۱۳ ژانویه در تاریخ چه گذشت؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ امروز ۱۳ ژانویه اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی در جهان دارد. در ادامه به مرور برخی از مهمترین رویداد‌های آن می‌پردازیم.

۱۸۴۷ - واگذاری کالیفرنیا به دولت واشنگتن

در ۱۳ ژانویه ۱۸۴۷، پس از شکست نیروهای مکزیکی در برابر نظامیان آمریکایی به فرماندهی سرلشکر جان فره‌مونت، ایالت کالیفرنیا به تصرف دولت واشنگتن درآمد. این رویداد نقطه عطفی در تاریخ آمریکا بود که به گسترش قلمرو ایالات متحده به غرب منجر شد.
در این روز، «پیکو»، فرماندار مکزیکی کالیفرنیا، قرارداد تسلیم را امضا کرد و کالیفرنیوها، یعنی ساکنان اصلی این ایالت، به‌عنوان شهروندان ایالات متحده شناخته شدند.
سال بعد، بر اساس معاهده «گوادالوپ ـ هیلداگو»، مکزیک مجبور شد هفت ایالت شمالی خود شامل کالیفرنیا، آریزونا، نیومکزیکو، کلرادو، نوادا و بخش‌هایی از تگزاس را به ایالات متحده واگذار کند. این معاهده همچنین رودخانه ریو گرانده را به‌عنوان مرز رسمی دو کشور تعیین کرد.

۱۹۱۵ و ۲۰۱۰ - زلزله‌های ویرانگر در ایتالیا و هائیتی

در ۱۳ ژانویه ۱۹۱۵، زمین‌لرزه‌ای مهیب در مرکز شبه‌جزیره ایتالیا، به‌ویژه در منطقه آوه‌زانو، جان بیش از ۲۹ هزار نفر را گرفت. این زلزله یکی از مخرب‌ترین حوادث طبیعی تاریخ ایتالیا محسوب می‌شود.
در همین روز در سال ۲۰۰۱، زلزله‌ای دیگر در السالوادور رخ داد که حدود ۸۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند و خسارات فراوانی به مناطق مسکونی وارد کرد.

اما بزرگ‌ترین فاجعه این تاریخ مربوط به زلزله ۱۲ ژانویه ۲۰۱۰ در هائیتی است. این زلزله با بزرگی ۷ ریشتر، یکی از مرگبارترین حوادث طبیعی قرن نام گرفت. گزارش‌ها نشان می‌دهد که این زلزله بیش از ۳۱۶ هزار کشته، ۳۵۰ هزار مجروح و تخریب کامل یا جزئی ۲۵۱ هزار ساختمان را به دنبال داشت.
زلزله در ساعت ۴:۵۳ بعدازظهر به وقت محلی رخ داد و تمام زیرساخت‌های اصلی هائیتی از جمله بیمارستان پورت‌اوپرنس، کاخ ریاست‌جمهوری، کلیسای جامع و مقر صلح‌بانان سازمان ملل آسیب دیدند.
علت اصلی تلفات سنگین این زلزله، کیفیت پایین ساخت‌وسازها و تراکم جمعیت در ساختمان‌های مسکونی بود. بسیاری از ساختمان‌های مناطق فقیرنشین از مواد غیراستاندارد مانند پوشال، کارتن و حلبی ساخته شده بودند که تاب مقاومت در برابر چنین زمین‌لرزه‌ای را نداشتند.

در میان کشته‌شدگان، اسقف اعظم کلیسای کاتولیک هائیتی و رهبر حزب اقلیت نیز دیده می‌شدند. هائیتی، کشوری فرانسوی‌زبان و مستعمره سابق فرانسه، در جزیره هیسپانیولا قرار دارد که با جمهوری دومینیکن همسایه است. این منطقه به دلیل قرار گرفتن در کمربند زلزله و توفان‌های دریایی، همواره در معرض بلایای طبیعی بوده است.

۱۳۵۹ - اولین حمله شیمیایی عراق علیه ایران

با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، رژیم بعثی عراق بارها قوانین بین‌المللی را نقض کرد و از سلاح‌های غیرمتعارف نظیر شیمیایی و میکروبی استفاده کرد.
اولین حمله شیمیایی ثبت‌شده عراق در ۲۳ دی ۱۳۵۹ انجام شد. این حمله در منطقه‌ای ۵۰ کیلومتری غرب ایلام و با استفاده از گلوله‌های شیمیایی صورت گرفت که تعدادی از نیروهای ایرانی را مصدوم کرد.
در پی این حمله، ایران به سازمان ملل شکایت کرد و خواستار بررسی و محکومیت این اقدامات شد. هرچند هیئت کارشناسی سازمان ملل وقوع حملات شیمیایی را تأیید و رژیم بعث را محکوم کرد، اما شورای امنیت به دلیل فشارهای سیاسی اقدام قاطعی انجام نداد.

این بی‌توجهی بین‌المللی باعث شد عراق به استفاده مکرر از سلاح‌های شیمیایی ادامه دهد. حملات شیمیایی عراق در طول جنگ، منجر به شهادت و مجروحیت ده‌ها هزار نفر شد. با گذشت سال‌ها از پایان جنگ، اثرات این سلاح‌های کشنده هنوز قربانی می‌گیرد.

زادروزها

۱۲۷۰ - سید محمدعلی جمال‌زاده: از پیشگامان داستان‌نویسی مدرن در ایران که آثارش تأثیر زیادی بر ادبیات فارسی داشت. او را پدر داستان‌نویسی ایران می‌دانند.
۱۲۹۳ - محمود اعتمادزاده (م. ا. به‌آذین): نویسنده و مترجم برجسته ایرانی که بسیاری از آثار کلاسیک جهان را به فارسی ترجمه کرد.
۱۶۸۳ - کریستف گراپنر: آهنگساز آلمانی و یکی از چهره‌های برجسته موسیقی باروک.
۱۸۶۴ - ویلهلم وین: فیزیکدان آلمانی و برنده جایزه نوبل فیزیک به‌خاطر تحقیقاتش در زمینه تابش اجسام سیاه.
۱۹۲۴ - پاول فایرابند: فیلسوف علم که نظریاتش در زمینه روش‌شناسی علمی تأثیرات عمیقی بر این حوزه گذاشت.
۱۹۲۷ - سیدنی برنر: زیست‌شناس اهل آفریقای جنوبی و برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۲۰۰۲. او در پژوهش‌های ژنتیکی نوآوری‌های زیادی داشت.
۱۹۷۷ - اورلاندو بلوم: بازیگر انگلیسی که با ایفای نقش در فیلم‌های «ارباب حلقه‌ها» و «دزدان دریایی کارائیب» به شهرت جهانی رسید.

درگذشت‌ها

۶۹ - گالبا: امپراتور روم که تنها هفت ماه حکومت کرد و در یک کودتا به قتل رسید.
۶۸۱ - آگاتو: یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک که نقش مهمی در تقویت جایگاه کلیسا داشت.
۱۵۹۹ - ادموند اسپنسر: شاعر انگلیسی و نویسنده.
۱۳۸۶ - جعفر شهیدی: مورخ برجسته و استاد زبان و ادبیات فارسی که پژوهش‌هایش در حوزه تاریخ اسلام و ادبیات فارسی شهرت زیادی دارد.
۱۹۹۸ - محمد قاضی: مترجم برجسته ایرانی که آثار مشهوری نظیر «دن کیشوت» و «زوربای یونانی» را به فارسی ترجمه کرد.