سوریه آزاد!/ آخرین تحولات سوریه و نسل کشی علیه علویان
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-فاطمه فضلی؛ علویان دومین گروه مذهبی بزرگ در سوریه پس از سنی‌ها هستند. این گروه مذهبی حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند و عمدتا در مناطق ساحلی لاذقیه و طرطوس سکونت دارند. اعتقادات آنان ترکیبی از سنت‌های اسلامی با عناصری از گلوسیسم و تصوف است که آنان را از باور‌های رایج اهل سنت و شیعه متمایز می‌نماید هر چند آنها را شاخه‌ای از تشیع می‌نامند.
علویان که حوادث اخیر سوریه در مواصلت با هویت آنهاست در امتداد تاریخ، با چالش‌های متفرق و متعددی مواجه بوده آنها که از اوایل دهه ۵۰ شمسی در پی فتوای برخی از علمای شیعه با محوریت امام موسی صدر پیرو شاخه‌ای از تشیع محسوب می‌شوند تا پیش از آن در دوران حکومت عثمانی و دوره‌های پیش از آن همواره تحت فشار‌های مختلف قرار داشته و از مشارکت کامل در قدرت و اقتصاد محروم بوده‌اند با فروپاشی امپراتوری عثمانی و تحت قیمومیت قرار گرفتن سوریه توسط فرانسه فرصت‌های جدیدی برای اقلیت‌های این کشور از جمله علویان فراهم شد.
فرانسوی‌ها با هدف تضعیف ناسیونالیسم عربی سنی به اقلیت‌ها توجه بیشتری نشان دادند و آنها را وارد ارتش و دستگاه‌های اداری کردند. این سیاست اگرچه با اهداف استعماری صورت می‌گرفت، اما زمینه را برای ارتقای جایگاه علویان در جامعه سوریه فراهم نمود.
صعود خاندان اسد به قدرت نقطه عطفی در تاریخ علویان بود. حافظ اسد که خود از تبار علوی بود در سال ۱۹۷۰ با یک کودتای نظامی زمام امور سوریه را به دست گرفت. او با ایجاد یک شبکه منسجم از وفاداران علوی در ارتش سازمان‌های امنیتی و دستگاه‌های دولتی پایه‌های حکومت خود را مستحکم کرد. در دوران حکومت حافظ اسد. علویان به تدریج به مناصب مهم در حوزه‌های سیاسی اقتصادی و نظامی دست یافتند. این مسئله، اگرچه به بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی علویان کمک کرد، اما در عین حال به نارضایتی و احساس تبعیض در میان سایر گروه‌های قومی و مذهبی دامن زد.
پس از مرگ حافظ اسد پسر دوم بشار در مقام او نشست. چشم پزشکی که در بیمارستان لندن تحصیل کرده بود و پزشک بیمارستان نظامی شده بود. او در دوران خویش لحظات موثر و خطیر بسیاری را پشت سرگذاشت من جمله آنها مخالفت با تهاجم ایالات متحده آمریکا علیه عراق در سال ۲۰۰۳ بود که موجب تشدید تنش در روابط بشار اسد با دولت‌های غربی شد. سال ۲۰۱۱ سال پر اجرایی بود از یک سو جنگ داخلی سوریه و از سوی دیگر فریاد یک صدای است باید برود غربی‌ها و عربی‌ها در این دوره علویان به عنوان حامیان اصلی حکومت اسد، هدف اصلی حملات گروه‌های مختلف شورشی و تروریستی قرار گرفتند.
کشتار علوی‌ها توسط گروه‌های تروریستی موجب شد که در طول قریب به یک دهه بسیاری از علویان به دلیل ترس از انتقام جویی خانه‌های خود را ترک کرده و به مناطق امن ترو حاشیه پایتخت پناه ببرند، در نتیجه این جنگ نه تنها بافت جمعیتی سوریه را دگرگون کرد بلکه باعث شد تا برخی از علویان نیز در حمایت خود از حکومت است تجدید نظر کنند.
آمریکا هم که اعلام کرده بود به دنبال خاور میانه جدید است. در این میان سوریه بود که به عنوان مبدا این نقشه جدید قرار گرفت به ظهور دست پرورده آمریکا گروهک تروریستی داعش این نقشه می‌بایست عملی می‌شد ولیکن با کمک حزب الله لبنان و ایران طرح تجزیه عراق و سوریه خنثی شد. گرچه از سوریه ویرانه‌ای بیش باقی نمانده بود و بشار باید خانه را از نو بنا می‌کرد، اما روند پیشرفت سوریه از مصائب مردم عقب مانده بود.
بشار اسد تلاش کرد از طریق تعامل با غرب و باز کردن برخی سفارتخانه‌های کشور‌های غربی از جمله فرانسه و همچنین ارتباط جدید عربی از جمله عربستان و امارات سروسامانی به اوضاع سوریه بدهد، اما در این زمینه توفیق چندانی حاصل نشد. حال، اما پس از سقوط بشار اسد و روی کار آمدن احمد الشرع، رهبر هیئت تحریر الشام، اقلیت علوی بیش از پیش با چالش و تهدید جانی و مالی رو‌به‌رو شده‌اند. کشتار‌های سبوعانه که علیه علویان و سایر اقلیت‌ها رخ می‌دهد در برابر دیدگان جامعه جهانی با تبانی آشکار منطقه‌ای و سکوت مشکوک رسانه‌های عربی انجام می‌شود.
آنچه امروز در جریان است صرفا یک درگیری داخلی نیست، بلکه یک پاکسازی قومی و فرقه‌ای سیستماتیک است که توسط گروه‌های مسلح با پوشش سیاسی دولتی و حمایت نظامی قدرت‌های منطقه‌ای و بین المللی هدایت می‌شود.
مناطق ساحلی به ویژه لاذقیه و طرطوس شاهد تشدید چشمگیری در عملیات نظامی علیه علویان بوده است تحت این بهانه که آنها به رژیم پیشین و فادارند. گروه‌های مسلح به ویژه گروه جولانی هیئت تحریر الشام، حملات خود را به روستا‌ها و شهر‌های علوی نشین افزایش داده‌اند و با استفاده از سلاح‌های سنگین اقدام به کشتار جمعی و تخریب سازمان یافته کرده‌اند.
و، اما جولانی و آزادی... تایید پیش نویس‌های قانوس اساسی دال بر سیاست اجرایی او در سوریه زمزمه دیکتاتوری و خودکامگی نوین را می‌نوازد او یک شبه بدون هیچ انتخاباتی از یک تروریست معروف تبدیل به مطلوب و آزادی آور لیبرال‌ها می‌شود و وزرای دولتش را از بین جانیان سابقه‌دارانتخاب می‌کند و ماشین کشتارش متوقف نمی‌شود. تروریست‌های تحت فرمان او هم‌زمان که مردم را تحقیر و شکنجه می‌کنند، تفریحی اسلحه شان را سمت آنها می‌گیرند و شلیک می‌کنند و فیلم می‌گیرند قتل عام می‌کنند و می‌خندند و با افتخار می‌گویند علویان را کشتیم. از سوی دیگر اسرائیل هم مدام بمباران می‌کند و اشغال می‌کند و می‌تازد و اسلحه تروریست‌های حاکم بر سوریه جلوی اسرائیل غلاف است.
اینترنشنال میگوید «اسرائیل پایگاه‌های حکومت پیشین سوریه را بمباران کرد.»، حکومت پیشین که سقوط کرد و «آزادی» آمد؛ هنوز بمباران می‌کنند زیرساخت‌ها را نابود می‌کنند. تحریم‌ها را هم که همچنان به قوت خویش باقی است. صدایی هم از آنهایی که این آزادی را تبریک می‌گفتند در نمی‌آید!
*فاطمه فضلی، کارشناس زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران
*انتشار یادداشت‌ها به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.