تکرار ایده‌ها آفت کار استارت‌آپ‌ها / شرکت‌های نوپا برای بقا چه کنند؟

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو- حمیده آقاجانی؛ داشتن شغل یکی از نیاز‌های اولیه در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود و ایجاد اشتغال برای جوانان برعهده دولت‌ها است. کشور ایران نیز جهت تامین نیروی انسانی خود هر از چندگاهی آزمون‌های استخدامی برگزار می‌کند؛ اما در کنار این آزمون‌ها حالا چند سالی می‌شود که دیگر بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی خصوصا دانشگاه‌های برتر تمایلی به استخدام در بخش‌های دولتی نداشته و مایلند تا کسب و کار خود را داشته باشند.

تقریبا از دو دهه قبل نام استارت آپ یا همان کسب و کارهای نوپا مطرح شد و پرچمدار آن شرکت معروف اپل بود، نامی که به یکباره بر سر زبان‌ها افتاد؛ با نگاهی به عملکرد شرکت‌های نوپا خواهیم دید آن‌ها که اولین بار ایده جدیدی را خلق کردند در دنیای رقابت ماندگارتر شده‌اند، اما از یک جایی به بعد جذابیت کار باعث شد تا شرکت‌های مختلف با عملکرد‌های تقریبا مشابه وارد عرصه رقابت شوند. اتفاقی که نه تنها کمکی به توسعه این تیم‌ها نکرد بلکه موجب شد تا بسیاری از آن‌ها با شکست مواجه شوند.

معمولا در کارگاه‌های آموزشی منتور‌ها کار را با یک داستان معروف ساده شروع می‌کنند،اینکه همه در آمریکا به دنبال طلا بودند اما یک نفر با فروش بیل میلیاردر شد! اما کمتر از سختی‌های کار گفته می‌شود، قطعا ایجاد یک استارت‌آپ کار سختی است، اما کسب درآمد و ایجاد شغل برای دانشجویان جذابیت داشته و از آنجا که می‌تواند به دلی تازگی کار به سرعت پول  ساز باشد مورد توجه قرار می‌گیرد. جوانان با استعداد و توانمندی که با هدف حل نیاز مردم و جامعه پا به این عرصه می‌گذارند، اما در بیشتر مواقع شکست میخورند.

شاید یکی از دلایل این شکست این باشد که تیم‌ها از نظر ایده اشباع شده‌اند و تنها با یک تغییر جزئی و ساده در ایده‌های اولیه وارد عرصه رقابت می‌شوند، شیوه‌ای که نتایج نشان داده چندان موثر نبوده است؛ البته مسئولین حوزه فناوری معتقدند که راه‌اندازی یک استارت‌آپ حتما باید یک خلاقیت و ایده جدید به همراه داشته باشد تا به عنوان استارت آپ شناخته شده و در ذیل یک شتاب دهنده قرار گیرد، اما در دنیای واقع شاهد آن هستیم که این اتفاق کمتر رخ می‌دهد و تعداد ایده‌های جذاب و جدید بسیار محدود شده است. با این وجود تجربه نشان داده اگر ایده‌ای جدید و نو به بازار رقابت وارد شود به سرعت رشد کرده و مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد.

 

برای اثبات این ادعا تنها کافیست به نمایشگاه‌های فناورانه که در فصول مختلف سال برگزار می‌شود, سری بزنید و با غرفه‌داران هم کلام شوید؛ غرفه‌هایی کوچک و بزرگ که حکایت از عقبه مالی این تیم‌ها دارد و معمولا سرمایه گذاران بزرگ شرایط معرفی محصول برای تازه کاران را سخت‌تر کرده‌اند، این کسب و کارهای نوپا که اغلب از تیم‌های دانشجویی و یا تازه فارغ التحصیل هستند نتوانسته‌اند سرمایه گذار مناسبی برای خود پیدا کنند، خصوصا اینکه برخی از این خدمات بر اساس نیاز‌های واقعی جامعه نبوده و بیشتر تقلیدی از طرح‌های موفق است.

البته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان اولین مرجع در کشور در این خصوص موضع مشخصی دارد، اما در عمل کار آن طور که باید پیش نمی‌رود.  

سورنا ستاری معاون علمی فناوری ریاست جموری؛ با اذعان به این موضوع که از حوزه‌های تکراری، استارت آپ موفقی خارج نمی‌شود و آن‌هایی که در ابتدا کارکرده و سرمایه گذاری کرده‌اند موفق هستند، اظهار می‌کند: بقیه کسانی که پیرو بوده و با الگوگیری از گذشته در حال راه اندازی کسب و کار جدید هستند موفقیت کمتری به دست می‌آورند.

معاون علمی فناوری ریاست جمهوری افزود: ما در حوزه استارت آپی باید محیط مناسبی را آماده کنیم، این محیط راجع به تمام کسانی است که در این اکوسیستم فعالیت می‌کنند.

ستاری تصریح کرد: حمایت‌های مالی ما باید محدود باشد به طوری که فقط استارت آپ‌ها بتوانند از سرمایه گذاران خطرپذیر برای توسعه خود استفاده کنند، ولی باید محیطی داشته باشند که در این محیط شکوفا شوند.

 

وی با تاکید بر ایجاد یک محیط مناسب، تاکید کرد: محیط مناسب یعنی بحث‌های مالیاتی، کمرگی، بیمه، خدمات کسب و کار حل و رفع شود تا هزینه‌های آن‌ها پایین بیاید، همچنین محل کسب و کارشان بخش‌هایی است که عمدتا با سرمایه گذاری بخش خصوصی حل می‌شود، همچنین باید خدمتی که ارایه می‌شود همه در راستای این مسئبه باشد که ما بتوانیم محیط مناسبی داشته باشیم و یک جوان بتواند کسب و کار خود را راه بیندازد.

ستاری خاطرنشان می‌کند: عناصر مختلفی وجود دارد که این محیط را می‌سازد و در ابتدا قوانین و مقررات باید اصلاح شود. اینکه استارت آپ با شکایت یک شرکت و یا بخش دولتی فیلتر شده یا جلوی کسب و کارش گرفته نشود، این‌ها ضوابط قانونی می‌خواهد که باید درست شود. اینکه بچه‌های ما در ایران نمی‌توانند پیشرفت کنند، ولی در خارج از کشور پیشرفت می‌کنند به خاطر محیطی مناسب کسب و کار است که آنجا به وجود می‌آورند.

به طور قطع حرکت در یک مسیر همیشه خوب نیست و اگر تیم‌های  استارت آپی می‌خواهند که موفق باشند باید سراغ راه‌های جدیدی رفته و حرفی برای گفتن داشته باشند در غیر این صورت به زودی در همه بخش‌ها شاهد شرکت‌های بدهکار و شکست خورده‌ای خواهیم بود که با هدف ایجاد اشتغال و رفع دغدغه‌های جامعه قدم پیش گذاشته بودند اما حالا خودشان جزئی از مشکل شده اند.