سخن‌چینی و اقدامات با مکر و حیله سِحر حرام است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، حجت الاسلام محمد سالاری امروز در نشستی با عنوان «تحلیل منشا سِحر و جادو از منظر فلاسفه مسلمان» در جمع دانشجویان دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، گفت: موضوع سِحر و دیدگاه‌های نسبت به این بحث در بین مسلمانان و غیر مسلمانان مطرح است.

وی به رابطه سحر و فلسفه اسلامی اشاره داشت و افزود: سبک زندگی ما مسلمانان باید براساس آموزه‌های اسلامی و دینی باشد؛ اما ما متاسفانه در مدل زندگی خود وارد حاشیه‌هایی از قبیل سِحر و جادو می‌شویم و حتی شاهد هستیم که برخی از علما نیز به سِحر نیز ورود پیدا کرده اند.

سالاری به آیه ۱۰۲ سوره بقره اشاره کرد و بیان داشت: خداوند در این آیه می‌‌فرمایند که سحر واقعیت دارد ولی حقیقت ندارد و در زمان حضرت موسی(ع) سحر و جادو فراگیر بود ولی ایشان با توکل به خدا گرفتار سِحر شیاطین نشدند.

وی در ادامه بیان داشت: تعلیم سِحر در مواقع ضروری که جامعه پر از سحر و جادو شده جایز است بطوریکه در این مواقع افرادی مومن با فراگیری سحر درصددند که سِحر شیاطین را باطل کنند.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: اگر کسانی در صدد باشند تا با سحر آبروی مومنی را بریزند و یا اینکه سبب از هم پاشاندن خانواده ای شوند، کافر هستند.

وی در تعریف مفهوم سحر و جادو بیان داشت: سِحر در معنای لغوی خود همان نیرنگ، شعبه و تردستی است و چیزی است که عوامل آن نامرئی است و نه تنها حقیقت نیست بلکه آن را نیز وارونه نشان می دهد بطوریکه حق را باطل و باطل را حق جلوه می‌دهد.

 سالاری با طرح این سئوال که اگر سحر جایز نیست پس چرا از جانب خدا ماذون است، افزود: اراده خداوند بر دوبخش تعلق می‌گیرد که با یک بخش آن مخالف و با بخش دیگری موافق است؛ بطور مثال ما زمانی که مرتکب گناه می‌شویم خداوند با این عمل ما مخالف است ولی ما آن گناه را مرتکب شده ایم.

وی در ادامه بیان داشت: حقیقت سِحر شبیه دروغ است یعنی واقع می‌شود و تاثیر خود را دارد؛ اما در بطن آن حقیقتی نهفته نیست؛ اما اینکه برخی فکر می‌کنند سِحر خرافه است اینطور نیست؛ چرا که سحر واقعیت دارد و به وقوع پیوسته است ولی خرافه نه حقیقت دارد و نه واقعیت، مانند چهارشنبه سوری که عده ای اعتقاد دارند با پریدن از روی آتش رنگ سرخ آتش به فرد و رنگ زرد او به آتش منتقل می‌شود؛ در صورتی که هیچ زمان این امر تحقق پیدا نکره است.

این پژوهشگر در رابطه با نگاه خود به سِحر بیان داشت: هر چیزی که دیده نمی‌شود نمی‌توان گفت که حقیقت ندارد مانند وجود ذات اقدس الهی و هر چیزی که واقع می‌شود نمی‌توان گفت که حقیقت دارد.

وی در بیان انواع سحر و جادو، افزود: ما هم سِحر حرام و هم سحر حلال داریم که سِحر حلال استفاده از خواص مواد و اشیاء پیرامون است و مواردی چون سخن چینی که سبب درگیری بین افرادی می‌شود و یا هر اقدامی که با نیت مکر و حیله باشد سِحر حرام است.

سالاری با اشاره به اینکه ما نمی‌توانیم سِحر را اثبات و یا رد کنیم، بیان داشت: سحر جزء موارد ماورایی است و نمی‌توان از طریق ابزا‌رهای علمی آن را رد و یا قبول کرد و تشخیص تحقق سحر را می‌توان از طریق تغییر رفتار فرد فهمید؛ بدین معنا که اثبات سِحر از طریق استدلالات عقلی است.

وی با اشاره به فرمایش پیامبر اکرم (ص) که «چشم شور، مرد سالم را در قبر و شتر سالم را در دیگ وارد می‌کند»، گفت: ما نباید زیبایی‌ها و داشته‌های خود را در معرض دید دیگران قرار دهیم. پیامبر اکرم (ص) برای امام حسن(ع) و امام حسین (ع) حرز درست می کردند تا از چشم بدخواهان دور شوند.

این استاد حوزه و دانشگاه پیرامون دیدگاه دین نسبت به قضیه سِحر، گفت: آموزه سحر در مواقع لزوم حلال و جایز است و خداوند برای مصون ماندن از سِحر و جادوی بدخواهان اذکار و آیاتی را قرار داده است.

وی به منشا سحر اشاره کرد و گفت: منشا سحر و جادو از دو بعد تعریف می‌شود برخی منشا سحر را اذن الهی، آیات و روایات می‌دانند ولی فلاسفه اسلامی معتقدند که منشا سِحر نفس انسان است؛ از آنجا که انسان مقام خلیفه الله را دارد با این قدرت می‌تواند فراتر از بدن خود کار کند، نفس انسان آنقدر قدرتمند است که جهان و بدن برای او می‌تواند حکم ابزار را داشته باشد.

سالاری با اشاره به جایگاه سِحر و معجزه، تصریح کرد: معجزه و کرامت با ارتقای معنویت در آدمی بوجود می‌آید و سِحر یک مقوله اکتسابی است.