تربيت معلم نیازی آشنا براي نظام آموزشی و واژهای ناآشنا براي دانشگاههاي تربيت معلم است؛ دانشگاههایی که روزی با اهدافی بزرگ چون تربیت مربیان برجسته راهاندازی شدند، اما امروز تنها این عنوان را یدک میکشند.
گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»؛ تربیت معلم عنواني است كه روزي با اهدافي بزرگ براي برخی از دانشگاه ها انتخاب شد و شايد آن روز كسي نمي دانست كه قرار است در دوره اي اين دانشگاه ها به زور وزارت علوم و شوراي عالي انقلاب فرهنگي تنها اين عنوان را يدك بكشند.
پس از تغییر سیاست های دانشگاه های تربیت معلم روسای این دانشگاه ها به این بهانه که نام تربیت معلم مانع از اختصاص بودجه های پژوهشی لازم به این دانشگاه ها می شود، بحث تغییر نام این دانشگاه ها را مطرح کردند.
بنا به گفته بسیاری از این روسا امروز فعالیت دانشگاه های تربیت معلم مانند سایر دانشگاه های جامع سراسر کشور بوده و این عنوان مشکلات فراوانی را در تخصیص اعتبارات پژوهشی و جذب اعضای هیئت علمی و آینده فارغ التحصیلان این دانشگاه به وجود می آورد و این در حالی است که دانشگاه های تربیت معلم در دنیا از جايگاه جهانی خاصی برخوردار بوده و فارغ التحصیلان آن به راحتی پذیرش و به کار گرفته می شوند.
دکتر امیر هوشنگ سمائی زاده، استاد دانشگاه تربيت معلم با اشاره به درخواست برخی از روسای دانشگاه های تربیت معلم برای تغییر نام این دانشگاه ها به عناوینی چون دانشگاه خوارزمی می گوید: این اقدام رؤسای وقت این دانشگاه ها امری شتابزده بود، که خوشبختانه با مخالفت شورای عالی انقلاب فرهنگی مواجه شد.
وی با تأكيد بر اينكه در حال حاضر دانشگاه هاي تربيت معلم بدلیل خروجی استاد محور از کلاس جهانی بالاتری برخوردارند، می افزاید: به لحاظ فلسفی می توان دریافت که چارچوب فکری راه اندازی دانشگاه تربیت معلم بطور استراتژیک می تواند از هم افزایی تأمین مدرس برای بخش آکادمیک در کنار تأمین استادکار برای بخش صنعتی حاصل شود.
دانشگاه تربيت معلم با سابقه ای حدود يك قرن امروز بايد با كوله باري از تجربه ضمن تربیت بهترین نیروها براي آموزش و پرورش، برنامه های گسترده و ویژه ای در این خصوص ارائه کند، اما در عمل شاهد تغییر سیاست این دانشگاه و اختصاص تنها حدود 10 درصد از رشته های دانشگاهی به تربیت دبیری هستیم.
شايد دانشگاه تربیت معلم امروز نيروهاي برجسته اي را به جامعه تحويل دهد، اما مسئله اصلي اين است كه آيا اين تربيت نيرو در راستاي همان ماموريت اصلي خود يعني معلم براي آموزش و پرورش صورت مي گيرد يا نه؟
سوء مديريت، سوء نظارت، گسترش ذهنيت هاي غلط در جامعه نسبت به واژه تربيت معلم و توسعه فعالیت های مراکز تربیت معلم شايد در يك آسيب شناسي كوچك بعنوان دلايل تغيير سياست هاي دانشگاه های تربيت معلم عنوان شوند، اما مسئله اصلي اين است كه تاثير اين تغيير سياست در جامعه چيست؟
فساد اجتماعي نتيجه پرورش معلمان در دانشگاههاي غيرتربيت معلم است
دکتر قرایی مقدم، كارشناس تعليم و تربيت با بيان اينكه پرورش نيروهاي مورد نياز آموزش و پرورش در دانشگاههاي غير تربيت معلم آسيبهاي جدي به نظام وارد ميكند، می گوید: فساد اجتماعي مهمترين نتيجه پرورش معلمان به اين روش است.
وی با اشاره به اهميت فوق العاده نقش معلمان در آموزش و پرورش جوانان و نوجوانان می افزاید: پرورش معلم و نيروهاي مورد نياز آموزش و پرورش در ساير دانشگاه ها به هيچ وجه درست نيست و بدنه اين وزارتخانه را بيمار مي كند.
عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت معلم با تاکید بر اينكه هر فساد و هر اصلاحي در جامعه به آموزش و پرورش نظام بر مي گردد، ادامه می دهد: آموزش و پرورش اصلي ترين و مهمترين نهاد بوده و بايد بهترين نيروها در آن به كار گرفته شوند.
کم توجهی برخی از خانواده ها به نکات تربیتی و اخلاقی فرزندان به دلیل افزایش درگیری ها و مشکلات روزمره نقش معلمان و دبیران را در پرورش اخلاقیات در دانش آموزان دو چندان می کند، در حالی که تغییر سیاست دانشگاه های تربیت معلم و جذب و گزینش نیرو از فارغ التحصیلان رشته های مختلف در آموزش و پرورش خود این امر را در مدارس نیز کم رنگ می کند.
ورود قشرهاي مختلف به عرصه معلمي مانع از تربيت نيروهاي متعهد ميشود
دكتر محمد كريمي، معاون دانشجويي دانشگاه تربيت معلم آذربايجان با تأكيد بر اينكه معلمان حدود 60 درصد در تربيت جوانان نقش دارند، می گوید: ورود افراد از قشرهاي مختلف به عرصه معلمي و نظام آموزشي كشور مانع از تربيت نيروهاي متعهد متخصص براي كشور ميشود.
وي در خصوص فعاليت هاي فعلي دانشگاههاي تربيت معلم ادامه می دهد: در گذشته هفت دانشگاه تربيت معلم در استان هاي اراك، كاشان، يزد، سيستان و بلوچستان، تهران، تبريز و سبزوار وجود داشت كه امروز تنها 3 دانشگاه با اين نام وجود دارد و ساير دانشگاه ها به دانشگاه هاي جامع تبديل شده اند که البته این دانشگاه ها نیز به امر تربیت دبیران نمی پردازند.
كريمي، پرورش معلمان را سرمايه گذاري بزرگ براي كشور دانست و می افزاید: مهمترين قشري كه از نظر علمي، اجتماعي و فرهنگي در رفع مشكلات جامعه نقش بسزايي دارند، معلمان هستند.
فسادهای اخلاقی و اجتماعی و عدم تربیت نیروهای متعهد و متخصص برای کشور از جمله نتایج کم توجهی به پرورش مربیان عنوان می شود و بدون شک این مشکلات و نقایص مسائلی جبران ناپذیر برای کشور خواهد بود و شاید جبران آنها هیچ گاه امکانپذیر نباشد.
در حال حاضر نیز وقتی لينك مربوط به دانشگاه تربیت معلم در سایت این دانشگاه را باز می کنید، تربيت دبير در تخصص هاي مورد نياز آموزش و پرورش بعنوان یکی از وظایف این دانشگاه دیده می شود، وظیفه ای که امروز رو به فراموشی می رود؛ چرا که دانشگاه های تربیت معلم بیش از این وظیفه که در حقیقت ماموریت اصلی در زمان راه اندازی دانشگاه بود، به تربيت نيروي متخصص در زمينه هاي مختلف علوم پايه، فني مهندسي و علوم انساني با قابليت هاي نوآوري، خلاقيت و كار آفريني، تربيت عضو هيئت علمي جهت تدريس در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي كشور و تربيت مديران و كارشناسان مورد نياز بخش هاي دولتي و خصوصي تمرکز کرده اند و به نوعی می توان گفت توجه ویژه به تربیت نیرو برای بخش های مختلف باعث بی توجهی دانشگاه های تربیت معلم به پرورش نیرو برای آموزش پرورش شده است.
تنها 3 رشته از 40 رشته دانشگاه تربيت معلم آذربايجان دبيري است
دكتر محمد امين فرد، رئيس سابق دانشگاه تربيت معلم آذربايجان با بيان اينكه ماموريتهاي دانشگاههاي تربيت معلم تغيير كرده است، می گوید: بيش از 40 رشته در دانشگاه تربيت معلم آذربايجان ارائه ميشود كه تنها سه رشته از اين رشتهها دبيري است.
وی ماموريت اصلي دانشگاه هاي تربيت معلم در ابتداي راه اندازي را تربيت نيروهاي متخصص براي وزارت آموزش و پرورش دانسته و می افزاید: در حال حاضر اين ماموريت در دانشگاه هاي تربيت معلم انجام نمي شود.
امين فرد با تاكيد بر اينكه دانشگاه تربيت معلم از اين تغيير ناخواسته به نوعي متضرر شده است، تصریح می کند: در حال حاضر نوعي بلاتكليفي در خصوص ماموريت هاي اين دانشگاه ها وجود دارد؛ به طوري كه اين دانشگاه ها در عمل فعاليت هاي ساير دانشگاه ها را انجام مي دهند، اما در جامعه با عنوان تربيت معلم شناخته مي شوند.
رئيس سابق دانشگاه تربيت معلم آذربايجان با اشاره به اينكه در حال حاضر دانشجويان بسياري در رشته ها فني در دانشگاه هاي تربيت معلم مشغول به تحصيل هستند، اظهار می دارد: آموزش دانشجويان در رشته هاي مختلف در دانشگاه تربيت معلم مانند ساير دانشگاه هاست، اما اين دانشجويان پس از فارغ التحصيلي و براي جذب در بازار كار به دليل تحصيل در دانشگاهي با عنوان تربيت معلم، با مشكل مواجه مي شوند.
بلاتکلیفی دانشگاه های تربیت معلم و تغییر سیاست های این دانشگاه ها باعث مطرح شدن ایجاد دانشگاهی تحت عنوان دانشگاه فرهنگیان برای تربیت مربی برای آموزش و پرورش شد، اما اینکه این دانشگاه چه زمانی راه اندازی خواهد شد و اینکه پس از راه اندازی تا چه مدت در راستای سیاست های اصلی خود فعالیت خواهد کرد و چه تضمینی برای عدم تغییر این اهداف وجود دارد، مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.