مجموعه‌های تلویزیونی، کانون اشاعه تجمل‌گرایی و مصرف‌گرایی

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو» به نقل از آوای فیروزه‌ای، فرهنگیان یزد: امروزه فناوری و تکنولوژی در زندگی روزمره مردم جهان بسیار نفوذ کرده است  که کم کم بخش بزرگی از زندگی روتین هر فرد را به خود اختصاص داده به عبارت دیگر می توان گفت تکنولوژی تا حدودی بر زندگی انسان چیره شده است .

من به عنوان یک دانشجو معلم، مخالف تکنولوژی نیستم و معتقدم باید از تکنولوژی کمال استفاده را ببریم اما مشکل اساسی بر سر استفاده بی رویه و نادرست افراد از تکنولوژی در سراسر جهان است .. پس خاطرنشان می‌کنم که بحث سر چگونگی استفاده از فناوریست نه خود فناوری.

تحقیقات انجام شده توسط دکتر آریک سیگمان(Dr. Aric Sigman) در بریتانیا  گویای مشکلی قدیمی به نام «کودکان در مقابل تلویزیون» است ک در جامعه امروز فقط به تلویزیون خلاصه نمی شود. تلفن های هوشمند، لوح های کامپیوتری بسیاری در دسترس کودکان است و استفاده بی رویه و بدون کنترل آن ها که باعث آثار مخرب و آسیب های جسمی روانی اجتماعی برای کودکان می شود. در ذیل چندی از تحقیقات و آمار جهانی آورده شده است:

در یک تحقیق سه ساله، از مادران دو هزار و ‌700 کودک در خصوص عادات تماشای تلویزیون کودکان و تمایل آن ها به هیجان، افسردگی، مشکلات مربوط به خواب، عدم تمرکز حواس، رفتار خشن و یا کمبود مهارت‌های اجتماعی آنها، اطلاعاتی را جمع‌آوری کردند. ‌16 درصد بچه‌های ‌5/1 تا ‌2 ساله در این تحقیق بیش از دو ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کردند و در سن 5/5 سالگی این عادت را ترک کردند. از هر پنج کودکی که یکی از آن ها بیش از دو ساعت تلویزیون تماشا می‌کرد با خطر مشکلات رفتاری بیشتری روبرو می‌شدند و کودکانی که تا پنج سالگی عادت به تماشای تلویزیون در آن ها بیشتر می شد، این خطر در آن ها افزایش می‌یافت.

تحقیقات وزارت های بهداشت آمریکا و استرالیا نشان داده اند که کودکان زیر دو سال نباید به صفحه تلویزیون نگاه کنند و کودکان بین دو تا ۱۸ سال نباید بیشتر از روزی دو ساعت جلو تلویزیون بگذارنند»  به گفته دکتر سیگمان امروزه یک کودک ده ساله غربی، در خانه به طور متوسط ۵ صفحه نمایش در دسترس خود دارد و بیشتر نوجوانان، در مقایسه با ساعاتی که در مدرسه هستند، زمان بیشتری را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند.

بنابر آمار رسمی اداره تحقیقات تلویزیونی انگلیس، شهروندان انگلیسی به طور متوسط ۱۶ درصد عمرشان را پای تلویزیون هایشان سپری می کنند. این یعنی یک انگلیسی ۷۵ ساله، بیش از ۱۲ سال به تماشای تلویزیون پرداخته است.

این اتلاف زمان در مواجهه با فناوری به یک چالش اساسی در دنیای مدرن تبدیل شده و مواردی همچون دامنۀ بی قید و شرط بازِ اطلاعات در فضای مجازی، عدم توجه خانواده ها به گروه بندی سنی تولیدات و محتواهای الکترونیک هم چون فیلم ها و بازی های کامپیوتری، عدم کنترل زمانی استفاده کودکان و نوجوانان از تکنولوژی باعث شده که نه تنها اثرات مخرب همچون اختلالات روحی روانی بر قشر کودک و نوجوان بگذارد بلکه باعث بیماری های جسمی هم می شود.

از طرفی هم هنوز جنبه های فرهنگی و فرهنگ سازی مناسبی در استفاده از تکنولوژی در کشور ما شکل نگرفته است. برنامه های خشن فیلم های رمانتیک بزرگ سالان باعث تندخویی و تقلید رفتار های رمانتیک و جنسی که هیچ پایه و اساسی جز غریزه ندارد از آثار مخرب این فرهنگ اشتباه است که در جوامع غربی به عینه دیده می شود.

و اما مشکل ویژه و مهم دیگری که فناوری آورده است «بلوغ زودرس» است. محققان اعلام کرده اند که یکی از مهم ترین دلایل بلوغ زودرس نسل جدید کم بودن هورمون ملاتونین در خون این افراد است. ملاتونین از غده هیپوفیز مغز در جواب تاریکی ترشح می شود و کارهای مهمی هم چون ایجاد خواب و تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن و بلوغ را بر عهده دارد که متاسفانه صفحات کامپیوتری، گوشی های هوشمند و ال سی دی های فراوانی که در دسترس کودکان و نوجوانان ماست، باعث ترشح کمتر این هورمون می شود و بلوغ زودرس را باعث می شود.

فناوری بر سبک زندگی ها هم تاثیر گذاشته برای مثال بعضی مجموعه های تلویزیونی را می توان یک کانون اشاعه تجمل گرایی و مصرف گرایی و گاهی رفتارهای غیر اخلاقی تبدیل کرده است. برنامه های غیراخلاقی ماهواره ها و سایت های جور وا جور کذایی که فراوانند همه و همه نمونه ای از استفاده های اشتباه از تکنولوژی است که افکت های مخصوص خود را برجامعه می گذارد.

این معضل با فرهنگ سازی در سطح خانواده ها و اجتماع حل می شود که بی گمان معلمان بهترین افراد و مدرسه بهترین مکان برای حل این گونه مشکلات است. دانشگاه فرهنگیان می تواند با اجرای طرح ها و جلسات توجیهی و آگاه سازی، فضای سالمی برای تربیت دانشجو معلمانی ایجاد کند که فرهنگ ساز نسل آینده باشند و فرهنگ استفاده درست را در نسل های آتی نهادینه کنند.  // مطلب " آثار مخرب استفاده نادرست از فناوری" از محمدحسن شاهی، نشریه شماره چهارم

شما می‌توانید جهت بازدید و دریافت نشریات دانشجویی به سایت پاتوق آزاداندیشی نشریات دانشجویی مراجعه کنید.