تدریس و تحصیل باید طبقهبندی علمی داشته باشد؛ یعنی روش علمی درست برای تدریس و تعلیم، روش خاص دانشجو برای درس آموزی و افزایش ...
گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»، داشتن بصیرت در تمام مراحل زندگی و کار و فعالیت لازم است و دانشجو باید با علم و بصیرت، خود را در حیطه خواص- که وظایف سنگینی بر عهده دارند- قرار دهد.
اگر دانشجو در مسیر علم آموزی، تقوا و تهذیب نفس نباشد، تمام علمش به هدر رفته و مسلما برکتی برایش نخواهد داشت.
دین اسلام که کامل ترین دین در میان ادیان الهی است، به همه جوانب زندگی انسان نگاهی ویژه دارد و برنامه ای کامل برای این منظور در نظر گرفته تا انسان ها با عمل به این برنامه، به تکامل برسند.
سفارش و تأکید بسیار زیاد اسلام بر علم آموزی تا جایی است که نخستین آیات نازل شده بر پیامبر بزرگوار اسلام سفارش به خواندن دارد؛ خداوند در قرآن کریم با صراحت، تعلیم را یکی از اهداف برانگیخته شدن پیامبر اکرم (ص) دانسته است.
در این راستا پیامبر گرامی اسلام نیز در گفتار و رفتار خود بارها به اهمیت علم آموختن و نقش آن در تکامل زندگی انسان تأکید و سفارش کرده اند.
بدون شک دستیابی به علم و دانش به آسانی میسر نیست و با موانع و دشواری های فراوانی رو به روست، اما از دیدگاه اسلام هیچ امری نمی تواند مانع کسب علم و دانش شود.
این روزها حال و هوای دانشگاه متفاوت است و خاص؛ وقتی دوستان نزدیک با هم صحبت می کنند، جسمشان حاضر و روحشان جای دیگری است و سعی بر دور شدن از محیط های جمعی و عدم ارتباط دارند.
برخی از دوستان هم از زمان انتخاب واحد می پرسند، اما حتی نمی مانند تا پاسخ خود را دریافت کنند، فقط می پرسند و می روند... استرس امتحان مانند دوران مدرسه است.
البته چیدمان صندلی ها، نصب شماره صندلی بر روی دیوار و صدای خشنی که از بلندگو پخش می شود، استرس درس نخواندن دانشجویان را دو چندان می کند.
ایرج شاکری نیا، استاد روانشناسی دانشگاه های گیلان در تشریح دلیل این حال و هوا تصریح کرد: انسان همواره در تلاش است تا به دور از استرس باشد و امتحان نیز یک نوع فشار روانی و استرس است که دانشجو همیشه سعی می کند این استرس را به تعویق بیندازد.
وی گفت: دانشجویانی که شب امتحان درس می خوانند، فشار زیادی از لحاظ مشکلات روان شناختی، استرس و سردرد به آنها وارد می شود و در این زمان است که تعداد مراجعه دانشجویان به مراکز مشاوره تحصیلی افزایش می یابد.
این استاد روانشناسی یادآور شد: سیستم نظام آموزشی درست و مطالبه استاد از دانشجو باعث می شود که دانشجو مستمرا خود را ارزیابی کند و در شب امتحان بدون استرس و اضطراب فقط درس را مرور کند.
شاکری نیا گفت: مطالعه دانشجویان در شب امتحان دلایل مختلفی دارد و مهمترین آن به سیستم آموزشی برمی گردد.
وی سستی و تنبلی و مدل تدریس را از دیگر عوامل عنوان کرد و افزود: ما برای هر کاری نیاز به ارزیابی مستمر و پایانی داریم؛ اگر درس خواندن دانشجویان به صورت مستمر انجام پذیرد و استاد در طول ترم از دانشجو مسئولیت بخواهد و در سه مرحله از دانشجو میان ترم بگیرد، دانشجو موظف می شود همپای استاد در طول ترم کار خود را انجام دهد و به درس و تحقیق بپردازد.
این استاد روانشناسی خاطرنشان کرد: بعضی از دانشجویان بسیار فعال و درس خوان هستند و اگر استاد هم از ایشان درس نخواهد، مطالعه خود را انجام می دهند و ما علاقمندیم که تعداد این دانشجویان در دانشگاه ها افزایش پیدا کند.
شاکری نیا گفت: برای افزایش تعداد این نوع از دانشجویان باید از سیستم آموزشی دانشگاه کمک گرفت و استاد نیز از دانشجو مطالبه داشته باشد.
اکرم رحمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد رشت در این رابطه می گوید: والدین برای درس خواندن بچه ها، از ابتدا و زمانی که دانش آموز هستند برنامه ریزی و طرح ریزی صحیحی انجام نمی دهند، تا آنها یاد بگیرند که چطور درس بخوانند، چه طور به حافظه بسپارند و چطور برنامه زمان بندی صحیح داشته باشد.
وی گفت: دانشجو باید برای میزان حجم درسی که در طول ترم تدریس می شود، زمان را تقسیم بندی و سپس مطالعه کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد رشت گفت: مغز و حافظه در شب امتحان به دلیل اضطراب زیاد، به دانشجو برای دریافت مطالب کمک نمی کند؛ این اضطراب و استرس باعث می شود که دانشجو درس را به خوبی یاد نگیرد و امتحان را به خوبی ارائه ندهد.
رحمانی گفت: اگر دانشجو در طول ترم درس بخواند و به همراه استاد، مشکلات را برطرف کند، پاسخ مثبتی خواهد گرفت.
وی پرسش و پاسخ سرکلاس را بسیار موثر دانست و افزود: اگر اساتید در نحوه تدریس روش های خاصی برای بیان مطالب علمی دشوار داشته باشند و با خارج کردن دانشجو از فضای علمی خشک و دشوار بتوانند موقعیت و فضای خوبی را فراهم کنند تا دانشجو بتواند استراحتی به مغز بدهد، مطالب را بهتر یاد می گیرد و به حافظه می سپارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد رشت تصریح کرد: ما روش علمی درستی برای تدریس و تعلیم نداریم و دانشجو نیز روش خاصی برای درس آموزی ندارد، این در حالی است که تدریس و تحصیل باید طبقه بندی علمی داشته باشد.
رحمانی با اشاره به نحوه درس آموزی و علاقه دانشجویان به تحصیل خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده دانشجویی که وارد دانشگاه می شود، علاقه و شوق خاصی دارد و این استاد است که باید شوق تحصیل و یادگیری را در وی تقویت کند.
وی گفت: برای اینکه دانشجو درس را در شب امتحان مطالعه نکند، باید در بحث پژوهش، فعالیت ها را افزایش دهیم.
فرامرز شیرزاد، مسئول انتشارات دانشگاه آزاد رشت هم در این خصوص با بیان اینکه همواره انتشارات این دانشگاه شلوغ است، تصریح کرد: این شلوغی ها در فصل امتحانات دو برابر می شود و دانشجویان در روز امتحان به یاد می افتند که باید درس های کوله بار کرده خود را بخوانند.
وی گفت: بیشترین درخواست دانشجویان جهت مراجعه به انتشارات، در فصل امتحانات و برای کپی از جزوات دوستانشان است.
شیرزاد افزود: به گفته دانشجویان، تکمیل شدن جزوات و ناقص بودن آن قبل از این زمان از مهمترین دلایل مراجعه آنها برای تکثیر جزوات در فصل امتحانات است.
مسئول انتشارات دانشگاه آزاد رشت تفاوت قیمت کپی با بیرون از دانشگاه را یکی دیگر از دلایل شلوغی انتشارات برشمرد و گفت: بر اساس قیمت ارائه شده از سوی صنف، برای فتوکپی تک رو 150 تومان و دو رو 200 تومان مشخص و تصویب شده، در حالی که انتشارات دانشگاه آزاد رشت برای فتوکپی تک رو 60 تومان و دو رو 75 تومان از دانشجویان دریافت می کند.
وی افزود: استرس زمان امتحانات سبب عجله دانشجویان برای تهیه فتوکپی از جزوات می شود که این خود عامل ایجاد یک سری مشکلات است.
شیرزاد یادآور شد: پنج دستگاه فتوکپی در اختیار این انتشارات قرار دارد که سه عدد از این دستگاه ها جهت تکثیر سوالات به دانشگاه داده شده و تنها دو دستگاه تکثیر در اختیار انتشارات است که در برخی مواقع به دلیل حجم کاری بالا در روزهای امتحان، پاسخگو نیست.
با این وجود سرمای خاصی در دانشگاه ها، خوابگاه ها و انتشاراتی های دانشگاه احساس می شود و همه پراکنده و مضطرب به دنبال این هستند که به نحوی این روزهای امتحان را پشت سر بگذارند.
یکی از دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد رشت نیز علت درس خواندن در شب امتحان را بی حوصلگی، تنبلی و مشغله دانشجویان در تشکل ها و انجمن ها عنوان کرد و گفت: درس خواندن و رغبت به مطالعه بستگی به محتوای کتب درسی دارد، و سنگین و ثقیل بودن کتب باعث بی حوصلگی دانشجویان می شود.
وی ادامه داد: رشته علوم سیاسی چندین شاخه دارد که دانشجویان به دروس مربوط به اندیشه سیاسی علاقه بیشتری دارند.
این دانشجوی رشته علوم سیاسی گفت: من به حضور در کلاس علاقه دارم و در مباحث شرکت می کنم؛ حتی اگر علاقه ای به موضوع بحث نداشته باشم، اما دوست دارم در بحث ها و گفتوگوهای دانشجویان شرکت کنم.
وی افزود: یکی دیگر از دلایلی که دانشجو رغبتی به خواندن درس در طول ترم ندارد، این است که مباحث مطرح شده در کلاس درس با سوالاتی که در ورقه امتحانی مطرح می شود، کاملا متفاوت است.
این دانشجو گفت: فعالیت دانشجویان در تشکل ها و انجمن ها نیز از سویی دیگر ذهن را درگیر می کند و دانشجو کمتر به سمت درس می رود که این یکی از آسیب هاست.
وی کم کردن فعالیت های اجرایی دانشجویان را یکی از راه کارهای درست درس خواندن در طول ترم عنوان کرد و گفت: دانشجو باید با برنامه ریزی دقیق به مسائل اصولی مهم و جانبی بپردازد.
این دانشجو تصریح کرد: بهترین تدریس و تحصیل در حوزه صورت می گیرد، زیرا دانشجوی طلبه درس خواندن و مطالعه را به تبلیغ کردن و سخنرانی ترجیح می دهد.
یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه آزاد رشت هم علت خواندن دروس در شب امتحان را عدم حضور استاد سر کلاس درس عنوان کرد و گفت: تعدادی از اساتید با هماهنگی روسای دانشگاه و یا اساتیدی که با استفاده از گزینه پارتی وارد دانشگاه می شوند، به دلیل مشغله کاری زیاد و داشتن پست مدیریتی و عضویت هیئت علمی در دانشگاه ها، سر کلاس ها کمتر حضور پیدا می کنند.
وی افزود: عده ای از اساتید، در زمان انتخاب واحد، کلاسهای درس خود را اواخر هفته برنامه ریزی می کنند، تا از استان های دیگر به صورت هوایی برای تدریس به این دانشگاه بیایند.
این دانشجو در ادامه گفت: عدم حضور استاد سر کلاس درس خصوصا در ترم دوم و در تعطیلی های طول ترم و ایام عید سبب می شود تا اساتید، کلاس های جبرانی برگزار کنند که شرکت کردن برای دانشجو در آن ساعات غیر ممکن است.
وی افزود: عدم تمرکز استاد در زمان تدریس، فرار بودن متون درسی، اشتغال و یا حتی خانه داری از دیگر مشکلات بر سر راه درس خواندن است.
این دانشجوی دانشگاه آزاد رشت گفت: در صورت برگزاری کلاس ها به طور مستمر، حضور به موقع اساتید در سر کلاس ها و برگزاری میان ترم، دانشجو درس را در طول ترم مطالعه می کند و از استرس و درگیری ذهنی در شب امتحان دور می شود.
بتول مهرگان، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد رشت نیز علت خواندن درس در شب امتحان توسط دانشجویان را عدم برنامه ریزی صحیح در ترم تحصیلی، نداشتن روشی صحیح برای مطالعه و نداشتن انگیزه و هدف برای آینده عنوان کرد و گفت: عده ای از دانشجویان درس را با برنامه ریزی مطالعه می کنند و موفق می شوند، اما عده ای درس را در شب امتحان برای اولین بار مطالعه می کنند و مطمئنا نتیجه درستی هم نمی گیرند.
وی افزود: هر دانشجو باید هنگام یادگرفتن کتب درسی سه مرحله روخوانی، خواندن و تمرین و تکرار را پشت سر بگذارد، در حالی که دانشجویان شب امتحانی فقط به مرحله اول بسنده می کنند. برای اینکه یک کتاب ملکه ذهن شود یک دانشجو باید این سه مرحله را تجربه کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد رشت گفت: یک دانشجو با برنامه ریزی صحیح در طول ترم علاوه بر حضور در کلاس و خواندن کتب درسی می تواند در شب امتحان با مرور مطلب جدید ثمره مثبتی را بگیرد.
مهرگان مشغله ذهنی دانشجویان از قبیل شاغل بودن و داشتن فرزند را یکی دیگر از علت های درس خواندن در شب امتحان عنوان کرد و یادآور شد: عوامل فردی از قبیل پایین بودن سطح هوش، عوامل آموزشی و خانوادگی نیز از دیگر علل عدم موفقیت دانشجویان است.