استحمام مغز از زنگار فکری!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- طهورا میرزایی زاده؛اعتلای فرهنگی به ادبیات و هنر بالنده نیاز دارد، تئاتر، سینما و کتاب همه اسباب تاثیر گذاری در سطح فرهنگ افراد جامعه هستند؛ و در رأس آن‌ها کتاب، سوار بر مرکب زمان و بدون محدودیت در عینی سازی تجربه ها، قرار دارد؛ که متاسفانه عموم مردم علی رغم گذشته‌ی غنی ایران اسلامی در این زمینه کمتر به فرهنگ کتابخوانی توجه می‌کنند.
«اقرَأ وَرَبُّکَ الأَکرَمُ، الَّذی عَلَّمَ بِالقَلَمِ». «بخوان!» این اولین خطاب خداوند به پیامبر (ص) است که به یادگار در قرآن برای تمام قرون و اعصار مانده است تا همه متوجه انس و الفت اسلام با کتاب و کتابخوانی شوند. چرا که علم و اندیشه نیاز به خواندن و دانستن دارد.
در تاریخ ایران بعد از اسلام نیز کم نیستند دانشمندان و شاعران فرزانه‌ای همچون ابوعلی سینا و ابوریحان بیرونی، حافظ سعدی و مولوی و .. که آثارشان مایه مباهات ایران و ایرانی است و کشور ما را از جهت فرهنگ غنی کتاب سرآمد جهانیان کرده است. اما متاسفانه با وجود این فرهنگ غنی امروزه کتاب و کتابخوانی بین عامه‌ی مردم آنچنان که باید طرفدار ندارد و سرانه‌ی مطالعه افراد روزانه به کمتر از ۱۳ دقیقه می‌رسد.
این مسئله تا بوده مورد توجه مقام معظم رهبری قرار داشته است و ایشان از هر فرصتی استفاده کرده و اقشار مختلف جامعه، به ویژه جوانان را به کتابخوانی تشویق کرده اند. به نظر ایشان این دور افتادن و کم رغبتی نسبت به مطالعه در کشور نتیجه‌ی کوتاهی‌هایی ست که در دوران حاکمیت‌های فاسد و وابسته اتفاق افتاده و در ادامه آن نیز تهاجم فرهنگی به آن دامن می‌زند.
فرهنگ کتاب و کتابخوانی به طور کلی از دو جنبه مورد توجه رهبری قرار دارد:
۱- توجه به تولید کتاب‌ها چه به دست نویسندگان داخلی و چه ترجمه‌های مفید و گرانبها و عرضه‌ی مناسب کتاب ها.
۲- تاثیری که کتاب‌ها بر ذهن و قوه‌ی ادراک آدمی می‌گذراند و شخصیت انسانی را می‌سازند.
با توجه به اینکه کتاب‌ها خوراک روح آدمی هستند و انسان را در مسیر کمال و رشد فرهنگی قرار می‌دهند، باید به مقوله‌ی تولید کتاب خوب و کتابخوانی و گسترش این فرهنگ به خصوص در مقابله با تهاجم فرهنگی توجه ویژه داشت. زیرا که کتاب باعث اعتلای فکر و اندیشه می‌شود و زنگار افکار انحرافی را از ذهن مردم می‌زداید.
این مسئله که کتاب‌های خوبی تولید شود باید دغدغه‌ی همه‌ی افراد باشد. کتاب‌ها باید محتوای سالم و قوی داشته باشند. بعضی از کتاب‌ها انحرافاتی در هدایت افکار جامعه چه از لحاظ اخلاقی، چه دینی و سیاسی ایجاد می‌کنند؛ و این برخلاف تکامل بشری است و باید از مضراتی که این کتاب‌ها می‌رسانند جلوگیری بشود.
همچنین مقام معظم رهبری تاکید دارند که مردم باید از اوقات فراغت و هر فرصت کوتاهی که در روز به آن‌ها دست می‌دهد نهایت استفاده را کرده، مطالعه‌ی کتاب را فراموش نکنند و به جوانان توصیه می‌کنند که وقتی دور هم جمع می‌شوند و چند ساعتی جلسه دارند، قرار بگذارند که نیم ساعت از وقت جلسه را به کتابخوانی بپردازند؛ و به طور کلی درباره‌ی انس با کتاب می‌فرمایند: «برای یک ملت خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سر و کار نداشته باشند و برای یک فرد توفیق عظیمی است که با کتاب مأنوس و همواره در حال بهره گیری از آن، یعنی آموختن چیزی‌های تازه باشد.»
قشر جوان و فعال دانشجو در تمام زمینه‌های مدنظر رهبری می‌تواند موثر واقع شده و پیشرو یا یاری دهنده‌ی مسئولین مربوطه در امر گسترش فرهنگ کتابخوانی و مقابله با تهاجم فرهنگی باشد.
چرا که فعالین دانشجویی به عنوان قشر نخبه و تأثیرگذار جامعه می‌توانند در پیشبرد علم و تألیف و ترجمه‌ی کتاب‌های علمی و غیر علمی مفید نقش به سزایی داشته باشند. بنا به نظر رهبری اگر مردم بتوانند جواب سوالات خود را در کتاب‌ها بیابند و به آن‌ها مراجعه کنند خود به خود به کتابخوانی روی می‌آورند. پس در تولید کتاب‌ها باید به نیاز جامعه توجه کرد و به سراغ آن‌ها رفت. همچنین می‌توانند از بین کتاب‌های چاپ شده به تبلیغ موارد خواندنی و مفید اهتمام ورزیده و به رسانه‌ای کردن آن‌ها بپردازند.
در مورد جلوگیری از انتشار کتاب‌های بی فایده و بعضاََ مضر نیز باید از مسئولین مربوطه مطالبه داشته باشند تا در چارچوب‌ها و موازین خود تجدید نظر کنند یا دقت لازم را در بررسی کتاب‌ها داشته باشند.
در این خصوص آیت الله خامنه‌ای معتقدند: «اگر بتوانیم فرهنگ کتاب خوانی را در کشور رایج کنیم و در کنار آن، تولیدات خوب را هم گسترش دهیم، بخش عمده‌ای از وظایف فرهنگی دولت جمهوری اسلامی، بدین وسیله انجام خواهد گرفت.»
همچنین فعالان و تشکل‌های دانشجویی به طور خاص از جانب رهبری به پرهیز از سطحی نگری و انجام کار‌های عمقی روی مفاهیم اسلامی، توصیه شده اند که این مسئله در مقابله با تهاجم فرهنگی که بنیان‌های فرهنگی و اعتقادی جامعه را نشانه گرفته است بسیار قابل اهمیت است. در این راستا دانشجویان می‌توانند روی معارف اسلامی و کتاب‌های مربوط به آن کار کنند؛ و با توجه به توصیه‌های رهبری درباره‌ی برنامه مطالعاتی و ترسیم یک سیر مطالعاتی برای خود که به ذهن نظم می‌دهد؛ ابتدا مبانی فکری خود را نسبت به همه زوایای یک موضوع تقویت کنند و به این ترتیب هم خود را به رشد و بالندگی برسانند هم اینکه بتوانند دیگران را در مباحث به اقناع فکری برسانند تا هیچ تحمیلی در انتقال تفکر دینی به دیگران نداشته باشند و اینگونه دیگران را نیز به مطالعه پیرامون این مسائل جذب کرده و آن‌ها را نیز در مسیر رشد و بالندگی قرار دهند. به این صورت گامی بزرگ در جهت گسترش فرهنگ کتابخوانی و استحکام بنیان‌های فرهنگی جامعه برداشته اند و به وظیفه‌ی خود در امر کتابخوانی و علم آموزی که به گفته‌ی رهبری نه تنها یک وظیفه‌ی ملی که یک واجب دینی است عمل کرده اند.