چه کسانی دانشجو را غیر سیاسی می‌خواهند؟

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت دانشجویی*؛ تحرک و پویایی یکی از اصلی ترین ویژگی های جامعه ایرانی به عنوان جامعه ای در مسیر رشد و تعالی است. در چنین جامعه ای حرکت بر خلاف موج قدرتمندی که به سوی مقاصد متعالی جریان دارد، بر خلاف جوامع ساکن مستعد موج سازی، امری بسیار دشوار و پرهزینه است. جنب و جوش ناشی از این تحرک است که با سیاسی کردن و ارتقاء قدرت تحلیل جامعه این امکان را به حکومت می دهد که امورات بزرگ را، همانگونه که در تاریخ انقلاب اسلامی نمونه های متعددی از آن را سراغ داریم، به دست مردم انجام دهد.

اما نیم نگاهی به سال های نه چندان دور کشور نشان می دهد در برهه ای از تاریخ برخی که نگاه نئولیبرال به اقتصاد و سیاست های فرهنگی داشتند منافع خود را در غیرسیاسی کردن و رواج بی تفاوتی در جامعه ایرانی می دیده اند. این طیف که در سال های اول انقلاب با توجه فضای عمومی و منافع خود شدیدا مخالف سرمایه داری بود، پس از گذشت چند سال در دیدگاه های خود تجدیدنظرهای بنیادینی صورت داد. سیاست زدایی از جامعه با هدف ترویج جهان بینی و سبک زندگی صورت می گرفت که در آن صرف هرگونه هزینه ای در راستای آرمان ها خلاف عقلانیت؛ و مصرف گرایی، راحت طلبی و دنیاگرایی به عنوان ارزش مطرح بود.

افزایش تجمل گرایی، تضعیف بنیان خانواده، لذت گرایی و غرب زدگی را می توان از پیامد های این نگاه دانست و اگر امروز در گوشه کنار کشور رواج پدیده هایی چون "بچه پولدارهای تهران"، کافه نشینی، تجمعات سگ دوستی و اختلاط های دسته جمعی خلاف شرع و حتی خلاف عرف ناشی از همین جابجایی ارزش هاست.

مروجان این سبک زندگی موجودیت انقلاب اسلامی را محدود به سال های اول انقلاب اسلامی می دانند و معتقدند امروز انقلاب به پایان رسیده و صرفا با نظام اسلامی سر و کار دارند. صاحبان این تفکر با وجود این که معتقد به آزادی غربی هستند اما توسعه را بر آن مقدم شمرده و غالبا از سواد و توانمندی بالایی در فهم و پیاده سازی توسعه غربی برخوردارند.

روی دیگر این سکه جریاناتی است که همواره جامعه و در راس آن دانشگاه را پر تنش و آشوب زده خواسته و سعی می کنند کار سیاسی را به منزله مخالفت با نظام و مسئولین تفسیر نمایند. افرادی که با رفتارهای مغرضانه خود و با نادیده گرفتن مصالح و منافع ملی هزینه های گزافی را بر جنبش دانشجویی وارد کرده اند.

این طیف که شاخص ترین چهره های آن در سال های آخر دهه هفتاد از شبکه های ماهواره ای و کنگره امریکا سر در آوردند با به حاشیه کشاندند فضای سالم و پویایی فعالیت های دانشجویی موجب شده اند تا برخی از فعالیت های سیاسی دوری جسته و از آن واهمه داشته باشند.

اینان بر خلاف جریاناتی که بالاتر بدان اشاره شد، آزادی غربی را مقدم بر هر چیزی دانسته و به دنبال استفاده از هر فرصتی برای ساختارشکنی و استفاده ابزاری از سیاستمداران و فرصت های قانونی هستند و همواره پس از مدتی تلاش بر عبور از افرادی می نمایند که دست به حمایت از آنان زده بودند.

فتنه ۸۸ را می توان نقطه اتحاد میان این دو جریان نامید. البته جریانی که از قدرت مالی و به تبع آن رسانه ای به مراتب بالاتری برخوردار بود به تحریک و مدیریت فتنه پرداخت و جریانی که حیات آن در فضای هیجان زده و احساسی تعریف شده است همچون سال های دوم خرداد بدون این که نقش خود را بداند یا از هدف طراحان زمین بازی مطلع باشد، بار دیگر در نقش پیاده نظام و سرباز صفر قرار گرفت.

اما خطر دیگری که همواره جنبش دانشجویی و فعالیت دانشجویان را از فضای سیاسی دور کرده و به سمت سیاست زدگی سوق می دهد ورود به حیطه تحزب است که تحجر سیاسی را در پی داشته و قدرت تحلیل و آزاداندیشی را از دانشجویان می گیرد. احزاب سیاسی دانشجویان را نه به عنوان روشنفکران مسلمان، بلکه به عنوان افرادی مستعد جهت دهی می خواهند تا در راستای اهدافشان به کارگیری نمایند.

در این میان دانشگاه از نگاه سودجوی برخی تاجران سیاسی نیز در امان نمانده است. سیاست بازانی که گاهی به صراحت اعلام می دارند تشکل های دانشجویی را برای بهره برداری در انتخابات ها ایجاد نموده اند که مقام معظم رهبری با تعبیر تشکل های یکبار مصرف از آنان یاد فرموده اند. بدون شک چنین نگاه ابزاری به دانشجوی آرمان خواهی که قدم در میدان فعالیت گذاشته است چیزی به جز توهین و تحقیر وی محسوب نمی گردد.

با نگاهی بر مولفه های دانشگاه تراز انقلاب اسلامی و نقش آن در شکل گیری تمدن اسلامی، به وضوح در می یابیم دانشجوی سیاسی که از قدرت تحلیل برخوردار بوده و استقلال قوه عاقله خود را در مواجهه با احزاب و افکار و دغدغه های وارداتی حفظ می نماید، در دانشگاهی سرشار از نشاط علمی و فرهنگی و سیاسی، می تواند گام های بسیار مهمی را در راستای اعتلای هر چه بیشتر کشور بردارد.

هادی پورافشار- فعال دانشجویی

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.