نقد و بررسی سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL)

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سارا عوادزاده؛ پنجره واحد تجارت فرامرزی به منظور ترخیص کالا در بستر وب ایجاد شده و هدف از آن تسریع در فرایند ترخیص و امور گمرکی در مقوله تجارت کالا است و از سال ۱۳۹۲ فعالیت خود را آغاز کرد.

راه اندازی سامانه جامع گمرکی به دلیل نیازی که در سازماندهی شبکه تجارت به خصوص تجارت بین الملل در دنیای پر شتاب امروزی با این حجم از رشد روز افزون تجارت بین المللی احساس می‌شود راه اندازی گردید. طبق بررسی‌های به عمل آمده در سال ۲۰۱۲ میانگین زمان صرف شده برای انجام و تکمیل امور فرآیند تجارت خارجی در ایران ۳۰ روز بوده در حالیکه همین فرایند در سنگاپور و امارات متحده عربی ۳ تا ۵ روز بود رتبه گمرک ایران در همان سال میان گمرکات دنیا ۱۲۶بود همزمان با طولانی شدن فرایند گمرک میزان حجم قاچاق کالا به شدت افزایش پیدا میکند؛ بنابراین با توجه به نیاز کاهش زمان ترخیص کالا درگمرک این سازمان باید به دنبال راهکاری بود تا بتواند هم نظارت خود را گسترش دهد و هم دقت لازم را دراین زمینه داشته باشد.

به همین دلیل سامانه جامع گمرکی راه اندازی شد و به دنبال افزایش امنیت دامنه اطلاعاتی را نیز افزایش داده و انجام فعالیت‌ها را به هنگام کرده است. این سامانه امکان این رافراهم اورده که قبل از ورود کالابه بندر فرایند گمرک را اغاز نموده و با پوشش دادن زنجیره تامین نسبت به کاهش تعداد اسناد و افزایش اعتماد و امنیت اطمینان حاصل نماید. سامانه‌ای که سعی شده تا درعین سادگی به عنوان ابزاری قدرتمند درفرایند تجارت خارجی ایفای نقش نماید.

 

مزایای سامانه مذکور به شرح ذیل است:
۱_ صرفه جویی در هزینه تجارت
۲_ افزایش درامد‌های گمرکی.
۳_ انتشارروزانه وبرخط امارتجارت خارجی کشور
۴_ مبارزه باقاچاق کالا وموادمخدر
۵_ پیگیری ورصد تخلفات گمرکی

دلایل راه اندازی EPL چه بود؟
۱) صاحبان کالا بتوانند فرایند ترخیص کالای خود را به صورت اینترنتی دنبال کنند
۲) از مشکلات مراجعه حضوری جلوگیری شود

استفاده از سامانه‌ای پی ال چه مقدار سودمند است؟
امنیت بالا و در دسترس بودن اطلاعات کالا از زمان بارگیری کالا از مبدا ارسال جلوگیری از قاچاق کالا و کاهش تخلفات بازرگانی و افزایش سرعت و دقت در مبادله کالا و امور گمرکی از مزایای سامانه مذکور است.

سامانه‌ای پی ال دارای زیرسامانه‌های ذیل است:
-کدینگ، احراز، مانیفست الکترونیکی؛ تمامی این سامانه‌ها در کنار یکدیگر سامانه جامع گمرکی را تشکیل می‌دهند.

مشکلات سامانه EPL
- بزرگترین مشکل سامانه مذکور قطع شدن‌های مداوم آن است. مراجعان ساعت‌ها معطل می‌شود، اما EPL وصل نمی‌شود با قطع اینترنت سامانه مذکور از کار می‌افتد و همین تاخیر‌ها منجر به افزایش زمان ترخیص کالا می‌شود.
- طولانی شدن بررسی اظهارنامه توسط کارشناسان مجازی و نگه داشتن اسناد تا ۲ روز و گاهی اوقات کارشناس مجازی علی رغم وجود گزارش ارزیابی اقدام به ارجاع مجدد ارزیابی می‌نماید که همین اجرا و تایید مجدد منجر به اتلاف وقت و افزایش هزینه انبارداری و دموراژ کانتینر میشود.

- اعمال سلیقه‌های شخصی در ارزش‌گذاری کالا به ویژه در مورد کالا‌های وارداتی
- قطع سیستم یکپارچه و برخط سامانه جامع گمرکی در ساعات اداری و اشکال در ارتباط با سامانه جامع تجارت و بانک مرکزی
- اضافه نمودن اسناد و بارگذاری آن‌ها پس از ثبت اظهارنامه (اخذ کوتاژ) بسیار زمان بر بوده و می‌بایست ابتدا توسط واحد آیتی گمرک بررسی و اصطلاحاً سند بازگردانی شده و به تایید رئیس سرویس و کارشناس مربوطه برسد طی نمودن این مرحله حداقل ۲ روز کاری زمان نیاز دارد که خود از معضلات این سامانه است.

عدم آشنایی برخی از کارشناسان مجازی با اسناد حمل و قواعد طبقه بندی کالا و تعرفه بندی کالا‌های اظهاری طبق قوانین تفسیر طبقه بندی کالا H.S چون در سیستم مذکور کارشناسی سند اظهاری به کارشناس گمرکی غیر از گمرک محل اظهار کالا داده می‌شود لذا مشکل مزبور به وفور به وقوع می‌پیوندد که همین امر منجر به افزایش زمان ترخیص و افزایش هزینه‌های انبارداری کالا و دموراژ کانتینر که بایستی توسط صاحبان کالا پرداخت شود می‌گردد. پیشنهاد می‌شود برای حل مشکل مزبور سامانه به صورت هوشمند اسناد حمل کالا‌ها را به صورت تخصصی به گمرکات تخصصی که کارشناسان متخصص همان کالا دران جا مستقر هستند واگذار نماید تا کارشناسانی که به صورت مرتب ومتوالی با سند‌های اظهاری آشنا هستند امر رسیدگی مجازی را در اسرع وقت انجام داده و سند را جهت ادامه روند تشریفات گمرکی به رئیس سرویس مربوطه ارجاع نمایند.

جمع بندی
سامانه مذکور در مجموع توانسته گام بلندی را در فرایند ترخیص کالا و تسهیل و تسریع امور گمرکی به عمل آورد و منجر به کاهش مراجعات حضوری به گمرکات را فراهم نموده و وضعیتی منجر به منجر به ثبت اطلاعات جریان واردات کالا از ابتدا تا انتهای خروج کالا از گمرک می‌گردد اگر ایرادات مذکور رفع شود این سامانه در نوع خود گام بسیار موثر و مطلوبی در فرایند ترخیص کالا به حساب می‌آید.