رفع و دفع تحریم باید توأمان باشد/ دوستی و دشمنی در عرصۀ بین‌الملل نسبی است نه قطعی/ غربی‌زدایی از معادلات قدرت آغاز شده است + فیلم

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سعید جلیلی؛ شاید تا همین چند سال پیش سیاست خارجی و مسائل مربوط به مذاکرات بین‌المللی در بین عموم مردم جایگاه خاصی نداشت و به یک امر نخبگانی تعبیر می‌شد، امروز اما کوچکترین حرکتی در عرصه سیاست خارجی بلافاصله نقل محافل عمومی مردم می‌شود. تاثیرگذاری دیپلماسی اقتصادی و تحریم بر سفره مردم از یک سو و تلقین و تبلیغاتی که از سوی دیگر توسط برخی جریان‌های سیاسی از جناح موافق و مخالف می‌شود باعث شده موضوع سیاست خارجی برای مردم ایران، دست کم پس از ماجرای برجام، به شدت مورد توجه قرار بگیرد. اینکه توجهات و حساسیت مردمی تا چه اندازه توانسته تمرکز و تامل مسئولان را برای رسیدن به یک اجماع نخبگانی در سیاست خارجی ایجاد کند محل سوال است. چه بسا ازدیاد نظرات و عدم اجماع باعث شده تا در دوران گذار فعلی از نظم قدیم به جدید، فرصت‌های بسیاری از دست برود.

قدر مسلم این است که جهان در دوران گذار خود قرار دارد و کشورها در حال جایگیری در نقش مناسب خود با هدف تامین منافع ملی هستند تا سهمی از این نظم نوین داشته باشند، در این بین ایران هم باید هرچه سریعتر با رسیدن به یک اجماع نخبگانی، سیاستی ثابت، شفاف و ثمربخش را دنبال کند تا فرصت‌ها به تهدید تبدیل نشوند. عصر گذار، دوران عبور فرصت‌هاست.

به فراخور همین مسئله نشستی با موضوع گفتگو پیرامون معادلات سیاسی جهان و موقعیت ایران در پیش‌برد ایده مرکزی خود با عنوان «خوف و رجاء در دیپلماسی» به همت بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه علامه طباطبایی در محل خانه دانشجو با حضور روح‌الامین سعیدی (کارشناس روابط بین‌الملل، استاد دانشگاه امام صادق و سردبیر مجله عصر اندیشه) و ابوالفضل بازرگان (دکتری روابط بین‌المللی از دانشگاه تهران، نویسنده و پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی خاورمیانه) برگزار شد.

شاهد گذار تدریجی از غرب به شرق هستیم

روح‌الامین سعیدی، در ابتدای بحث با اشاره به تاریخ معاصر روابط بین الملل گفت: آمریکا تا دوره ای تک قطب نظام بین‌الملل بوده ولی چند قدرت بزرگ دیگر ظهور کردند و آمریکا را خصوصا در عرصه اقتصادی موازنه می کنند. سبک اداره جهان هیات مدیره ای شده یعنی آمریکا همچنان هیات مدیره است ولی نمی تواند به عنوان تنهایی کنشگر اصلی در سیستم نقش آفرینی کند و در بسیاری عرصه ها مجبور است به بقیه کنشگرها نقش بدهد و دیگر در شورای امنیت همه کاره نیست. وجود کنشگرانی چون روسیه، چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی منجر شده که دیگر ساختار سازمان ملل یک ساختار غربی صرف نیست بلکه به سمت چند قطبی شدن حرکت می کند.

ابوالفضل بازرگان گفت: زمانی که اروپا می‌گفت نباید تمام حواسمان به آمریکا باشد و زمانی که عربستان با چین قرارداد می‎‌بست در داخل بحث بر این بود که برویم با کدخدا ببندیم! وقتی که ما درگیر برجام و اینستکس با اروپا بودیم و توجهی به چین نداشتیم سخنرانی های مکرون در سال 2017 را بررسی کنید او بارها می گفت «نباید تمام تخم مرغ های مان را در سبد آمریکا بگذاریم دنیا در حال تغییر است باید با چین تعامل داشته باشیم»؛ ولی در داخل می گفتیم برویم با کدخدا ببندیم. عربستان را مشاهده کنید که در سال های 2016 و 2017 که ما درگیر آمریکا و اروپا بودیم قراردادهایی با چین در حوزه فروش نفت و انرژی و موشک بالستیک و ... بست.

صد درصد باید تحریم‌ها را رفع کنیم

سعیدی در ادامه گفت: تحریم خیلی تاثیر دارد و سفره ما را به شدت کوچک کرده. می گفتند تحریم ها تاثیری در معیشت و اقتصاد مردم ندارد ولی چند سالی است اثر تحریم ها را مشاهده می کنیم. اینکه بگوییم رفع تحریم ها لزومی ندارد و ما دیگر عادت کردیم درست نیست؛ ما روزانه کشور را اداره می کنیم و مردم در سختی هستند و تاثیرات آن را احساس می کنند. باید برای رفع تحریم ها برنامه جدی داشته باشیم.

خواسته‌های آمریکا از ایران کاملا امنیتی و دفاعی است

بازرگان گفت: سیاست رفع تحریم لازم است ولی چقدر برای ایران شدنی است؟ خواسته‌های آمریکا از ایران کاملا امنیتی و دفاعی است. تحریم ها صد در صد تاثیر دارد. تحریم ها دهه هاست جزو ابزارهای مهم قدرت های بزرگ دنیا به ویژه آمریکا برای اعمال اهداف مطلوب خود به کشورهای رقیب می باشد و اکثرا جواب هم داده است. مساله تحریم یک مساله استادیومی نیست که آن را عمومی کرده و بحث را به کف خیابان بکشانیم و همه درباره آن صحبت کنند. آیا شروط آمریکا برای رفع تحریم ها شدنی است؟ خواسته های آمریکا از ایران کاملا امنیتی و دفاعی است و می گوید ایران نباید بمب اتم و احتمال ساخت بمب اتم تا آخر عمر، موشک و پهپاد داشته باشد.