محسنیان: در حوزه فضای مجازی ما با خلأ قانونی روبه‌رو هستیم

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمدجواد احمدی؛ پیرامون طرح صیانت از فضای مجازی که در چندوقت اخیر جنجال‌های زیادی را در فضای مجازی به پا کرد، بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران اقدام به برگزاری نشستی در این باره کرد.

در این نشست علی محسنیان، کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس، حضور یافت و به سوالات دانشجویان پیرامون طرح صیانت از فضای مجازی پاسخ داد که گزارش صحبت‌های او به شرح زیر است: 

در حال حاضر طرح صیانت از فضای مجازی در قالب اصل ۸۵ و کمیسیون ویژه قرار است رسیدگی شود و نکات و نظرات نخبگان وکارشناسان مختلف باید شنیده شود. باید گفت این طرح از مجلس قبل بوده است و چندین بار مورد بازبینی قرار گرفته است و آخرین بار پارسال تابستان به مرکز پژوهش‌های مجلس ارسال شد و در نهایت این متن نظر نخبگانی بود که در آن جلسه حضور داشتند. در نهایت طرح آذرماه سال گذشته نهایی و به مجلس رسید که طرح‌های بودجه، انتخابات ریاست جمهوری و.. موجب شد، در اولویت و دستورکار قرار نگیرد. تا اینکه دوباره در تیرماه امسال در دستورکار قرار گرفت و به کمیسیون تخصصی ارجاع داده شد.

این طرح در ۳۷ ماده و شش سرفصل تهیه دیده شده است. باید گفت این طرح از دغدغه سامان‌دهی فضای مجازی نشأت گرفته است. در حال حاضر دو قانون درمورد فضای مجازی بیشتر نداریم و باید گفت خلأ قانونی در این حوزه داریم. با اینکه شورا‌هایی مانند شورای عالی فضای مجازی یا مرکز‌ها و نهاد‌هایی برای این مسئله شکل گرفته است، اما نیاز به بودجه و ضمانت قانونی برای اجرایی شدن آنان داشته است.

با فرمایش مقام معظم رهبری در ابتدای مجلس یازدهم منوط به سامان‌دهی فضای مجازی، مجلس پس از آن عزم خود را برای ورود جدی به این مسئله راسخ‌تر کرد. ما بر اساس مصوبه فضای مجازی، خدمات پایه کاربردی را ملاک قرار می‌دهیم که از یک سو مربوط به زیرساخت‌های این فعالیت درکشور و از سمت دیگر مربوط به کاربران است که همه باید درنظر گرفته شده و بررسی شود.

در متن طرح افراد و کارشناسان زیاد و همین طور بخش خصوصی حضور داشتند و ما جلسات زیادی با آنان داشتیم و به جمع‌بندی نهایی رسیدیم. در اکثر کشور‌های دنیا، در حوزه فضای مجازی قوانین مشخصی وجود دارد، ولی در ایران فقط دو قانون در این زمینه وجود دارد و باید خلأ قانونی در این زمینه را بپذیریم. علاوه بر آن بعضاً قوانین نیز توانایی اجرایی و منبع برای بودجه مورد نیاز را ندارند. در حال حاضر باید به اصل طرح بپردازیم و آن را بررسی کنیم و در اسم آقایان نمانیم.

این طرح حاوی یک مسیر است و ایراداتی دارد که باید برطرف شود. در چندمدت اخیر حاشیه‌سازی‌های زیادی شد و باید به این مسئله واقعی‌تر نگاه شود. فرض کنیم زمانی گوگل بخواهد جی‌میل را دیگر در اختیار ما قرار ندهد و دسترسی ما را قطع کند، آن زمان باید چه کاری انجام دهیم؟ به نوعی روی دیواری یادگاری می‌نویسیم که دیوار ما نیست. در طرح صیانت از فضای مجازی، ضمانت اجرایی قرار داده شده است که تجربه‌های تلگرام، توییتر و... تکرار نشود.

باید قبول کنیم که دیواری در این زمینه باید برای خودمان بسیازیم. ابتدا شاید ضعف‌ها و کمبود‌هایی در این زمینه داشته باشیم، اما به مرور رفع خواهد شد. این کار نیاز به نهادی دارد که متفاوت از وضعیت موجود باشد. نقش دولت در این قضیه ضعیف نیست و این مسئله در سطح حاکمیت بررسی و نهایی می‌شود. باید بالاخره یک تصمیم درستی در این زمینه گرفته شود و ما باید دیواری را بسازیم که مردم ما ایمن‌تر و باآرامش‌تر و در فضای مطمئن‌تر در آن فعالیت کنند.

ما طی سالیان اخیر مسئولانی داشتیم که می‌توانستند در زمینه فضای مجازی کار‌ها و فعالیت‌هایی را انجام دهند، اما کاری نکردند. هدف این طرج این است که یک محیط امن و کم‌هزینه‌تر برای کاربران ایجاد کند و حتی ممکن است این محیط امن در یک پلتفرم خارجی باشد. مسئله حال حاضر، حاکمیت و استقلال ما در فضای مجازی است. باید خدمات‌دهنده‌های داخلی مورد استقبال و مورد حمایت و اعتماد قرار گیرند. این مسیر ادامه دارد و متن همچنان در حال بررسی است. عنوان این طرح نیز هنوز صادقانه نیست و باید دقیق‌تر بررسی شود. شوارا‌های عالی و نهاد‌های موازی باید بیشتر بررسی و در این طرح به وظایف و نظارت آنان پاسخ داده شود.