همزمان با چهل سالگی انقلاب اسلامی قصد داریم با نگاهی موشکافانه وضعیت دانشگاههای کشور از زمان راه اندازی اولین مرکز آموزشی تا کنون را بررسی کنیم.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیا معصومی- خیلی از مردم فکر میکنند که تاسیس اولین دانشگاه به دوره پهلوی مربوط است و نخستین دانشگاه ایران دستاوردی از آنها است درحالیکه با نگاهی دقیق و موشکافانه میتوان فهمید که حاکمان خوشگذران دوره پهلوی فقط ایده افراد قبل از خود را بال و پر دادند.
قصه از سال ۱۲۹۷ شروع شد، درست در زمان حکومت خاندان قاجار که میرزا احمدخان بدر به واسطه سمتی که در دربار داشت تصمیم گرفت مکانی برای تربیت معلمان احداث کند، این تصمیم او منجر به تاسیس ساختمان دارالمعلمین مرکزی با دو کلاس شد؛ یکی کلاسهای ابتدایی (برای تربیت معلمان ابتدایی) و دیگری کلاسهای عالی (برای تربیت معلمان دبیرستان). این ماجرا نقطه آغاز تاسیس و توسعه مراکز آموزشی، دانشسراها و دانشگاهها شد.
دارالمعلمین دیروز، خوارزمی امروز دارالمعلمین مرکزی همین دانشگاه خوارزمی خودمان است که بعنوان نخستین دانشگاه ایرانی، امسال صدمین سالگرد تاسیس خود را جشن گرفت. هرچند که مراکز آموزشی و دانشگاهها در دوران پهلوی تاحدی گسترش پیدا کردند و تعداد دانشگاههای ایران در آن زمان به کمتر از ۴۰ واحد رسید، اما در آن دوران سرد و خاموش هرکسی راه تحصیل را انتخاب نمیکرد و هر خانوادهای معمولا چنین شرایط و قدرتی را نداشت.
با این حساب طبق گفتهها و شنیده ها، در دوران پهلوی اول و دوم تعداد دانشجویان به کمتر از ۲۰۰ هزار دانشجو میرسید صحت این آمار را میتوان از صحبتهای مخبر دزفولی دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی فهمید که شهریورماه امسال تعداد دانشجویان محصل در دوران قبل از انقلاب را حدود ۱۷۰ هزار نفر اعلام کردند.
اما با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و شکست باطل، فضای آموزشی کشور رنگ و بوی دیگری را به خود گرفت چرا که علم آموزی و افزایش آگاهی همواره مورد تاکید مسئولان وقت قرار گرفت.
برای استقلال کشور همه به خط امام خمینی (ره) همواره با ملاحظه شأن و جایگاه خطیر دانشگاه، نقش و رسالت دانشگاهیان را گوشزد میکردند و میفرمودند: اساتید وارث انبیاء محسوب میشوند و باید آموزش را همراه با اشاعه تقوا انجام دهند. دانشجویان نیز با تزکیه نفس و تقویت ایمان خویش، به بیداری و آگاه سازی ملتها بپردازند. قطع وابستگی و استقلال کشور هم در گرو تربیت متخصصین مستقل و خودباور است. در نهایت امر نیز اساتید و دانشجویان متعهد و متخصص تداومبخش انقلاب اسلامی ایران هستند.
همین صحبتها و تاکیدات رهبر انقلاب راهی شد تا مسئولان به فکر توسعه دانشگاهها بیفتند و جوانان نیز به تحصیل بهای بیشتری دهند. حال که انقلاب اسلامی چهلمین بهار زندگی را تجربه میکند، ایران و ایرانی در سراسر دنیا به استقلال و خودباوری شناخته شده است و در بسیاری از زمینههای علمی و آموزشی حرفهای بسیاری برای گفتن دارد.
رشد کمی و کیفی دانشگاه ها، پژوهشکده ها، رشتههای تحصیلی مطابق با شرایط روز، تعداد اعضای هیات علمی وبه تناسب تمام آنها افزایش دانشجویان، به خوبی موفقیتهای ایرانیان در دوران انقلاب اسلامی را حکایت میکند.
همین رشد فضای آموزشی کشور و پرورش و تربیت نخبگان بعد از پیروزی حق علیه باطل بود که کشور را از وابستگی و سلطه کشورهای غربی و استعمار آنها خارج کرد و در حال حاضر هم در بسیاری از شرکتها، سازمانها و نهادهای موفق خارجی برخی کارشناسان ایرانی بعنوان مهرههای اصلی خدمت رسانی به مردمان جهان هستند.
حسادت هایی که تمامی ندارد طی ۴۰ سال اخیر به برکت پیروزی انقلاب اسلامی، افزایش چند درصدی دانشگاهها در سراسر کشور باعث شده تا دسترسی تمام جوانان به مراکز آموزشی راحتتر و بی دغدغهتر باشد. هرچند که در این مسیر بسیاری از کشورهای غربی چشم دیدن موفقیتها و دستاوردهای محققان و جوانان را ندارند و تلاش میکنند تا از هر راهی ایرانیان را وابسته و محدود جلوه دهند و جلوی موفقیتهای آنها را بگیرند، اما اعتقاد، ایمان، اراده، خودباوری و عزت نفس ایرانیان در این سالها تمامی تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده و اینگونه مشت محکمی بر دهان استکبار زده است.
حضور و موفقیت نخبگان علمی کشور در المپیادهای جهانی، ارتقای رتبه دانشگاهها در آخرین رتبهبندیهای دنیا و همچنین رسیدن به دستاوردهای علمی و تکنولوژی برتر همگام با شرایط روز دنیا به ویژه در حوزههای نانوتکنولوژی و هوافضا از جمله تحولات مثبت عرصه علمی کشور محسوب میشود که در دوران پهلوی هیچ کس تصوری از آن هم نداشت چه برسد به آنکه ایرانیان بخواهند آن را مقتدرانه به نام خود به کشورهای دیگر نشان دهند.