پان ترکیسم نقابی که افتاد
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- بنیامین ظاهرپور؛ متن تاریخ سراسر عبارت است از حملات ترکان به اروپا از یورش آتیلا هون گرفته تا حملات امپراتوری عثمانی به یونان تا وین اتریش به همین دلیل اگر به نوشتههای اندیشمندان اروپایی تا پیش از سده نوزده نگاه بیندازیم تنها کلمات نفرت آمیز از ترکان را میبینیم، اما نمیدانیم چه شد که از سده نوزده به بعد متفکرین اروپایی در متنهای خود ترکان را ستودند و اینطور نوشتند.
«ترکان باید به تاریخ خود افتخار کنند» این چرخش عقیده چگونه ممکن است اینقدر سریع اتفاق بیافتد؟ آیا زخمهای گذشته التیام یافته یا دسیسهای در کار است؟ برای یافتن جواب این پرسش باید به دورانی برویم که عصر جولان امپراتوری بریتانیا در صحنه تحولات جهانی بوده است.
درست زمانی که یک مجارستانی یهودی تبار به نام آرمینیوس وامبری به عنوان مترجم وارد دربار امپراتوری عثمانی میشود و پس از چند سال به ایران و آسیای مرکزی سفر میکند و با کوله باری از اطلاعات به لندن میرود و در آنجا کتابی از وی به چاپ میرسد که بنیاد فکری پان ترکیسم را میسازد. از آن پس پان ترکیسم خوراک فکری بسیاری از روشنفکران و نظامیان ترک میشود و این به گونهای است که نوری پاشا، ژنرال عثمانی به بخارا واقع در ازبکستان امروزی میرود و برای رویای پان ترکیسم، همراه اردوی خانات بخارا در مقابل قوای روسیه تزاری مبارزه میکند.
دیگر متاثر از این اندیشه، اندیشمند تاثار تبار اسماعیل گازپریسینکی است که به دلیل اینکه سالها هم تبارانش تحت حاکمیت روسها بودند در شهر خود دست به اشاعه پان ترکیسم میزند و از الفبای شهر خود زبان فارسی و عربی را حذف میکند و با کوشش فراوان سعی در ترکی نمودن زبان شهر قازان نمود.
انتشار آن کتاب کذایی از وامبری در لندن خود نشان میدهد که بریتانیای خبیث از سده نوزدهم میلادی چه خوابی برای منطقه جهان و اسلام دیده است. در واقع بریتانیا به عنوان خالق پان ترکیسم طرز نگرشی را طراحی کرد که در گام نخست به امت اسلامی ضربه بزند و در گام بعدی هویت ملی ایران چین و روسیه را تضعیف کند. چنانکه اقوام ترک قومی بزرگ و پراکنده هستند و در خدمت گرفتن قومی چنین پراکنده دست آنها را در پیشبرد اهدافشان برتر میکند.
پان ترکیسم طرحی بریتانیایی بوده است. از قضا رهبران و پیروان آن تا به امروز در خدمت بریتانیا بودهاند. همه ما میدانیم میان بریتانیا و دیگر کشورهای اروپایی اختلافی مذهبی در جریان بوده است. به دلیل آنکه بریتانیا، پروتستان است و کشورهای ایتالیا فرانسه و... کاتولیک هستند و به همین دلیل بریتانیاییها در سال ۱۹۸۱ با استفاده از افراطیون پان ترکیست که خود را گرگان خاکستری میخواندند دست به ترور پاپ وقت ژان پل دوم زدند که البته این ترور نافرجام باقی ماند.
پان ترکیسم جریانی به غایت ظالم است به گونهای که هویت دیگر اقوام را نادیده میگیرد. از نگاه آنان در سرزمینهایی که در روزگاری اقوام ترک تبار میزیستهاند دیگر هیچ هویت غیر ترکی رسمیت ندارد همان گونه که در ترکیه اقوام عرب و کرد را به رسمیت نمیشناسند. در قفقاز اقوام چرکس و تالش را و در آسیای مرکزی نیز تاجیک تباران را به عنوان یک هویت به رسمیت نمیشناسند امروز نیز مار پان ترکیسم به افعی تبدیل شده است که عامدانه غیرت جوانان ترک مسلمان را با قومیت گرایی تضعیف میکند و به آرمانهای اسلامی همچون آزادی قدس شریف ضربه میزند؛ بنابراین از آنچه که پان ترکیست در سوریه رقم زد نباید تعجب کرد.
*انتشار یادداشتها به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.