لیست سیاهی برای حضور افراد در دانشگاه‌ها نداریم/ تعداد برنامه‌هایی که امسال مجوز نگرفتند خیلی کم بود

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کم کم به 16 آذر و روز دانشجو نزدیک می شویم وقتی سال تحصیلی به آذر می رسد تکاپوی دانشجویان برای برگزاری مراسمی در شان روز دانشجو بیشتر می شود مخصوصا تشکل های دانشجویی که فضای رقابتی زیادی را برای هر چه بهتر برگزار کردن مراسم های این روز در دانشگاه‌ها ایجاد می کنند به بهانه روز دانشجو به سراغ حجت الاسلام رستمی، معاون فرهنگی سیاسی نهاد رهبری در دانشگاه رفتیم تا درخصوص اهمیت این روز و همچنین مشکلات دانشجویان برای برگزاری مراسم روز دانشجو به گفتگو نشستیم که متن گفتگو با حجت الاسلام رستمی به شرح زیر است:

 

 

حجت الاسلام رستمی: 16 آذر، بهار فعالیت های فرهنگی سیاسی دانشگاه ها است.

16 آذر در بحث تاریخی با کودتای آمریکایی سال 1332 پیوند خورده است در آن سال ها جو ملتهبی در فضای سیاسی کشور حاکم بود. در 28 مرداد، شاه موفق شد با کودتای ارزان قیمتی با کمک آمریکایی ها و انگلیسی ها به قدرت برسد. با حذف نخست وزیر و با خلاء مجلس قوی و مستقل، دوران دوم سلطنت پهلوی دوم آغاز شد. تعبیر حضرت امام در مورد نتیجه کودتا این است که "آن که رفت محمدرضا پهلوی بود و آن که برگشت رضا خان بود"؛ یعنی دوران سلطه و حکومت رضا خان گونه محمدرضا در کشور به مدت 25 سال رقم می خورد.

این کودتا یک سرخوردگی بزرگی برای جریان میهن پرستانه و نیز گروههای مستقل از جریان های نظام جهانی بود. کمتر از سه ماه بعد از پیروزی این کودتا، امریکایی که موفق شده بود کودتا را در ایران به نتیجه برساند و حکومت را ساقط کند، معاون رئیس جمهور خود را برای دیدار به ایران می فرستد که این دیدار معنای زیادی دارد؛ از جمله اينكه از یک طرف اعلام همراهی و حمایت آمریکا از شاه صورت مي پذيرد و از طرف ديگر همراهی با تحرکات ضد ملی شاه و به نوعی در حقیقت شروع جریان امتیازگیری های امریکایی ها در مقابل سایر کشورها در ایران رخ مي دهد.

عکس العمل فضای عمومی هم خیلی اهمیت پیدا می کند؛ یعنی این که در یک کشور کودتازده که دولت ملی اش ساقط شده و کودتاگر هم برای بازدید به کشور آمده است، عکس العملی که مردم در این باره نشان می دهند معنا پیدا می کند که آیا نسبت به کودتا معترض هستند یا برایشان مهم نیست؟!

دانشجویان، مهمترین جریانی هستند که در این فضا عکس العمل نشان می دهند. به دلایل مختلف سایر جریان های سیاسی یعنی احزاب نقشی ندارند، روحانیت سرکوب شده است و در این میان جریان دانشجویی است که ایفای نقش می کند، اعتراضات دانشجویی آغاز می شود و فضای دانشگاه به دلیل تصمیم بر حضور معاون رئیس جمهور کشور کودتاگر در دانشگاه "فضای ملتهبی" به خود میگیرد. از آن طرف رژیم شاه می خواهد موضع اثبات اقتدار و القای توانمندی و تسلط بر اوضاع خود را به این میهمان خارجی نشان دهد یعنی آمریکایی ها متوجه بشوند که شاه بر اوضاع مسلط است.

شاه باید این پیام را به مهمان آمریکایی خود برساند که نیروی جدی تهدید کننده منافع امریکا وجود نداشته و اقتدار دولت تامین است. به همین دلیل موضوع سرکوب جدی هرگونه اعتراض نسبت به سفر نیکسون در دستور کار ساواک و بخش های امنیتی شاه قرار گرفت. بر این اساس اعتراض دانشجویی با عکس العمل خشن و غیرقابل تحلیلی مانند ورود نیروهای ارتش به دانشگاه و سرکوب شدید و به گلوله بستن دانشجویان روبرو شد در حالی که شاید می شد با روش های ساده تری موضوع حل شود. این مسأله نشان می دهد که یک نوع اثبات توانمندی و اقتدار یا زهر چشم گرفتن از فضای عمومی جامعه و دانشگاه در این رفتار وجود داشت. غیر از مجروحین و مصدومین، سه دانشجو در این حمله به شهادت می رسند. فضای دانشگاه هم به دلیل این اتفاق مملوء از حس سرخوردگی و آزردگی می شود. به تعبیر یکی از روزنامه های آن زمان این سه دانشجو قربانی اثبات وفاداری شاه به امریکا میشوند. و تعبیر میکند از اینکه ما ایرانی ها میهمان نوازیم و در مقدم میهمان قربانی می کنیم و شاه سه جوان دانشجو را قربانی کرد برای اینکه نشان بدهد چه قدر به امریکایی ها ارادت دارد.

در حقیقت 16 آذر در تاریخ سیاسی ما به عنوان روزی که دانشگاه در مقابل دخالت و حضور امریکایی ها در کشور -که مقدمه جریاناتی مثل کاپیوتالسیون و استعمار نو در ایران است- ایستاد و معترض شد و از جان هم هزینه کرد؛ قابل تحلیل است.

16 آذر با پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یک روز مهم و مورد توجه در تقویم رسمی کشور مطرح و به عنوان روز دانشجو ثبت می شود به مرور از فضای اوایل انقلاب که فاصله می گیریم به دلیل اتفاقاتی که رخ داد مانند موضوع جنگ تحمیلی، حضور دانشگاه در عرصه جنگ و سازندگی کشور و انقلاب فرهنگی و اتفاقاتی که در فضای دانشگاهی رخ می دهد تا دوران سازندگی خیلی فضای روز دانشجو را فضای پررنگ سیاسی نمی بینیم. فضای دانشگاه ها درگیر مسائل عمده و کلان کشور بوده و مسائل درون دانشگاهی کمتر به بیرون انعکاس داشته است. به دلیل فضایی که بر کشور حاکم بوده است دانشجویان نقش های بزرگ تر و پررنگ تری در فضای عمومی کشور بر عهده گرفته بودند. با شکل گیری دولت سازندگی و پشت سر گذاشتن فضای جنگ تحمیلی به مرور نقش مطالبه گری دانشگاه و نقد دولت و بخش های مختلف کشور و نیز وابستگی برخی جریانات دانشجویی به برخی احزاب و جریان های سیاسی موجود در کشور موجب میشود که 16 آذر به عنوان روز دانشجو بصورت جدی تر مطرح شود و به همین صورت رفته رفته به پیش بیاید تا امروز که به جایی رسیدیم که 16 آذر، بهار فعالیت های فرهنگی سیاسی دانشگاه ها است. با توجه به این که رسالت اصلی دانشگاه آموزش و تربیت نیروی متخصص و کارآمد و کارشناس است تقویم آموزشی تعیین کننده مجال سایر فعالیتها و حوزه های دیگر است. درتابستان و اسفند و فروردین به نوعی کم رمقی در فعالیت‌های دانشجویی را شاهد هستیم، و به جز اردوهای جهادی و راهیان نور سایر فعالیتها عمدتا درون تشکلی و به بازسازی و اردوهای تشکیلاتی پرداخته میشود. ماه های دی و بهمن هم به دلیل اینکه زمان آزمون های پایان ترم و آغاز ترم جدید است، عملا فرصت مناسبی برای فعالیت مجموعه های دانشجویی نیست. معمولا فعالیت های دانشجویی به تدریج از اوایل ورود دانشجویان به دانشگاه یعنی از مهر ماه شروع می شود و در اوائل دی به نوعی فروکش می کند. البته در اواخر بهمن و اوایل اسفند و ماه اردیبهشت نیز مجددا فعالیت ها اوج می گیرد. اما معمولا تشکل ها، کانون ها و مجموعه های دانشگاهی نگاه ویژه ای به آذر ماه دارند. به دلیل این فرآیند فراز و فرودی که عرض کردم، ما بهار فعالیت های دانشجویی را در آذر ماه داریم و از این جهت 16 آذر رنگ و بو و اهمیت خاص دیگری هم دارد.

و درنهایت اگر لیست سیاه به این معناست که بخواهیم افرادی را مشخص کنیم و به دفاتر نهاد دانشگاه ها سپرده باشیم که این افراد برای ورود به دانشگاه غیرمجاز هستند این گونه نیست.

اساسا هیئت های نظارت و دفاتر نهاد به طور مستقیم در برنامه های اجرایی دانشجویان مداخله نمی کنند. به خصوص به دفاتر نهاد توصیه شده که خودشان کمتر متصدی اجرای برنامه باشند بلکه باید کمک کنند که مجموعه های دانشجویی برنامه ها را از ابتدا تا انتها برعهده داشته باشند چرا که در این فضا رشد و بالندگی دانشجویان بیشتر است.

۱۶ آذر به دلایلی که گفته شد تبدیل شد به فضایی که درجه حرارت فضای سیاسی در دانشگاه را می‌توانیم اندازه گیری کنیم در ایام فتنه ۸۸ به دلیل ضربه‌ای که به انتخابات خورد خود به خود ۱۶ آذر و ایام دیگر هم تحت تاثیر قرار گرفت و پس از آن نیز شاهد رکود رقابتی دانشگاه‌ها در برنامه‌های دانشجویی هستیم و دلیل آن هم بحرانی است که بر فضای سیاسی کشور اتفاق افتاده است.

اما مواردی هم قبل و یا بعد از انتخابات رقابت برنامه‌های دانشجویی روند افزایشی داشت به دلیل اینکه به تدریج فضای سیاسی کشور به فضای پرشور و هیجان خودش بازمی گردد.

ما در دانشگاه که بودیم مایل بودیم تشکل‌ها دستشان برای برگزاری برنامه‌ها بازتر باشد، اما اقتضائاتی ممکن بود نظرهیئت نظارت را به غیر از این برساند و قاعدتا اگر چالشی بوده در این حوزه است، اما به طور کلی نگاه و توصیه مان این است که فعالیت‌های دانشجویی به خصوص فعالیت‌های سیاسی وجهه ایجابی و پررنگ‌تر داشته باشند به خصوص در ایام ۱۶ آذر که اگر نگاهی به مجوز برنامه‌ها بیندازیم نسبت به بقیه ایام سال بیشتر است.

در ایام ۱۶ آذر در فضایی قرار داریم که حجم برنامه‌های دانشجویی بسیار زیاد است و هر مرکز دانشجویی حداقل یک برنامه در این ایام برگزار می‌کند و در مجموع چند صد برنامه متنوع دانشجویی توسط دانشجویان اجرا می‌شود.

تنوع سلیقه‌های دانشجویی نیز در این ایام اجرا می‌شود و اگر در این وسط از بین این تعداد سخنران با چند برنامه مخالفت شود انصاف نیست که بگوییم مجوز‌ها داده نمی‌شود.

این یک نوع کم مهری است و نکته دیگر اینکه نگاه عمومی به دانشگاه است ما مجموعه دانشگاه را مجموعه کادرسازی برای نظام می‌دانیم و ذخیره ارزشمند وطلایی برای حضور نیروهای جوان و با نشاط برای عرصه‌های مختلف در کشور می‌دانیم.

 

 

البته بنده افتخار دارم که هنوز در دانشگاه توفیق خدمت دارم. اعتقاد بنده این است که تشکل ها دستشان برای برگزاری برنامه ها بازتر باشد. اما با توجه به شورایی بودن تصمیم در هیات نظارت، ممکن است مسائلی موجب شود نظرهیئت نظارت را به غیر از این برساند. به طور کلی نگاه و توصیه بنده این است که دانشجویان در فضای سیاسی حضور و مشارکت داشته باشند. بی تفاوتی در فضای دانشگاه را مضر میدانم و به نظرم دوران دانشجویی در شکل گیری شخصیت دانشجو به عنوان یک تحلیلگر و کنشگر سیاسی اهمیت فراوانی دارد. فعالیت های دانشجویی به خصوص فعالیت های سیاسی باید وجهه ایجابی و پررنگ تری داشته باشند به خصوص در ایام 16 آذر که اگر نگاهی به حجم و تعداد و تنوع برنامه های مجوز دار بیندازیم مسلما نسبت به بقیه ایام سال بیشتر است.

در ایام 16 آذر در فضایی قرار داریم که حجم برنامه های دانشجویی بسیار زیاد است و هر مرکز دانشجویی حداقل یک برنامه در این ایام برگزار می کند و در مجموع صدها برنامه متنوع دانشجویی توسط دانشجویان اجرا می شود.

سلیقه های متنوع دانشجویی نیز در این ایام برنامه دارند و اگر در این میان از بین این چند صد مراسم با چند برنامه مخالفت شود انصاف نیست و یک نوع کم مهری است که بگوییم مجوزها داده نمی شود.

ما مجموعه دانشگاه را مجموعه کادرسازی برای نظام می دانیم و اکثریت شخصیتهای مفید و موثر سیاسی و مدیریتی نیز از همین فضاهای تشکلی در دانشگاه ها برای برعهده گرفتن مسئولیتهای مهم کشوری برگزیده شده اند. امروزه دانشگاه یک ذخیره ارزشمند و طلایی برای شناسایی و معرفی نیروهای جوان و با نشاط برای عرصه های مختلف در کشور محسوب میشود.

از ابتدای انقلاب نقش دانشگاه در پیروزی انقلاب و پس از آن نقش دانشگاه در 13 آبان و بیرون کردن بزرگترین دشمن این ملت از کشور و سپس نقش دانشجویان در دفاع از کشور و شکل گیری جنگ های نامنظم تا تشکیل سپاه پاسداران، جهاد سازندگی و نهادهای مختلف انقلابی، بسیار جدی است. تا به امروز در هر عرصه ای که نیاز کشور است دانشگاه حضور معنادار دارد از جمله در موضوع جبهه بین المللی انقلاب اسلامی و دفاع از حرم که تعداد زیادی از دانشجویان در این راه پرافتخار حضور داشتند و به شهادت رسیدند. میتوان گفت در مجموع دانشگاه است که این کشور و انقلاب را اداره می کند و به پیش می برد. دانشگاه های ما محل نشو و نمای رویش های ناب انقلاب اسلامی است و این رمز همان نکته ای است که مقام معظم رهبری فرمودند دشمن دور دانشگاههای ما را خط قرمزی کشیده است.

در مراسم با شکوه پیاده روی اربعین چقدر دانشجویان با افتخار و پر نشاط حضور یافتند ؟! بیش از یکصد هزار دانشجو به پیاده روی اربعین رفته اند، علیرغم آنکه مراسم اربعین در بین سال تحصیلی و ایام امتحاناتشان است. اما دانشجویان عزیز با پشتوانه عمیق باور ایمانی و اهل بیتی سختی های آن را تحمل می کنند حتی با پرداخت هزینه به این سفر می روند. برخی دانشجویان موکب زدند تا به دیگران خدمت کنند. کدام مجموعه در دانشگاه می تواند مدعی شود که این پشتوانه را دارد؟

در بحث زلزله اخیر کرمانشاه نقش دانشگاه ها پررنگ و جدی بوده است. دانشگاه هر جا که کشور نیاز به اقدام مسئولانه و جهادی دارد پیشگام است. بنابراین نباید با قضاوت ناصحیح به دانشگاه ظلم کنیم و چند حرکت برخلاف جریان عمومی دانشگاه و کشور در ما تلقی خلاف واقع ایجاد کند. با قطعیت اعلام می کنیم که دانشگاه های ما دانشگاه های انقلابی، متدین و علاقه مند به نظام و البته آرمان خواه و نقد کننده مدیریت ها در کشور هستند.

دانشگاه به اقتضای پویایی و تنوعی که دارد مسائلی قطعا پیش می‌آید بعضی موضوعات که در بیرون اهمیت بسیاری دارد ممکن است در فضای دانشگاه به دلیل تکرار چندان اهمیتی نداشته باشد و به روزمرگی تبدیل می‌شود حاشیه هایی ممکن است در برنامه‌های دانشجویی اتفاق بیفتد و یا به مسئولین دانشگاه معترض شوند.