در نشست عدالت جنسیتی مطرح شد
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در نشست اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با عنوان اذکار که پیرامون عدالت جنسیتی به صورت مجازی برگزار شد، محسن بدره، پژوهشگر عدالت جنسیتی و استاد دانشگاه به سخنرانی پرداخت.
محسن بدره، پژوهشگر عدالت جنسیتی و استاد دانشگاه در این نشست پیرامون عدالت جنسیتی گفت: وقتی ما از عدالت جنسیتی صحبت می‌کنیم، این مفهوم یک تغییری می‌تواند در فضای ذهنی معاصر ما به عنوان کسانی که در یک جامعه آسیایی و اسلامی زندگی می‌کنند داشته باشد و می‌تواند تعبیری چالش برانگیز باشد؛ به این معنی که مفاهیم دیگری را در خاطر ما بیاورد که ممکن است ما با این مفاهیم قدری مسئله داشته باشیم و شما ممکن است عدالت جنسیتی را همراه با مفاهیم برابری جنسیتی می‌شنوید و همچنین همسانی میان دو جنس در حالی که این‌ها تعابیر مختلفی دارند.
وی افزود: در حقیقت وقتی که ما از عدالت جنسیتی حرف می‌زنیم باید تمایز بین عدالت جنسیتی و برابری جنسیتی را بدانیم و این دو را از یکدیگر تمایز بدهیم. معمولا این گونه است که وقتی مفهوم عدالت در ذهن ما می‌آید دو نفر و حقوقی که بین آنها وجود دارد و به هر کدام از آنها باید تعلق بگیرد در نظر می‌آید و سوال اصلی این است که آیا در اسلام تخصیص حقوق اجتماعی و حقوق عمومی براساس جنسیت تعلق می‌گیرد یا نه و آیا مبنای تخصیص حقوق اقتصادی اجتماعی و ... در خانواده جنسیت است یا مبنای فضیلتی دارد؟
بدره ادامه داد: الهیات برابری به یک تعبیری می‌تواند ربط پیدا کند با الهیات جنسیت هر مکتبی یک تعریفی را از انسان به ما می‌دهد و هر مکتبی انسان شناسی مذهبی جنسیتی نیز دارد؛ یعنی ادیان ماهیت جنسی فلسفی انسانها را مشخص می‌کند مثل اینکه در هر فرهنگی داستان آفرینش داریم و این داستان آفرینش در هر دینی متفاوت است. آن مفهومی که شما از خداوند دارید که اسمش را می‌گذارید الهیات باید ببینید چه کمکی به شما می‌کند که ببینید چه چیزی انسانی و خداپسندانه است یا خیر به همین خاطر وقتی که خوانش گران جدید وارد خوانش آیات قرآن و آیات مربوط به زنان می‌شوند می‌پرسند جهان بینی اخلاقی قرآن کریم چیست؛ مثلا قرآن کریم در داستان آفرینش فهم خاصی را به ما می‌دهد و این منطق که من از تو برترم را منطق ابلیسی می‌خوانند چگونه می‌تواند از مظهر یک جنسیت دیگر صحبت کند و یا آن بخش قرآن کریم که می‌گوید در امورتان مشورت داشته باشید آیا در مدیریت مرد بر خانواده تکیه دارد یا در جامعه اسلامی حقوق مردان را بر زنان ارجح می‌دانند یا نه و آیا این ریاست خانواده که در قانون مدنی ما نیز وجود دارد اسلامی است به بازخوانش‌هایی که از این مسائل صورت می‌گیرد الهیات جنسیتی می‌گویند.
این استاد دانشگاه گفت: خوانش‌هایی که در ادیان مختلف از آفرینش وجود دارد، جایگاه الهیات جنسیتی را در آنها نشان می‌دهد برای مثال در عهد عتیق آمده است که در آفرینش زن مظهر شرارت بوده و برخی زرتشتیان نیز به این موضوع اشاره شده است، اما در قرآن کریم اصلا نگاه جنسیتی نشده و تمایزی بین زن و مرد نشده است و از آدم صحبت می‌شود نه جنسیت و همین نگاه انسانی قرآن در زندگی اجتماعی می‌آید؛ یعنی همان نگاه شایسته سالاری را زن و مرد داریم، اما در برخی مواقع بحث عقل هست که برخی جایگاه‌ها را به مرد باید داد و برخی جایگاه‌ها را به زن. از طرفی فمنیست تاریخچه‌ای دارد درباره عدالت جنسیتی که در ابتدا بحثش مخالفت با پدر سالاری است و در حقیقت با ثانویه انگاشتن جنسیت زن مخالف است. برخی در این میان بین نگاه سنتی و مدرن که وجود دارد می‌گویند نگاه اسلام پدرسالانه است؛ در حالی که نگاه اسلام با تمام نگاه‌هایی که در زمان ظهورش اطرافش وجود داشته است فرق می‌کند مثل مسیحیت، زرتشتی، یهودیت و نگاهی که در شبه جزیره عربستان وجود داشت و در واقع یک شیوه متمایزی را از تمام این‌ها اسلام به میان آورد در کنار این‌ها در برخی روایت‌ها و سنت‌های باقیمانده نگاه پدرسالانه اولویت دار گویی در اسلام وجود دارد که این‌ها همه نیاز به بررسی موشکافانه دارد و اگر فردی که به این‌ها نگاه می‌کند بدون بررسی قبلی و از روی سطحی نگری به انتخاب بپردازد ممکن است که به سمت رویکرد مدرن فمنیست برود و یا ممکن است فرد نگاه سنتی را بگیرد و آن را به عنوان نگاه اسلام معرفی کند.
وی افزود: در خیلی از فرهنگ‌های تاریخی به نحوی نگاه ناعادلانه به جنسیت زن را داریم گرچه در تمام تاریخ نبوده، اما در فصول بسیار از تاریخ این نگاه وجود داشته است و چه در اساطیر یونانی و چه در اساطیر ایرانی و چه در متون مقدس هندوئیسم نگاه کنید این تمایز‌ها وجود دارد و این‌ها نگاهی است که مخالف با قرآن کریم است، اما برخی علمای مسلمان در فواصلی تفاسیری از قرآن و دین درباره جنسیت زن شکل داده است که متفاوت از قرآن است در حالی که در قرآن چنین تفاوت‌هایی وجود ندارد و شما در قرآن به هیچ وجه زن ستیزی را نمی‌بینید چه در داستان آفرینش و چه در جهان بینی این جهان و جهان بینی اخروی. ما نیازمندم یک نگاه تفصیلی و باریک بینانه با این تفسیر‌ها هستیم در واقع به تعبیری شاید کاری که لازم باشد ما انجام بدهیم برقراری گفتگو بین اینهاست تلاش قرآن کریم نیز همین است آنجایی که قرآن کریم صحبت می‌کند می‌گوید حرف حساب شما چیست. ما در طول تاریخ در ادیان مختلف ظلم قومیتی را داشته ایم و یا انواع ظلم و استکبار من جمله ظلم جنسیتی است.
بدره تصریح کرد: چند مولفه در قرآن کریم وجود دارد که مخالف برتری بینی بوده اند و ما در اشعارمان نیز به این مورد اشاره داشتیم کمااینکه سعدی در این باره تعبیری دارد و می‌گوید" به خاک آفریدت خداوند پاک/ پس ای بنده افتادگی کن چو خاک" و ما در قرآن کریم آیاتی داریم مبنی براینکه تفاوتهای انسانها در آفرینش مبنی بر برتر بودن آنها نیست بلکه برای ایجاد گفتگو و تعامل بین آنهاست. در قرآن کریم ولایت زن و مرد بر یکدیگر آمده و مشورت کردن در امور که در خانواده صدق می کند.
محسن بدره، پژوهشگر عدالت جنسیتی و استاد دانشگاه در این نشست پیرامون عدالت جنسیتی گفت: وقتی ما از عدالت جنسیتی صحبت می‌کنیم، این مفهوم یک تغییری می‌تواند در فضای ذهنی معاصر ما به عنوان کسانی که در یک جامعه آسیایی و اسلامی زندگی می‌کنند داشته باشد و می‌تواند تعبیری چالش برانگیز باشد؛ به این معنی که مفاهیم دیگری را در خاطر ما بیاورد که ممکن است ما با این مفاهیم قدری مسئله داشته باشیم و شما ممکن است عدالت جنسیتی را همراه با مفاهیم برابری جنسیتی می‌شنوید و همچنین همسانی میان دو جنس در حالی که این‌ها تعابیر مختلفی دارند.
وی افزود: در حقیقت وقتی که ما از عدالت جنسیتی حرف می‌زنیم باید تمایز بین عدالت جنسیتی و برابری جنسیتی را بدانیم و این دو را از یکدیگر تمایز بدهیم. معمولا این گونه است که وقتی مفهوم عدالت در ذهن ما می‌آید دو نفر و حقوقی که بین آنها وجود دارد و به هر کدام از آنها باید تعلق بگیرد در نظر می‌آید و سوال اصلی این است که آیا در اسلام تخصیص حقوق اجتماعی و حقوق عمومی براساس جنسیت تعلق می‌گیرد یا نه و آیا مبنای تخصیص حقوق اقتصادی اجتماعی و ... در خانواده جنسیت است یا مبنای فضیلتی دارد؟
بدره ادامه داد: الهیات برابری به یک تعبیری می‌تواند ربط پیدا کند با الهیات جنسیت هر مکتبی یک تعریفی را از انسان به ما می‌دهد و هر مکتبی انسان شناسی مذهبی جنسیتی نیز دارد؛ یعنی ادیان ماهیت جنسی فلسفی انسانها را مشخص می‌کند مثل اینکه در هر فرهنگی داستان آفرینش داریم و این داستان آفرینش در هر دینی متفاوت است. آن مفهومی که شما از خداوند دارید که اسمش را می‌گذارید الهیات باید ببینید چه کمکی به شما می‌کند که ببینید چه چیزی انسانی و خداپسندانه است یا خیر به همین خاطر وقتی که خوانش گران جدید وارد خوانش آیات قرآن و آیات مربوط به زنان می‌شوند می‌پرسند جهان بینی اخلاقی قرآن کریم چیست؛ مثلا قرآن کریم در داستان آفرینش فهم خاصی را به ما می‌دهد و این منطق که من از تو برترم را منطق ابلیسی می‌خوانند چگونه می‌تواند از مظهر یک جنسیت دیگر صحبت کند و یا آن بخش قرآن کریم که می‌گوید در امورتان مشورت داشته باشید آیا در مدیریت مرد بر خانواده تکیه دارد یا در جامعه اسلامی حقوق مردان را بر زنان ارجح می‌دانند یا نه و آیا این ریاست خانواده که در قانون مدنی ما نیز وجود دارد اسلامی است به بازخوانش‌هایی که از این مسائل صورت می‌گیرد الهیات جنسیتی می‌گویند.
این استاد دانشگاه گفت: خوانش‌هایی که در ادیان مختلف از آفرینش وجود دارد، جایگاه الهیات جنسیتی را در آنها نشان می‌دهد برای مثال در عهد عتیق آمده است که در آفرینش زن مظهر شرارت بوده و برخی زرتشتیان نیز به این موضوع اشاره شده است، اما در قرآن کریم اصلا نگاه جنسیتی نشده و تمایزی بین زن و مرد نشده است و از آدم صحبت می‌شود نه جنسیت و همین نگاه انسانی قرآن در زندگی اجتماعی می‌آید؛ یعنی همان نگاه شایسته سالاری را زن و مرد داریم، اما در برخی مواقع بحث عقل هست که برخی جایگاه‌ها را به مرد باید داد و برخی جایگاه‌ها را به زن. از طرفی فمنیست تاریخچه‌ای دارد درباره عدالت جنسیتی که در ابتدا بحثش مخالفت با پدر سالاری است و در حقیقت با ثانویه انگاشتن جنسیت زن مخالف است. برخی در این میان بین نگاه سنتی و مدرن که وجود دارد می‌گویند نگاه اسلام پدرسالانه است؛ در حالی که نگاه اسلام با تمام نگاه‌هایی که در زمان ظهورش اطرافش وجود داشته است فرق می‌کند مثل مسیحیت، زرتشتی، یهودیت و نگاهی که در شبه جزیره عربستان وجود داشت و در واقع یک شیوه متمایزی را از تمام این‌ها اسلام به میان آورد در کنار این‌ها در برخی روایت‌ها و سنت‌های باقیمانده نگاه پدرسالانه اولویت دار گویی در اسلام وجود دارد که این‌ها همه نیاز به بررسی موشکافانه دارد و اگر فردی که به این‌ها نگاه می‌کند بدون بررسی قبلی و از روی سطحی نگری به انتخاب بپردازد ممکن است که به سمت رویکرد مدرن فمنیست برود و یا ممکن است فرد نگاه سنتی را بگیرد و آن را به عنوان نگاه اسلام معرفی کند.
وی افزود: در خیلی از فرهنگ‌های تاریخی به نحوی نگاه ناعادلانه به جنسیت زن را داریم گرچه در تمام تاریخ نبوده، اما در فصول بسیار از تاریخ این نگاه وجود داشته است و چه در اساطیر یونانی و چه در اساطیر ایرانی و چه در متون مقدس هندوئیسم نگاه کنید این تمایز‌ها وجود دارد و این‌ها نگاهی است که مخالف با قرآن کریم است، اما برخی علمای مسلمان در فواصلی تفاسیری از قرآن و دین درباره جنسیت زن شکل داده است که متفاوت از قرآن است در حالی که در قرآن چنین تفاوت‌هایی وجود ندارد و شما در قرآن به هیچ وجه زن ستیزی را نمی‌بینید چه در داستان آفرینش و چه در جهان بینی این جهان و جهان بینی اخروی. ما نیازمندم یک نگاه تفصیلی و باریک بینانه با این تفسیر‌ها هستیم در واقع به تعبیری شاید کاری که لازم باشد ما انجام بدهیم برقراری گفتگو بین اینهاست تلاش قرآن کریم نیز همین است آنجایی که قرآن کریم صحبت می‌کند می‌گوید حرف حساب شما چیست. ما در طول تاریخ در ادیان مختلف ظلم قومیتی را داشته ایم و یا انواع ظلم و استکبار من جمله ظلم جنسیتی است.
بدره تصریح کرد: چند مولفه در قرآن کریم وجود دارد که مخالف برتری بینی بوده اند و ما در اشعارمان نیز به این مورد اشاره داشتیم کمااینکه سعدی در این باره تعبیری دارد و می‌گوید" به خاک آفریدت خداوند پاک/ پس ای بنده افتادگی کن چو خاک" و ما در قرآن کریم آیاتی داریم مبنی براینکه تفاوتهای انسانها در آفرینش مبنی بر برتر بودن آنها نیست بلکه برای ایجاد گفتگو و تعامل بین آنهاست. در قرآن کریم ولایت زن و مرد بر یکدیگر آمده و مشورت کردن در امور که در خانواده صدق می کند.
ارسال نظرات