گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»، دانشگاه گیلان از سال 1346 با عنوان مدرسه عالی بازرگانی فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد و در سال 1353 به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید و در سال های 1355 - 1354 در چارچوب قرارداد بین دولت های ایران و آلمان غربی سابق تاسیس و از سال 1356 فعالیت های آموزشی خود را با پذیرش 155 دانشجو در 9 رشته تحصیلی آغاز کرد.
در سال 1356 مدرسه عالی مدیریت و مدرسه عالی بازرگانی که تنها مراکز آموزش عالی در استان گیلان بودند با دانشگاه گیلان ادغام و فعالیت های آموزشی آن تا پایان سال تحصیلی 1358 با تعداد 605 نفر دانشجو در 14 رشته تحصیلی ادامه یافت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دانشگاه گیلان به طور مستقل و بدون وابستگی به آلمان، فعالیت های آموزشی خود را در هشت رشته تحصیلی و با حدود 500 دانشجو از سر گرفت و با رشد و گسترش آموزش عالی در کشور، دانشکده های علوم پایه، فنی، علوم کشاورزی، علوم انسانی و پزشکی ساخته شد و پس از آن نیز دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده منابع طبیعی و معماری و هنر تاسیس شدند.
در طی سال های 1384 تا کنون روند رشد و توسعه دانشگاه گیلان با شتاب بیشتری ادامه یافته و دانشکده های علوم ریاضی، مهندسی مکانیک، فناوری نوین و پردیس بین الملل در منطقه آزاد انزلی و پژوهشکده حوضه آبی خزر راه اندازی شد.
این دانشگاه در حال حاضر با هفت دانشکده و یک واحد بین المللی و دو پژوهشکده (حوضه آبی دریای خزر و گیلان شناسی) با 450 عضو هیات علمی، بیش از 17 هزار دانشجو و به عنوان یکی از بزرگترین مراکز آموزش عالی در منطقه شمال کشور مشغول به فعالیت های آموزشی و پژوهشی است و سالانه بیش از 6000 دانشجو را در 310 رشته - گرایش در مقاطع تحصیلی کارشناسی (112 رشته- گرایش)، کارشناسی ارشد (148 رشته-گرایش) و دکترا (50رشته- گرایش) برای دوره های روزانه، شبانه، بین الملل و مجازی پذیرش می کند.
دانشکده های دانشگاه گیلان شامل ادبیات و علوم انسانی، تربیت بدنی و علوم ورزشی، علوم پایه، علوم ریاضی، علوم کشاورزی، فنی و مهندسی، معماری و هنر و منابع طبیعی است.
مرکز کامپیوتر و فناوری اطلاعات، دفتر ارتباط با دانش آموختگان، دفتر ارتباط با صنعت و کشاورزی، دفتر کارآفرینی این دانشگاه در حال حاضر با هشت دانشکده مشغول فعالیت است و سالانه بیش از 1800 نفر دانشجو را در بیش از 131 رشته – گرایش در مقاطع تحصیلی کارشناسی (55 رشته)، کارشناسی ارشد (35 رشته) و دکترا (هفت رشته) برای دوره های روزانه، شبانه و نیمه حضوری پذیرش می کند.
دانشکده علوم پایه؛ تاسیس 1355
این دانشکده در خیابان نامجو شهر رشت واقع است و در حال حاضر دارای 9 رشته – گرایش کارشناسی (ریاضی محض، ریاضی کاربردی، شیمی محض، شیمی کاربردی، فیزیک جامد، فیزیک هسته ای، زیست شناسی دریا، زیست شناسی جانوری و آمار ) و 10 رشته- گرایش کارشناسی ارشد (ریاضی محض، ریاضی کاربردی، شیمی آلی، شیمی معدنی، شیمی تجزیه، فیزیک هسته ای، فیزیک جامد، زیست دریا، زیست جانوران دریایی و بیوشیمی ) و چهار رشته – گرایش دکترا (ریاضی با گرایش جبر، شیمی آلی، شیمی معدنی و شیمی تجزیه ) می باشد.
دانشکده علوم پایه دارای 80 نفر عضو هیات علمی با میانگین سنی 43 سال و به ازای هر 19 نفر دانشجو یک عضو هیات علمی و همچنین دارای 32 آزمایشگاه عمومی و تحقیقاتی می باشد، در حال حاضر تعداد کل دانشجویان دانشکده علوم پایه 1473 نفر است که در دوره های روزانه، شبانه و نیمه حضوری مشغول به تحصیل هستند.
دانشکده فنی؛ تاسیس 1354
این دانشکده در پردیس اصلی دانشگاه در کیلومتر پنج جاده رشت – قزوین واقع است و در حال حاضر دارای هفت رشته گرایش کارشناسی ( مهندسی برق – الکترونیک، مهندسی برق – قدرت، مهندسی شیمی – صنایع غذایی، مهندسی مکانیک – طراحی جامدات، مهندسی مکانیک – حرارت و سیالات، مهندسی نساجی و مهندسی عمران) و پنج رشته – گرایش کارشناسی ارشد ( مهندسی برق – الکترونیک، مهندسی عمران – سازه، مهندسی عمران – مکانیک خاک وپی، مهندسی مکانیک –طراحی کاربردی، مهندسی مکانیک – تبدیل انرژی ) و یک رشته دکترا (مهندسی مکانیک – طراحی کاربردی ) می باشد.
دانشکده فنی تعداد 60 نفرعضو هیات علمی با میانگین سنی 40 سال و به ازای هر 23 دانشجو یک عضو هیات علمی و همچنین دارای 44 آزمایشگاه و هشت کارگاه می باشد و در حال حاضر تعداد 1563 نفر دانشجو در این دانشکده مشغول به تحصیل هستند.
دانشکده فنی با استفاده از اساتید، متخصصان و بهره گیری از تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی مجهز و مدرن به سازمان ها و مراکز مختلف صنعتی و تحقیقاتی و اجرایی استان خدمات فنی و آزمایشگاهی ارائه می دهد.
دانشکده علوم کشاورزی در پردیس اصلی دانشگاه در کیلومتر پنج جاده رشت – قزوین واقع است و در حال حاضر دارای پنج رشته کارشناسی (مهندسی باغبانی، مهندسی خاکشناسی، مهندسی علوم دامی، مهندسی زراعت و اصلاح نباتات، مهندسی گیاه پزشکی ) و هشت رشته کارشناسی ارشد ( مهندسی اصلاح نباتات، مهندسی باغبانی، مهندسی خاکشناسی، مهندسی علوم دامی (غذا وتغذیه دام )، مهندسی علوم دامی (ژنتیک و اصلاح دام )، مهندسی زراعت، مهندسی حشره شناسی کشاورزی، مهندسی بیماری شناسی گیاهی ) می باشد.
دانشکده علوم کشاورزی تعداد 57 نفر عضو هیات علمی با میانگین سنی 44 سال و به ازای هر 19 دانشجو یک عضو هیات علمی و دارای 19 آزمایشگاه و همچنین گلخانه و مزرعه تحقیقاتی و موزه جانورشناسی می باشد.
دانشکده علوم کشاورزی در حال حاضر 1096 دانشجو دارد.
دانشکده ادبیات و علوم انسانی تاسیس 1354
این دانشکده در پردیس اصلی دانشگاه در کیلومتر پنج جاده رشت – قزوین واقع است و دارای 9 رشته کارشناسی (مدیریت بازرگانی، مدیریت صنعتی، زبان و ادبیات فارسی، حقوق، زبان و ادبیات عرب، علوم اجتماعی – پژوهشگری، زبان و ادبیات انگلیسی، راهنمایی و مشاوره و روانشناسی ) و سه رشته کارشناسی ارشد ( زبان و ادبیات فارسی، روانشناسی عمومی و علوم اجتماعی – جامعه شناسی ) و یک رشته دکترای ادبیات فارسی (دوره مشترک با علامه طباطبایی) می باشد.
دانشکده ادبیات و علوم انسانی 74 نفر عضو هیات علمی با میانگین سنی 43 سال و به ازای هر 20 دانشجو یک عضو هیات علمی و دارای دو آزمایشگاه و یک لابراتوار زبان می باشد و همچنین گروه پژوهشی گیلان شناسی در دانشکده علوم انسانی فعالیت می کند.
طرح توسعه دانشکده علوم انسانی در سال 1380 با زیربنای 7300 مترمربع توسط میرجعفر ابریشم چیان، نیکوکار گیلانی آغاز و در سال 1382 به بهره برداری رسیده است.
دانشکده علوم انسانی 1958 نفر دانشجو دارد که در دوره های روزانه، شبانه و نیمه حضوری مشغول به تحصیل هستند.
دانشکده معماری و هنر تاسیس 1380
این دانشکده در پردیس اصلی دانشگاه در کیلومتر پنج جاده رشت – قزوین واقع است و از سال 1367 تا 1380 در قالب گروه معماری از زیر مجموعه دانشکده فنی فعالیت داشت و در سال 1380 به طور مستقل فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد و در حال حاضر دارای یک رشته کاردانی (معماری) و سه رشته کارشناسی (مهندسی معماری، شهرسازی و گرافیک) می باشد.
دانشکده معماری و هنر دارای 10 نفر عضو هیات علمی با میانگین سنی 38 سال و به ازای هر 25 دانشجو یک عضو هیات علمی است.
ضمنا دانشکده معماری برای راه اندازی رشته شهرسازی قراردادی را با کشور آلمان منعقد کرده است و این دانشکده تعداد 305 نفر دانشجو دارد.
دانشکده تربیت بدنی تاسیس 1373
این دانشکده در کیلومتر هشت جاده رشت – قزوین واقع است از سال 57 تا 73 در قالب گروه تربیت بدنی در زیر مجموعه دانشکده علوم انسانی فعالیت داشت و در سال 1373 به طور مستقل فعالیت آموزشی خود را دنبال کرد و در حال حاضر دارای یک رشته کارشناسی (تربیت بدنی و علوم ورزشی) و یک رشته کارشناسی ارشد (تربیت بدنی و علوم ورزشی ) و یک رشته دکترا (تربیت بدنی– فیزیولوژی ورزشی) می باشد.
دانشکده تربیت بدنی دارای 14 نفر عضو هیات علمی با میانگین سنی 44 سال و به ازای هر 24 دانشجو یک عضو هیات علمی و همچنین دارای دو آزمایشگاه می باشد.
ضمنا این دانشکده دارای مجموعه ورزشی و زمین چمن فوتبال است که در سطح دانشگاه های کشور کم نظیر است. در دانشکده تربیت بدنی تعداد 401 نفر مشغول به تحصیل هستند.
دانشکده منابع طبیعی – پردیس صومعه سرا؛ تاسیس 1363
این دانشکده در شهر صومعه سرا واقع است و در حال حاضر دارای دو رشته کارشناسی (مهندسی منابع طبیعی – جنگلداری و مهندسی منابع طبیعی – شیلات ) و یک رشته کارشناسی ارشد (مهندسی منابع طبیعی - جنگلداری ) می باشد.
دانشکده منابع طبیعی دارای 27 نفر عضو هیات علمی با میانگین سنی 41 سال و به ازای هر 12 دانشجو یک عضو هیات علمی و همچنین دارای 13 آزمایشگاه می باشد.
گروه پژوهشی کرم ابریشم در این دانشکده فعالیت می کند.دانشکده مذکور 289 دانشجو دارد، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه گیلان در سال 1355 با مجموعه کوچکی تاسیس شد.
قبل از انقلاب اسلامی مجموعه کتاب های فارسی و لاتین آن در حدود 7000 جلد بود که اکنون این میزان در حدود 85 هزار جلد افزایش یافته است.
کتابخانه مرکزی یکی از زیر مجموعه های حوزه معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه است که برای استفاده دانشجویان، اعضای هیات علمی و مسئولان دانشگاه و به منظور ارائه خدمات علمی- پژوهشی و آموزشی به مجامع علمی، محققان و پژوهشگران در راستای پشتیبانی از اهداف و سیاست های دانشگاه گیلان و وزارت علوم بر اساس وظایف، آئین نامه ها و مقررات مشخصی فعالیت می کند.
این کتابخانه دارای بخش های مختلفی شامل مجموعه سازی، خدمات فنی، امانت کتاب و نشریات، مرجع و بخش اطلاع رسانی است.
نظام رده بندی کتابخانه LC است و کتابخانه دارای نرم افزار جامع کتابخانه ای سیمرغ می باشد.
این کتابخانه علاوه بر ارائه خدمات چاپی، امکاناتی را برای جستجوی online منابع اطلاعاتی دیجیتال از طریق شبکه اینتر نت فراهم کرده است.
لازم به ذکر است، ساختمان جدید کتابخانه مرکزی با زیربنایی بالغ بر 6900 متر مربع در محل پردیس اصلی دانشگاه مراحل نهایی آماده سازی را طی می کند.
دفتر هدایت استعدادهای برتر دفتر هدایت استعدادهای برتر دانشگاه گیلان به منظور تشویق و ترغیب دانشجویان مستعد و ایجاد انگیزه و بستر مناسب برای بروز خلاقیت و نوآوری در دانشجویان، در هر سال تحصیلی علاوه بر دانشجویان ممتاز که از طریق سازمان سنجش آموزش کشور معرفی می شوند، گروه های دیگری از دانشجویان را نیز مشخص و به عنوان برترین های آن سال تحصیلی معرفی و برای آنها کارت های شناسایی مخصوص که مرتبه علمی آن نیز مشخص می باشد، صادر می کند و دانشجویان بر اساس آن از مزایا و امتیازات متفاوتی برخوردار می شوند.
اعزام 10 دانشجوی معماری به مدت 15 روز به یکی از دانشگاه های آلمان و همچنین اعزام 15 نفر به دانشگاه های آستاراخان روسیه پس از گذراندن یک دوره فشرده کلاس زبان روسی از جمله این تسهیلات بوده است.
این دفتر در نظر دارد برنامه های مختلفی را در سال 83 به اجرا در آورد. امکانات رفاهی و خوابگاهی دانشگاه گیلان دارای دو مجتمع خوابگاهی میرزا کوچک برای برادران و بنت الهدی برای خواهران و دو بلوک خوابگاه شهیدانصاری و کریمی خواهران مجموعا با ظرفیت بیش از 2500 نفر می باشد.