازه آب» یک دستگاه پی‌وی‌سی هوشمند است که از فشار آب در حال عبور برای ایجاد تعادل خود استفاده می‌کند. شاید این روش از روش چیدن کیسه‌های شن و ماسه روی هم گران‌تر تمام شود، ولی تجربه ثابت کرده که ابزاری بسیار موثر برای جلوگیری از آسیب‌های سیل است. یک فرد به تنهایی می‌تواند این دستگاه را در خانه‌اش به کار بیندازد و به اندازه چند ساعت از خانه خود در مقابل آسیب‌های سیل محافظت کند. سایز بزرگتر این دستگاه می‌تواند برای حفاظت از یک منطقه نیز مورد استفاده قرار گیرد.

جالب است بدانید که این دستگاه از کیسه‌های شن و ماسه هم سبک‌تر است و نکته جالب‌تر آن قابلیت بازیافت آن است. این دستگاه نیازی به مواد پرکننده ندارد که بعد از استفاده آلوده شوند.

 

دیواره‌های WIPP
دیواره‌های حفاظتی برای ممانعت از نفوذ آب یا WIPP، سیستمی بادوام است که از پلی‌استر ساخته شده و طول آن به حدود ۵۰ متر می‌رسد. ایده اصلی در ساخت این دیواره‌ها جنگیدن با آب در مقابل آب است. در ساختار داخلی این دیواره‌ها یک لوله بلند به کار رفته است که با وصل شدن به نزدیکترین منبع آب پر شده و به صورت مانعی سنگین در برابر هجوم سیلاب‌ها عمل می‌کند. این سیستم‌ها به سادگی جمع‌آوری و بسته‌بندی می‌شوند.

 

 

سد فوری
سد‌های فوری سریع‌ترین روش و ابزار ممکن برای مقابله با سیل در آمریکای شمالی است. این سد‌های فوری هم‌اکنون در اندازه‌های گوناگون تا ۵ متر وجود دارند و مناسب برای انواع محیط‌ها هستند. تجربه نشان داده که این محصول تا زمانی که سیل افزایش نیافته است، به راحتی می‌تواند از یک خانه در مقابل ورود سیل به آن محافظت کند و آن را خشک نگه دارد.

 

 

قطعات سیل‌بند
سیل‌بند FloodBlock قطعاتی لگو مانند است که با اتصال به یکدیگر از ورود و نفوذ سیلاب به خانه‌ها و مراکز تجاری جلوگیری می‌کنند. این ابزار در واقع جعبه‌هایی هستند که به صورت اتوماتیک از آب پر می‌شوند و از آنجا که کفپوش آن‌ها فوم است، با محصور کردن آب، مانع خروج آن به بیرون می‌شوند. این سیستم کاملا ساختار ساده و سبکی دارد که موجب می‌شود جمع‌آوری آن نیز بسیار راحت باشد و به دلیل کیفیت بالایی که دارد، یکی از بهترین جایگزین‌ها برای کیسه‌های شن و ماسه به شمار می‌رود.

 

آکواباکس
آکواباکس یک شرکت پیشگام در زمینه مقابله با آسیب جریان سیل است که تاکنون ابزار‌های مختلفی را برای محافظت از خانه و شهر‌ها در مقابل بالا آمدن سیل ارائه کرده است، اما محبوب‌ترین این ابزار‌ها Hertiage Floodguard است که به نوعی یک خط دفاعی برای جلوگیری از نفوذ آب به در‌ها و پنجره‌ها به شمار می‌رود.

این موانع بسیار سبک و چند بار مصرف، همانند حفاظ‌های دائمی عمل می‌کنند و تاکنون توانسته‌اند از نفوذ آب سیل به هزاران خانه جلوگیری کنند.

 

 

سد مقابله با سیل در رودخانه‌ها
در انگلستان، مهندسان برای جلوگیری از جاری شدن سیل در روخانه تایمز ابتکار جالبی به خرج داده‌اند و از موانع متحرک استفاده می‌کنند. این سد‌های متحرک از فولاد توخالی ساخته شده‌اند و دروازه‌های آب آن به گونه‌ای تعبیه شده‌ که کشتی‌ها بتوانند از کنار آن عبور کنند. در صورت نیاز، این دروازه‌های آب بسته می‌شوند تا آب از طریق جریان آب رودخانه کنترل شود و سطح رودخانه تایمز به صورت ایمن باقی بماند.

گفتنی است که این سد‌ها از پوشش براق و فولادی درست شده‌اند تا بازو‌های دروازه‌های عظیم آب قابل باز و بسته شدن باشند.

 

 

دروازه‌های آب با موتور‌های هیدرولیک
ژاپن جزیره‌ای است که با آب احاطه شده است و در نتیجه سابقه‌ای طولانی در وقوع سیل دارد. مناطق ساحلی و امتداد رودخانه‌های این کشور همیشه در معرض خطر هستند. در همین راستا، مهندسان ژاپنی سیستم پیچیده‌ای از کانال‌ها و قفل‌های دروازه ورودی ابداع کرده‌اند تا مانع این سیل‌ها شوند.

ژاپن پس از وقوع سیل فاجعه‌آور سال ۱۹۱۰، شروع به کشف روش‌هایی برای حفاظت از مناطق پایین دست در بخش کیتا در توکیو کرد. در همین راستا نیز معماری اولیه دروازه‌های سرخ ضد سیل در ژاپن در سال ۱۹۸۲ آغاز شد. موتور‌های خودکار آبی در زمان وقوع سیل، قدرت لازم برای باز و بسته شدن دروازه‌های آبی را به سد‌ها می‌دهند تا بتوانند مانع ایجاد سیل شوند. در واقع فشار آب نیرویی ایجاد می‌کند تا این دروازه‌ها در صورت نیاز باز یا بسته شوند. اگر سیل یا توفان موجب قطع برق شود، این سد‌ها فعالیت خود را همچنان حفظ می‌کنند.

 

سدی با دروازه‌های متحرک
هلند همیشه چالش بزرگی با دریا دارد. زیرا ۶۰ درصد زمین‌های این کشور زیر سطح دریا هستند و در نتیجه کنترل سیلاب‌ها کار بسیار دشواری است. اما این کشور برای جلوگیری از جریان سیل شبکه پیچیده‌ای از سدها، بند‌های سیل‌گیر، قفل‌ها، دیواره‌ها و موانع درست کرده است که می‌تواند جریان سیلابی را هدایت و از بروز جریان شدید سیل جلوگیری کند. یکی از مهم‌ترین این پروژه‌ها، پروژه Oosterschelde است که بعنوان یک سد عظیم، دروازه‌های آن متحرک و قابل کنترل هستند.

 

 

سد توفان
هلند راهکار دیگری نیز به غیر از سد پیچیده‌اش دارد که Maeslantkering یا Maeslant نام دارد و در واقع آبراهه‌ای هوشمند با توربین‌های بادی است که در سال ۱۹۹۷ برای مقابله با توفان طراحی شد و یکی از بزرگترین سد‌های متحرک در جهان لقب گرفت. هنگامی که سطح آب در این منطقه افزایش می‌یابد، دیواره‌های این آبراه که با کامپیوتر کنترل می‌شوند، به یکدیگر نزدیک می‌شوند و آب مخازن داخل سد را پر می‌کند. وزن آب داخل مخازن دیواره‌ها موجب می‌شود که دیواره‌ها به پایین حرکت کنند و مانع عبور آب شوند.

Mose
شهر ونیز در ایتالیا هم یکی از شهر‌های شناخته شده از نظر نزدیکی آن با آب است. گرم شدن زمین یکی از مسائلی است که موجب شده مقامات این شهر هزینه هنگفتی را برای اجرای پروژه MOSE صرف کنند. این پروژه شامل ۷۸ مانع است که هر کدام می‌توانند به طور مستقل وضعیت آب را کنترل کنند و از ونیز در مقابل جزر و مد و سیل محافظت کنند.

 

و، اما فناوری‌های امدادرسان...
یکی از مزایای معنی‌دار فناوری در جامعه در بخش بشردوستانه و مکان‌های دور و خطرناکی است که به دلیل وقوع فجایع طبیعی مانند سیل یا زلزله دیگر در دسترس مردم قرار ندارد. از میان این فناوری‌ها می‌توان به پهپاد‌ها یا هواپیما‌های بدون سرنشین اشاره کرد که برای تسریع و افزایش اثربخشی کمک‌های بشردوستانه کارآیی دارند. افراد می‌توانند از پهپاد‌ها یا هواپیما‌های بدون سرنشین برای انجام عملیات جستجو و نجات استفاده کنند تا اطلاعاتی را از مکان‌های صعب‌العبور به دست آورند.

به نظر می‌رسد که یکی از مهم‌ترین فاکتور‌ها در جریان وقوع چنین بلایایی، اطلاعات و انتشار آنهاست. پیشرفت‌های سریع فناوری به خوبی از پس این کار برمی‌آیند و گوشی موبایل یکی از فناوری‌هایی است که به دلیل سرعت انتقال اطلاعات و مهم‌تر از آن در دسترس بودن، بسیار کارآمد است.

استفاده از رسانه‌های اجتماعی، هواپیما‌های بدون سرنشین، تصاویر ماهواره‌ای از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی، مدل‌سازی فاجعه در زمان واقعی، و اتصال گسترده، به معنی جریان اطلاعاتی از فاکتور‌های مهم برای امدادرسانی به روش فناورانه است. داده‌های زمان واقعی به مدیریت اضطراری یا بحران کمک شایانی می‌کند. در واقع، مدیران بحران می‌توانند مناطق بسیار آسیب دیده را مشخص کنند و کمک‌های خود را به شیوه‌ای هوشمند و کارآمد هدایت کنند.

اتصال پایه
در زمان فاجعه، اتصال پایه نوعی کمک است که مردم را به منابع حیاتی برای زنده ماندن متصل می‌کند و سازمان‌های بشردوستانه را قادر می‌سازد تا به سرعت و با کمترین اتلاف وقت، نیرو‌ها و تجهیزات خود را به مکان‌های مهم ارسال کنند.

برای مثال، عملیات تاکتیکی سیسکو (TacOps)، از آخرین فناوری شبکه‌های تلفن همراه، از جمله فناوری Meraki تحت کنترل رایانش ابری برای ایجاد ارتباط در هنگام فجایای انسانی بهره می‌برد.

تیم TacOps، متشکل از متخصصان زیرساخت با مهارت بالا و پشتیبانی شبکه جهانی داوطلبان، می‌توانند طی چند روز به هر جایی از کره زمین کمک‌های خود را ارسال کند. این تیم از سال ۲۰۰۵ تاکنون توانسته است حدود ۴۵ فاجعه در ۶ قاره جهان را پاسخ دهد. به طور مثال در فاجعه توفان ایرما در کارائیب در سال ۲۰۱۷، بیش از ۶۰۰ هزار دستگاه موبایل از طریق شبکه‌های TacOps متصل شدند تا کاربران آن‌ها بتوانند به اردوگاه‌های پناهندگی در سرتاسر اروپا وصل شوند و برای خود پناه بگیرند. در طول دو ماه این شبکه ۴۶ ترابایت داده را برای اتصال کاربران به مراکز امدادرسانی منتقل کرد.