گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»؛ با وجود اینکه 80 درصد از پایان نامه های دانشجویی در دانشگاه لرستان جنبه کاربردی دارند، اما در حال حاضر تنها 15 پایان نامه کاربردی دانشجویان دانشگاه لرستان توانسته جنبه عملیاتی پیدا کند.
پایان نامه گزارشی است مکتوب به زبان فارسی یا انگلیسی که در آن دانشجو نتایج بررسی و تحقیق خویش را در یکی از حیطه های رشته تحصیلی مربوطه زیر نظر استاد راهنما انجام داده و ارائه می کند.
در واقع دانشجو برای نگارش یک پایان نامه زیر نظر یک عضو هیئت علمی کار میکند و موضوع انتخابی پایان نامه معمولاً، محدود و تخصصی است و تحقیق در مورد آن، زمان مشخص و مبتنی بر روش علمی را طلب میکند.
همین ویژگی است که پایاننامه را تبدیل به منبع اطلاعاتی ارزشمندی برای علاقهمندان به آن حوزه موضوعی میسازد. پایاننامهها معمولاً اساس تدوین مقالهها یا کتابهای منتشر شده بعدی میشوند.
اصولاً هر دانشجویی بویژه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، برای خاتمه تحصیلات خود لازم است اثری تحقیقی را تهیه و ارائه نماید. این اثر در واقع عصاره و چکیده فعالیتهای آموزشی و پژوهشی او محسوب میشود. پایاننامه به معنای تأییدی برای تلاشهای یک دانشجوست و نشانگر فعالیتهای منسجم او به حساب میآید که با راهنمایی استادان راهنما و مشاور آن را به پایان میرساند.
در واقع پایان نامه ها می توانند پژوهش بنیادی، کاربردی، بنیادی - کاربردی ( و ترجیحاً در جهت حل اولویت های منطقه ای و کشوری ) باشند.
اما آنچه که در این گزارش مد نظر است این است که پایان نامه های دانشجویی در دانشگاه لرستان تا چه میزان توانسته اند به عنوان پایا نامه های کاربردی در راستای حل اولویت های منطقه ای و کشوری اثرگذار باشند.
مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه لرستان در گفتوگو با خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» در خرم آباد، با بیان اینکه مشکلی که در خصوص پایان نامه های دانشجویی وجود دارد این است که نتوانسته ایم پایان نامه های را که در حوزه های مختلف دارای ارزش علمی هستند به فناوری تبدیل کنیم تا نیاز جامعه را حل کنند، بیان کرد: پارک های علم و فناوری و شرکت های دانش بنیان می توانند این خلاء را پر کنند و با این حال باید با توسعه، شرکت های دانش بنیان را با هدف کاربردی کردن پایان نامه های و پژوهش های کاربردی توسعه دهیم؛ البته در حال حاضر با کمبود این شرکت ها مواجه هستیم.
غضنفری افزود: یک پایان نامه دانشجویی زمانی کاربردی می شود که در واقع دانشجو نیاز یک نهاد دولتی و یا یک شرکت دانش بنیان را دریافت و در راستای رفع آن پایان نامه خود را تدوین کند.
وی با اشاره به نقش استاد راهنما در جهت دهی به دانشجو تصریح کرد: در واقع استاد راهنما به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با جامعه و صنعت دارد می تواند دانشجو را به سمت انتخاب موضوعات کاربردی که نیاز جامعه هستند، سوق دهد.
مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه لرستان گفت: بخشی از پایان نامه ها جنبه کاربردی ندارند؛ اما در گسترش مرزهای دانش می توانند موثر باشند.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه لرستان نیز در گفتوگو با خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» در خرم آباد، با بیان اینکه 80 درصد از پایان نامه های دانشجویی در دانشگاه لرستان جنبه کاربردی دارد، گفت: با دستگاه های اجرایی مختلفی در استان لرستان برای گرفتن کار در قالب طرح های پژوهشی و پایان نامه های دانشجویی رایزنی کرده ایم؛ اما متاسفانه همکاری لازم را انجام نمی دهند و همین مسئله باعث شده است که در حال حاضر تنها 15 پایان نامه کاربردی دانشجویان این دانشگاه در حوزه های گمرک، معدن، صنایع دفاع، بانکداری، کشاورزی و دیگر حوزه ها جنبه عملیاتی به خود بگیرد.
غلامرضایی با بیان اینکه در راستای کاربردی شدن پژوهش ها و پایان نامه های دانشجویی در دانشگاه لرستان پیشنهاد تغییر دفتر ارتباط دانشگاه با صنعت دانشگاه لرستان به مدیریت ارتباط دانشگاه با جامعه به هیئت امناء این دانشگاه ارائه و در حال تصویب است، افزود: معضلی که در مسیر عملیاتی کردن پایان نامه های کاربردی وجود دارد این است که ساز و کارهای برقراری تعامل بین دانشگاه و بخش های اجرایی وجود ندارد و در واقع حوزه اجراء با ظرفیت های تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه بیگانه است و بعضا هم به این ظرفیت باور ندارد.
وی بر ضرورت تشکیل بانک اطلاعاتی جامع و بروز که در برگیرنده نیاز ها و اولویت های تحقیقاتی و همچنین پتانسیل های پژوهشگران باشد، تاکید کرد و افزود: در واقع هم دانشگاه باید نیازهای جامعه را بشناسد و هم جامعه باید از ظرفیت های موجود در دانشگاه شناخت داشته باشد.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه لرستان از حاکمیت روابط غیر رسمی به جای روابط رسمی در تعاملات اداری به عنوان یکی از موانع عملیاتی شدن پایان نامه های کاربردی نام برد و گفت: متاسفانه نهادی که بتواند در بحث پژوهش، فناوری و نوآوری در سطح استان ها نقش آفرینی کند، وجود ندارد.
غلامرضایی بهره گیری دانشجو از امکانات آزمایشگاهی و دسترسی رایگان به مواد اولیه مورد نیاز را از مزایای انجام پایان نامه های کاربردی در بخش های گوناگون نظیر صنعت برشمرد و گفت: زمانی که یک پایان نامه به سفارش صنعت و یا دیگر نهادها به منظور رفع یک نیاز اجرا می شود در واقع هزینه انجام تحقیقات بر دوش مراجع سفارش دهنده می افتد و همین مسئله می تواند در کاهش هزینه های دانشگاه موثر باشد.