همیشه به انتهای ترم تحصیلی دانشگاهها که میرسیم، بازار کپیکردن جزوات، هماهنگی جهت درس خواندن و نگرانی و اضطرابها در دانشگاهها گرم میشود.
گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»؛ در ایام امتحانات به طور خاص یکی از مشکلات بزرگ دانشجویان، مسائل پیرامون امتحانات و به خصوص اضطراب و استرس شب امتحان است و دانشجو در تب و تاب پیمودن ره صد روزه در طول یک شب است.
شب امتحان که فرا میرسد، گویی زنگ بیداری نواخته میشود و دانشجو برای پاس کردن ترمی دیگر به تب و تاب میافتد. این اصطلاح شب امتحانی دامنه وسیعی یافته و طیف گستردهای از دانشجویان را در بر گرفته است.
خوابگاه های دانشجویی این روزها چهره متفاوتی به خود گرفتهاند و با خیل عظیمی از دانشجویان که برخی از آنها از سطح اضطراب بالایی برخوردار هستند مواجه اند؛ در و دیوار، سالنها، راهروها و محوطه خوابگاهها همه شاهد این تغییر فصل دانشگاهی هستند.
یکی از دانشجویان دانشگاه ارومیه در خصوص محاسن و معایب شب امتحانی بودن دانشجویان گفت: از مهمترین محاسن شب امتحانی بودن این است که تمام مطالب ملکه ذهن میشود؛ اما باید مراقب باشی سر جلسه امتحان چرت نزنی.
وی با ذکر خاطره ای از شب امتحان افزود: یک شب تا ساعت چهار صبح مشغول درس خواندن بودم و سر جلسه امتحان متوجه شدم جای تمام تستها را اشتباه علامت زدم. از آن پس با خود تصمیم گرفتم این جمله را هرگز فراموش نکنم، «شب امتحان خوب خوابیدن را تجربه کن، نه خوب خواندن»
این دانشجوی رشته حسابداری با انتقاد از نحوه تدریس و مطالبه اساتید در طولترم تحصیلی تصریح کرد: در دوران دانش آموزی معلمان در باز پس گیری دروس ارائه شده جدی عمل میکردند؛ اما فضای دانشگاه به گونه ای است که دانشجو خود را ملزم به درس خواندن و تحویل دادن نمیبیند. پس مجبور است تمام شب امتحان را بیدار باشد و دروس انباشته شده را برای دریافت نمره قبولی حفظ کند.
بیشتر مراجعات به انتشاراتی دانشگاه در قالب جزواتی است که استاد معرفی میکند
وحید جعفری، مسئول انتشاراتی دانشکده علوم دانشگاه ارومیه نیز بیشترین مراجعات دانشجویان را اوایل ترم تحصیلی دانست.
وی در پاسخ به اینکه بیشتر مراجعه کنندگان طالب جزوات هستند یا نمونه سؤالات، افزود: بیشتر مراجعات به انتشاراتی دانشگاه در قالب جزواتی است که استاد معرفی میکند.
مسئول انتشاراتی دانشکده علوم دانشگاه ارومیه ادامه داد: البته میزان مراجعات در طولترم و پایان آن در دانشکدهها متفاوت است؛ به طوری که در دانشکده ادبیات دانشگاه ارومیه دانشجویان در فرجهها بیشتر به دنبال کپی کردن جزوات و نمونه سؤالات امتحانی هستند؛ در حالی که در دانشکده علوم این روال کاملاً برعکس است.
بهزاد غیرتمند، از اساتید دانشگاه ارومیه در خصوص علت شب امتحانی بودن دانشجویان گفت: ازدیاد دانشگاهها و مدرک گرایی باعث شده است سطح سواد در مراکز آموزش عالی پایین باشد.
وی افزود: با تعدد دانشگاه چنین تصور میشود که در سالهای آتی مراکز آموزش عالی در روستاها هم تاسیس شود؛ بنابراین دانشجو به دنبال کسب نمره قبولی است و همین مسئله باعث میشود درک مطلب در حد مطلوب صورت نگیرد و دانشجویان با سواد اندک وارد جامعه شوند که این معضل، تبعات زیادی به دنبال خواهد داشت.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اگر اساتید خود را ملزم بدانند که در مطالبه دروس جدی باشند، دانشجویان به دنبال حفظ محفوظات نخواهند بود؛ بلکه سعی میکنند مطلب را عمقی درک کنند.
غیرتمند با اشاره به وظایف اصلی اساتید در دانشگاهها تصریح کرد: دروس باید به صورت مباحثه ای و تحلیلی در کلاس ارائه شود و اساتید به جای روخوانی دروس، از دانشجویان در مورد مطالب ارائه شده، تحقیق مطالبه کنند.
وی با اشاره به خاطره ای از دوران دانشجویی خود گفت: در دوران تحصیل استادی داشتیم که هر جلسه مطالب گذشته را از دانشجویان مطالبه میکرد و این مطالبه نه به صورت پرسش و پاسخ بلکه به صورت ارائه ایده جدید در مورد مبحث مطرح شده، بود و این باعث ملکه ذهن شدن مطالب میشد و راهکار مناسبی برای فرار از مقوله شب امتحانی شدن بود.
غیرتمند ادامه داد: اکنون تعدد دانشگاهها به حدی رسیده است که در ارومیه دانشگاه جامع علمی- کاربردی جهاد دانشگاهی در روستای کولق این شهرستان احداث شده است.
محیط خوابگاه، دانشجویان را شب امتحانی بار میآورد
علی عیسی زادگان، عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه و کارشناس ارشد روانشناسی، محیط خوابگاه را عاملی برای شب امتحانی بودن دانشجویان دانست و گفت: دانشجو باید یاد بگیرد که در طولترم دروس را فرا گیرد و شب امتحان فقط زمان مرور آموختههاست، نه یادگیری مطالب جدید.
وی افزود: بهترین روش برای دانشجویان خوابگاهی این است که با هم متفقالقول باشند و با مدیریت زمان و برنامه ریزی جمعی، شب امتحان آرامی را سپری کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه در این میان نقش اساتید در راستای جلوگیری از شب امتحانی بودن دانشجویان چیست، تصریح کرد: در بسیاری از موارد مشاهده میشود دانشجو هنوز کتاب تهیه نکرده است و وقتی علت را جویا میشویم در پاسخ میگوید منتظر هستم تا حذفیات مشخص شود و از روی کتاب کپی بگیرم، با این اوصاف به نظر میرسد نقش اساتید چندان هم موثر نباشد.
علاقه دانشجو به رشته مورد تحصیل مهمترین مؤلفه در جلوگیری از اپیدمی شب امتحانی است
سارا علیزاده، مشاور و کارشناس ارشد روانشناسی، علاقه به رشته را مهمترین عامل موفقیت دانشجو دانست و گفت: علاقه به رشته مورد تحصیل، پشتکار را نیز در پی خواهد داشت؛ بنابراین دانشجوی موفق کسی است که در رشته مورد علاقه خود تحصیل کند.
وی افزود: البته ضریب هوشی هم برای یادگیری نباید نادیده گرفته شود، اما علاقه اولویت اول را شامل میشود.
مشاور و کارشناس ارشد روانشناسی با اشاره به عادات صحیح درس خواندن افزود: در ابتدا باید افکار مزاحم و منفی حذف شود تا قدرت تمرکز و یادگیری افزایش یابد و در گام بعدی هر کس بنا به عادتی که دارد مطالعه کند؛ به طور مثال شخصی در جای کاملاً آرام و در سکوت مطلق تمرکز بیشتری دارد و بالعکس.
علیزاده ادامه داد: عادت دانشجویی را که بعد از 12 سال با شیوه ای خاص به یادگیری پرداخته است، نمیتوان یک شبه یا در طول یکترم تغییر داد.
وی با اشاره به راهکار کاهش اضطراب شب امتحان تصریح کرد: البته سطح بهینه اضطراب 30 درصد برای افراد تعریف میشود که این میزان طبیعی است؛ اما اگر از این میزان تجاوز کند، غیرطبیعی خواهد بود.
مشاور و کارشناس ارشد روانشناسی سیستم آموزشی نمره محور را از دیگر عوامل شب امتحانی بودن دانشجویان دانست و خاطرنشان کرد: آموزش باید پژوهش محور باشد تا ذهن دانشجو را به خلاقیت سوق دهد.
ها ها ها ها