به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، احمد توکلی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در برنامه بررسی ریشه فساد اقتصادی در ایران که به همت بسیج دانشجویی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد؛ سخنرانی کرد.
توکلی به واکاوی ریشه های فساد اقتصادی پرداخت و در مورد زمینه های شکل گیری فساد اقتصادی به عواملی از جمله ساختار نفتی بودجه، فقدان حزب مستقل و فعال، نبود آزادی کافی رسانه ها، نقض شایسته سالاری، رواج اشرافیت اداری و شخصی و عدم وجود هنجار رفتاری برای مسئولان اشاره کرد.
رئیس سازمان دیدبان شفافیت و عدالت در مورد ساختار اقتصاد دولتی گفت: در ایران دولت برای تامین بودجه به جای اتکا به مالیات به نفت متکی شده است و به خاطر همین دولت نیازی به پاسخگویی نمیبیند در صورتی که اگر بودجه از طریق مالیات تامین شود؛ دولت موظف به پاسخگویی و شفافیت است.
نماینده سابق مجلس در مورد فقدان حزب کارآمد در ایران گفت: در ایران احزاب لازمه حزب بودن را ندارند. حزب باید مستقل و فعال باشد در صورتی که در کشور ما احزاب این طور نیستند.
وی با اشاره به انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: ما می بینیم نمایندگان قول های منطقه ای می دهند یعنی اینکه فلان جاده را احداث می کنیم و یا فلان کار را برای مردم منطقه می کنیم خب طبیعی است وقتی این نماینده به مجلس راه یافت برای تحقق وعده هایش پشت در دفتر وزرا می رود و به این ترتیب آن جنبه نظارتی نماینده مجلس از بین می رود.
او با اشاره به نزاع جناحهای سیاسی در ایران گفت: وقتی جناح های سیاسی به صورت تخاصمی با یکدیگر رفتار میکنند؛ زمینه سازی فساد در جامعه را به وجود می آورد.
توکلی با اشاره به فقدان آزادی کافی رسانه ای گفت: در غرب دو دسته در مبارزه با فساد فعالند: رسانه ها و سازمان های مردم نهاد؛ ولی متاسفانه این دو مورد در کشور ما به شدت ضعیف هستند و در این زمینه کار چندان نمی کنند.
رئیس سازمان دیدبان شفافیت و عدالت با اشاره به نقض شایسته سالاری گفت: وقتی کار دست افراد کاردان سپرده نشود شاهد روی کار آمدن افراد وابسته میباشیم. وقتی فرد کوتاه قدی روی کار آمد همه زیردستان خود را از خود کوتاه قدتر انتخاب میکند. شایسته سالاری از طریق نفوذ داشتن، پارتیبازی و رفیقبازی نقض می شود. رفیقبازی در حال حاضر یعنی اینکه وقتی راس یک سازمان عوض شد؛ سایر زیر دستان نیز به صورت اتوبوسی می آیند و به صورت اتوبوسی می روند.
توکلی با اشاره به فساد سیستماتیک گفت: متاسفانه در حال حاضر برخی از نهادها که موظف به مبارزه با فساد هستند خود دچار فساد شده اند؛ مثلا برخی از قسمتهای قوه قضائیه، پلیس و مجلس شورای اسلامی.
وی با اشاره به رابطه بودجه با فساد گفت: بودجه در دولت به واسطه یکسری فشارها شکل می گیرد و به مجلس فرستاده می شود در مجلس هم به خاطر وجود تنازع شاهد بدتر شدن وضعیت آن هستیم.
رئیس سازمان دیدبان شفافیت و عدالت در مورد رابطه مناطق آزاد و فساد اقتصادی گفت: در حال حاضر در کشور 21 منطقه آزاد داریم و دولت می خواست چندین منطقه دیگر را اضافه کند. من در جواب آنها گفتم خب همه کشور را منطقه آزاد کنید. البته بعضی نمایندگان برای فخرفروشی بر مردم شهرشان می خواهند شهرشان را منطقه آزاد اعلام کنند. در مجلس قبل چندین بار این طرح و چندین طرح دیگر ارائه شد که الحمدالله تصویب نشد ولی فکر میکنم در این مجلس تصویب شود.
او با اشاره به تفاوت دغدغه مسئولان اوایل انقلاب با مسئولان کنونی گفت: اوایل انقلاب مسئولان به دنبال بهتر شدن وضع مستضعفین بودند و بودجه ها در این راستا متمرکز می شد و حتی وقتی هم که در جریان راست ها و چپ ها به وجود آمد؛ هر دوی اینها در مورد این موضوع متفق القول بودند. ولی در دوره بعد از جنگ و در دوره هاشمی یکسری چیزهای جدیدی پایهگذاری شد و اشرافیت به وجود آمد.
وی در ادامه گفت: راه کج از سال 68 و در دوره ریاست جمهوری آقای رفسنجانی شروع شد و تا کنون در همه دولتها ادامه یافت. برنامه های سال 68 ایران مورد تایید نهادهای بین المللی بود. وقتی که میبینیم الگوی تعدیلی که در سال 68 اجرا شد؛ پیش از آن باعث نارضایتی هایی بسیاری کشورهای دیگر شده بود؛ خب پس معلوم است که در ایران هم کارآمد نخواهد بود و نبود.
توکلی با اشاره به قرارداد با شرکت توتال گفت: شرکت توتال در سال 1995 تا 2005، 60 میلیون دلار به یک مقام نفتی ایران رشوه داد این فرد تا قبل از سال 2001 مسئول بخش خصوصی و بعد از آن هم مسئول دولتی شد شرکت توتال به خاطر این رشوه 398 میلیون دلار جریمه شد و این موضوع را هم پذیرفت ولی با کمال پررویی یک عده در داخل این را قبول نمی کنند.
رئیس سازمان دیدبان شفافیت و عدالت در ادامه گفت: چرا در خارج باید شرکتی که رشوه داده است، جریمه شود ولی فردی که در ایران رشوه گرفته اصلا نباید پرسیده شود که آن فرد کیست؟
وی با اشاره به جریانی که میگویند مذاکرات محرمانه است، گفت: وزارت نفت ما قراردادها را محرمانه اعلام می کند، در حالی که در نیجریه حتی مذاکرات نفتی دولت در تلویزیون پخش می شود چه برسه به خود قرارداد.