جلسه تلفیق سلامت و پزشکی روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور برگزار شد
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با گذشت یک دهه از تصویب نقشه جامع علمی کشور فرهنگستان علوم با برگزاری نشست‌های مختلف در حوزه‌های علوم فنی و مهندسی، علوم انسانی، اجتماعی و هنر و حوزه سلامت و پزشکی به مشارکت اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران برای ارتقای علم و فناوری در کشور می‌پردازد. جلسه تلفیق سلامت و پزشکی روزآمدسازی نقشه جامع علمی با حضور صاحب‌نظران فرهنگستان علوم، فرهنگستان علوم پزشکی و اعضای شورای راهبردی روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور در فرهنگستان علوم برگزار شد.
ناصر باقری‌مقدم مدیر اجرایی روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور، در ابتدای این نشست گفت: ما در برگزاری جلسات تلفیق از تمام بازیگران عرصه علم دعوت می‌کنیم. دانشگاه‌های مختلف برای ارائه نظر درگیر شده‌اند و از وزارت بهداشت و نهادهای مختلف بهره بردیم. با اتمام این جلسه، بسته سلامت و علوم پزشکی ما در نقشه جامع علمی کشور به نتیجه خواهد رسید. بعد از این جلسه این بسته در اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار خواهد گرفت.
در حوزه سلامت و پزشکی آسیب‌شناسی صورت گرفته است
علی‌اکبر حق‌دوست معاون آموزشی اسبق وزارت بهداشت گفت: «این یک سند اما دارای چند پیوست است که هرکدام دارای محتوای متفاوت است که فقط برای سند حوزه سلامت کاربردی نیست و برای همه قسمت‌های دیگر نیز می‌تواند استفاده شود. ورودی‌هایی که در این سند استفاده شده است شامل نظام ارزش‌ها است. نقشه پیشین علمی کشور یکی دیگر از ورودی‌ها بود. آسیب‌شناسی فعلی کشور هم یک ورودی مهم بود. شواهد مرتبط با آینده در پیوست ۶ ذکر شده است. ما در پیوست ۷ به بیان آسیب‌ها پرداخته‌ایم. در پیوست ۸ نیز محورهای علمی جهان شرح داده شده است.»
وی افزود: «در سطوح مختلف جلسات خبرگانی برای تدوین سلامت نقشه برگزار شده است تا نظر صاحبان، ذی‌نفعان و دانشگاهیان نیز مورد توجه ما قرار بگیرد. ما تصمیم گرفتیم نسل ۴ دانشگاه یعنی آموزش، پرورش، پژوهش و پاسخگویی اجتماعی را به عنوان یک رکن در نظر بگیریم. در یک نگاه این سند در ۳۰ صفحه دارای چشم‌انداز است. ارزش‌ها و اصول حاکم بر سند یعنی کرامت انسانی و سعادتمندی بشر نیز استخراج شده و محتویات اصلی آن آورده شده است. این سند دارای ۵ راهبرد است که ذیل هرکدام از آن اقدامات قرار دارد. بعد آن نیز پیامدهای شاخص کلی وجود دارد.»
همچنین بیان کرد: «در چشم انداز حوزه سلامت تا سال ۱۴۱۴ جمهوری اسلامی در راستای تغییر و ارتقای سلامت همه جانبه جامعه و تمام آحاد آن به‌ویژه اقشار محروم از طریق سبک‌زندگی سالم مبتنی بر الگوی اسلامی و سلامت علمی با رتبه اول در غرب آسیا نیازمند یک زیست‌بوم مناسب است.»
وی ادامه داد: «درباره آموزش و مفاهیم آن این موارد در نظر گرفته شده است. اصلاح موارد آموزشی، به کارگیری ساز و کارهای توانمندسازی با تمرکز بر مهارت‌های نرم، روزآمدسازی روش‌های آموزش، گسترش علوم سلامت و فناوری‌های نوین، بازنگری در پذیرش دانشجویان، عملیاتی نمودن مفهوم هم‌گرایی علوم و توجه به علوم غیر رشته‌ای است. یکی از خروجی‌های مهمی که ما باید داشته باشیم، راهنمایی بالینی است. ما در علوم سلامت باید این مسئله را مهم بدانیم. این سند ۵ تدبیر دارد. یک تدبیر بر روی زیست‌بوم، تدبیر دوم برای منابع، تدبیر سوم آموزش و دیگر تدبیرها برای اهمیت به دانش‌بنیان کردن علوم است.»
باید به سلامت اجتماعی و معنوی در نقشه جامع علمی کشور نیز توجه شود
در بخش دیگری از این نشست محمد شاهدی، مشاور معاون پژوهشی فرهنگستان علوم به عنوان عضو دیگر شورای راهبردی نقشه جامع علمی کشور، گفت: «سلامت یکی از اصلی‌ترین عوامل زندگی است و اولویت زیادی بر دیگر مسائل دارد. حوزه سلامت باید جامع و کامل دیده شود. در شرایط فعلی که ما با مشکلات زیادی در جامعه روبه‌رو هستیم، به مشکلات حوزه سلامت کمتر توجه می‌شود. سلامت باید در نقشه جامع علمی کشور تعریف شود. وقتی که ابعاد مختلف سلامت را مورد توجه قرار دهیم باید سلامت جسم، روان، اجتماعی و معنوی را بیان کنیم. مشکلات زیادی از عدم وجود سلامت اجتماعی و روانی داریم. ما به بخش روانی اجتماعی و معنوی در حد جسمانی توجه نکرده‌ایم.»
وی افزود: «باید ضعف‌های جامعه در نقشه جامع علمی کشور مورد توجه قرار گیرد. با توجه به اینکه پیشگیری در سندهای بالادستی اهمیت و اولیت دارد، به پیشگیری توجه کافی نشده است. به حوزه درمان بیشتر از حفظ سلامت و پیشگیری توجه شده است. برای حفظ سلامت کمتر سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. برای حفظ سلامت به عواملی نیاز داریم که باید به آن‌ها توجه کرد. عواملی نظیر هوای پاک از اهمیت زیادی برخوردار است و باید حل مشکل آلودگی هوا را نیز در نظر داشت.»
نیاز به اصلاح حوزه سلامت و پزشکی در نقشه جامع علمی کشور
سید سجاد موسوی، عضو شورای راهبردی روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور گفت: «مسئله مهم در حوزه سلامت نقشه جامع علمی کشور این است که اتصال اجزای سند مشخص نیست و سند به صورت مسئله محور نوشته نشده. در حالی تولید داروهای پلاسما بیان شده که ذیل اقدامات بیوتکنولوژی در نظر گرفته نشده است. هرچند اقدامات مثبتی مطرح شده اما نقطه اتصال این موارد با مسئله مشخص نیست.»
وی افزود: «رد پای اسناد بالادستی که مورد اشاره قرار گرفته است، در سند مشخص نیست. برای مثال سیاست‌های کلی سلامت مانند پیشگیری ذکر نشده است. بحث سبک زندگی سالم در چشم‌انداز بیان شده اما در اقدامات رد پای ورزش که ناظر بر سبک زندگی سالم است دیده نمی‌شود. طب‌سنتی نیز در سیاست‌های کلی وجود دارد اما در این سند به آن اشاره نشده است.»
موسوی در ادامه گفت: «در چشم‌انداز حوزه بحث دسترسی عادلانه و همه‌جانبه جامعه و آحاد آن به ویژه اقشار محروم بیان شده است که در اینجا ما با عقب‌گرد مواجه‌ایم. در چشم‌انداز ۱۴۰۴ ما بیان کرده بودیم که می‌خواهیم در منطقه پیشرفت کنیم و الهام‌بخش شویم، اما در این نسخه جدید برای چشم‌انداز ۱۴۱۴ مناسب نیست. در صورتی که نظم نوین جهانی و تحولات بسیاری در دنیا رخ داده است که در این سند نگاه نظم نوین جهانی و جای‌یابی ایران در این نظم دیده نشده است.»