در رباتیک حرف‌های بسیاری برای گفتن داریم/ دانشگاه آزاد قزوین, قلب تپنده رباتیک ایران

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- حمیده آقاجانی؛ دانشگاه به عنوان یک مرجع علمی در هر کشوری می‌تواند محصولی توانمند، صاحب ایده، خلاق، پولساز و صاحب تکنیک به نام دانشجو یا دانشجوی فارغ التحصیل به جامعه تحویل دهد.

در گذشته خروجی دانشگاه‌ها در ایران معمولا فارغ التحصیلانی بودند که در حوزه تئوری حرف‌های بسیاری برای گفتن داشتند، اما بعد از جنگ تحمیلی روند آموزش حفظ محور خصوصا در رشته‌هایی مثل پزشکی کاهش یافت و باور اینکه ما می‌توانیم توانست به پیشرفت و کسب مدارج بالا در این حوزه کمک کند، اما در بسیاری از رشته‌ها محدودیت‌هایی وجود داشت و خروجی تولیدات علمی و عملی ما محدود به کتاب‌های ترجمه‌ای بود.

در حوزه مهندسی از بسیاری کشور‌های اروپایی و آمریکایی و حتی خاور دور عقب بودیم و دست مان خالی بود، اما در کمتر از بیست سال گذشته حضور در جشنواره‌ها و مسابقات مختلف و کسب مقام‌های گوناگون نشان داد که جوان و نوجوان ایرانی دیگر به پشت میز نشینی علاقه چندانی ندارد و می‌خواهد با استفاده از محفوظات ذهنی اثری زنده و پویا خلق کند، می‌خواهد از حصار آهن و چوب و سیمان بیرون بیاید و موجودی خلق کند که ویژگی‌های منحصر بفرد آن به کمک بشر خواهد آمد.

این روز‌ها پیچ، مهره و هوش مصنوعی در ید اختیار یک هوش الهی قرار گرفته و محصول آن ربات‌هایی است که می‌تواند شما را غرق در دنیای سرگرمی کند یا غرق شده‌ای را نجات دهد.

مسابقات ربوکاپ که ایده اولیه آن در جهان توسط ژاپنی‌ها ارائه شد سال هاست که در کشور‌های مختلف برگزار می‌شود، ایران نیز از این غافله عقب نمانده و امسال هم زمان با ۱۶ آذر و روز دانشجو چهاردهمین دوره این مسابقات با حضور دانشجویان و دانش آموزان در جزیره کیش برگزار شد.

یکی از دانشگاه‌هایی که در حوزه رباتیک حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد و تیم‌های دانشجویی آن توانسته طی سال‌های اخیر جوایز مختلفی در مسابقات بین المللی کسب کند، دانشگاه آزاد قزوین است. دانشجویان این دانشگاه با حمایت‌های خوب موسی خانی که علاوه بر ریاست دانشگاه آزاد قزوین، ریاست کمیته ملی ربوکاپ را نیز برعهده دارد توانسته اند در ساخت ربات‌هایی با هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف گوی سبقت را از سایر دانشگاه‌های کشور بربایند و دستاورد‌های چشمگیری داشته باشند.

به گفته مرتضی موسی خانی، رئیس کمیته ملی ربوکاپ ایران در چهاردهمین دوره مسابقات ربوکاپ آزاد ایران در بخش دانشجویی ربات‌های امدادگر واقعی، ربات خانگی، ربات صنعتی، ربات‌های فوتبالیست در سایز‌های مختلف، ربات پرنده، ربات زیردریایی، ربات شبیه ساز و ربات شبیه ساز امداد و در بخش دانش آموزی نیز ربات فضای مجازی، ربات امدادگر و لیگ شبیه ساز با یکدیگر رقابت کردند و برخی از آن‌ها در روز اول امتیاز‌های خوبی نیز به دست آوردند.

در بخش دانشجویی نیز تیم‌های ایرانی و آسیایی رقابت تنگاتنگی با یکدیگر داشتند که در نهایت تیم‌های ایرانی توانستند در پایان روز اول رقبای سرسختی همچون هیبوچینوی ژاپن را شکست دهند و تیم‌های آزاد قزوین، کرمان و تیم ربوالکتوس سنگاپور به دور بعدی رقابت‌ها صعود کردند.

همه این‌ها را گفتیم، اما نباید از این امر غافل باشیم که رشد علمی و ساخت یک دستگاه به تنهایی سود و ثمره‌ای برای دانشجو ندارد و اگر نتواند آن را به مرحله سرمایه و سودآوری برساند کارش تنها به یک آهن پاره و چند ورق تقدیر نامه تبدیل می‌شود و در بهترین حالت جایی در کتابخانه پیدا خواهد کرد.

این دانشجویان برای ادامه راه به انگیزه و حمایت نیاز دارند، این‌ها نیازمند آن هستند که بتوانند از سد مشکلاتی همچون کمبود بودجه و نبود بازار داخلی عبور کرده و سودآوری داشته باشند.

در حاشیه مسابقات ربوکاپ با چند تن از شرکت کنندگان به گفتگو نشسته‌ایم:

رباتی که آب درمانی را برای بیماران سهل می‌کند
پیمان امامی، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مکاترونیک که توانسته چند ربات با عملکرد‌های مختلف بسازد از بی مهری‌ها می‌گوید.

وی که توانسته علاوه بر ساخت اولین ربات آتش نشان ایران و خاورمیانه، ربات صندلی استخر و ربات پرنده را طراحی و تولید کند در خصوص صندلی استخر که ویژه افراد معلول و سالمند است، گفت: این صندلی برای اولین بار در دانشگاه قزوین طراحی و ساخته شده و نمونه خارجی این محصول ۱۱ هزار دلار است، اما ما توانستیم با حدود ۴۰ میلیون تومان آن را طراحی کنیم که در این مسابقات برای اولین بار از آن رونمایی شده است.

وی در خصوص این صندلی افزود: این صندلی به افرادی که به توان جویی نیازمند هستند کمک می‌کند تا از محیط خارج استخر بلند شده و داخل استخر قرار گیرند و در این شرایط فرد می‌تواند به راحتی کار آب درمانی را انجام داده و بعد دوباره به وسیله همین صندلی از فضای آب خارج شود. این صندلی خصوصا برای افرادی که مشکل زانو درد و کمر درد دارند می‌تواند مفید باشد.

وظیفه دولت است که از ما حمایت کند
این دانشجوی کارشناسی ارشد ادامه داد: متاسفانه ما تحریم هستیم و بسیاری از تجهیزات در اختیار ما قرار نمی‌گیرد و از طرفی هم از سوی دولتمردان حمایت نمی‌شویم.

وی در پاسخ به این سوال که چه توقعی از مسئولان دارید، گفت: ما توقعی نداریم بلکه این وظیفه آنهاست که از ما حمایت کنند من به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد این توانایی را دارم که در صورت حمایت کار‌های بزرگتری در حوزه رباتیک و هوش مصنوعی انجام دهم.

 

ربات‌های امدادگر، در مسیر‌های سخت حرکت می‌کنند
در بخش دیگری از نمایشگاه ربات‌هایی را می‌دیدیم که شبیه به یک تانک کوچک بودند که دو بازوی بزرگ در دو طرف آن‌ها قرار داشت و به آن ربات امدادگر می‌گفتند.

بهزاد مکی زاده از دانشگاه خواجه نصیر یکی از طراحان ربات امدادگر این دانشگاه هدف از ساخت این ربات را کمک به امدادگران در زمان حادثه دانست و گفت: در زمان بروز حوادثی مثل آتش سوزی یا آوار که امکان حضور انسان وجود ندارد و امدادگران و آتش نشانان نمی‌توانند عملیات انجام دهند می‌توان از این ربات استفاده کرد.

وی ادامه داد: از طرفی این دستگاه می‌تواند در خنثی سازی مین و برخی عملیات‌های نظامی کمک کند.

مکی زاده افزود: این ربات می‌تواند با ورود به برخی مکان‌ها و ارسال اطلاعات و نقشه دقیق از محل افرادی که در حادثه زنده و مصدوم هستند به امدادگران کمک کند تا کار امدادرسانی با سرعت بیشتری انجام شود.

وی تصریح کرد: چندین گروه دانشجویی که برخی از آن‌ها حالا فارغ التحصیل شده‌اند بر روی این ربات کار کرده‌اند تا به سرانجام برسد.

در گفته‌های این دانشجو هم به حلقه مفقوده عدم حمایت مسئولان برمی خوریم، مشکلی که در حرف و شعار بسیاری به آن پرداخته شده و ادبیات زیبایی دارد، اما به عمل که می‌رسد نتیجه و حاصلی دیده نمی‌شود.

دانش آموزان از غافله علم رباتیک عقب نماندند
نکته جالبی که در این رقابت‌ها به چشم می‌خورد حضور دانش آموزانی است که حتی به دوره دوم متوسطه هم وارد نشده‌اند، اما در بحث رباتیک به مقتضی سن خود حرف‌های مهمی برای گفتن دارند.

رانا رکنی، هیوا کرمی، و مینو معظمی سه دانش آموز مدرسه فرزانگان پنج تهران بودند که با شبیه سازی بازی فوتبال در این مسابقات حضور داشتند.

این دختران که دانش آموز پایه نهم هستند و هنوز برای انتخاب رشته فرصت دارند برای آینده تحصیلی خود برنامه ریزی‌های جدی کرده و می‌خواهند در دانشگاه برنامه نویسی کامپیوتر بخوانند.

این تیم سه نفره حدود یک ماه است بر روی پروژه خود کار کرده و توانستند یک بازی فوتبال را به صورت کدنویسی طراحی کنند.

رانا در خصوص طرح خود و دوستانش گفت: این شبیه ساز شامل قوانین واقعی فوتبال است و تنها به دلیل آنکه دو بعدی است برخی امکانات را ندارد، مثلا ما در این شبیه ساز پاس هوایی نداریم، اما بازیکنان خسته می‌شوند و خطای آن‌ها گرفته می‌شود.

این جوانان و نوجوانان آینده این کشور و خاک هستند و قطعا حمایت از آن‌ها بر گردن مسئولان کشوری است تا تدبیری بیندیشند که امید‌های فردا تبدیل به اهرم‌های حرکتی کشور‌های اروپایی و آمریکایی نشود.