با تغییر ساختارهای اجتماعی در سراسر جهان انتظار از قشر دانشگاهی بالا رفته و توقع میرود با هماندیشی استادان و صاحبنظران و اعضای هیئت علمی بسیاری از مشکلات جامعه مرتفع شود.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حمیده آقاجانی- بیشتر ما آمال و آرزوهایی که از کودکی جمع کردهایم را در کوله پشتی علمی خودمان میگذاریم، اگر از تورنمنت کنکور به سلامتی بیرون بیاییم، اول مهر پا در مکانی میگذاریم که نهایت و غایت علمی در هر کشوری به حساب میآید.
آنچه که به عنوان اندوخته در ذهن ما قرار میگیرد و در قالب مدرک تحصیلی به پوشه مدارکمان افزوده میشود حاصل تلاش معلمانی است که سالها خاک تخته خوردهاند و از پشت نیمکت دانشجویی به میز استادی رسیدهاند. هر زمان حرف از مشکلات دانشگاه به میان آمده به همه چیز از دانشجو تا فضای آموزشی فکر کردهایم جز استادانی که یک ستون محکم در این بنای علمی هستند.
قطعا شنیدن چالشهای حوزه علوم، تحقیقات و فناوری از زبان مجریان این امر میتواند بهترین بازخورد را داشته باشد، زیرا استادان دانشگاه ها، اعضای هیئت علمی، پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد بازیگران اصلی عرصه تحصیلات آکادمیک و تکمیلی هستند.
شاید یکی از نیازهای تحقیق در حوزه تحصیلات دانشگاهی ارتباط تنگاتنگ و رو در روی استادان و صاحبنظران دانشگاهی با بالاترین مقام علمی کشور یعنی وزیر علوم بود. این ملاقات میتوانست شرایطی را فراهم سازد تا نظرات هر دو طرف این معادله راهگشا و چاره ساز باشد.
شاید لزوم برگزاری چنین جلساتی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور را برآن داشت تا برای ایجاد تعامل بین دانشگاه با جامعه و نظام مدیریت آموزش عالی اولین نشست هماندیشی وزیر علوم با استادان و صاحبنظران برجسته دانشگاههای کشور در فروردین سال ۹۷ برگزار شود، جلسهای که در آن فرهیختگان جامعه علمی و فناوری کشور از دغدغههای خود گفتند.
امروز دومین نشست هم اندیشی استادان دانشگاه و صاحبنظران، روسای پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد با حضور وزیر علوم و معاونینش در محل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد و هر کدام به نوبه خود نظراتشان را اعلام کردند، مضاف بر اینکه نظرات این صاحبنظران که سال گذشته مطرح شده بود به صورت کتابچه در آمده است.
نظراتی که به برنامهریزی منجر میشود
وحید احمدی رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ در خصوص لزوم برگزاری چنین نشستهایی اظهار کرد: زمانی که ما تاکید داریم دانشگاه باید در همه حوزههای جامعه حضور فعال داشته باشد قاعدتا خود دانشگاه هم باید به این اعتقاد و اعتماد برسد.
وی ادامه داد: اعتقاد به این معنی که بداند وظیفه حضور فعال و نقش آفرین دارد و اعتماد یعنی اینکه دستگاهها مسائل و مشکلات خود را به دانشگاه ارجاع کند در نتیجه ما باید کاری کنیم که این احساس در بدنه خود دانشگاه ایجاد شود و موضوعات از وزارت علوم ابلاغ شود.
مشاور وزیر عتف تصریح کرد: اینکه امروز صاحبنظران و اساتید دانشگاه در این مراسم حضور داشتند نماینده همه جامعه دانشگاهیان هستند و نباید تنها نقطه نظرات خود را بیان کنند بلکه باید در سطح کلان به موضوعات نگاه شود تا در همین راستا وزارت علوم نیز برنامه ریزی کند.
اعضای هیات علمی از دل ماجرا حکایت میکنند
تجربه نشان داده همواره دستورالعملها و سازوکارهایی که یکسویه باشند و از بالا به پایین ابلاغ شوند، نمیتواند بازدهی و نتیجه مطلوبی داشته باشند و لازم است که اندیشمندان و اعضای هیئتهای علمی در حوزههای مختلف نظرات کارشناسی خود را به وزارت علوم ارائه کنند، زیرا این گروه از قشر تحصیلکرده در دل داستان علمی کشور قرار دارند.
رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در بخشهایی از صحبتهای خود به این موضوع اشاره دارد که در مواردی برخی نکات از سوی دانشگاهها به آنها ارائه شده که مورد بررسی قرار گرفته است. اینکه برگزاری چنین نشستهایی تا چه میزان میتواند به پیشرفت علم در دانشگاه کمک کند از آن سوالهایی است که باید به سراغ اهل فنش برویم و به دنبال پاسخ باشیم.
شرایط ارائه راهکارهای علمی برای برونرفت از مشکلات باید مهیا شود
فرید شاهمرادی رئیس پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو تصریح کرد: با توجه به ماهیت مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزاری چنین نشستهایی تاثیرگذار است. اما حقیقت این است که برگزاری نشستها عموما خروجی کمتری دارند و باید ارتباطات را بعد از نشستها ببینیم و اینکه از فردا چه تغییری در روند نظرخواهی صورت خواهد گرفت.
شاهمرادی ادامه داد: باید ببینیم که آیا از فردا کارگروههای تخصصی ایجاد خواهد شد؟ آیا متناسب با موضوع استانها مصوبههایی مبتنی بر نظرات خود متخصصین استانی ایجاد خواهد شد یا خیر؟ این اتفاقات اگر بیفتد قطعا تاثیرگذار خواهد بود. بسیاری از اساتیدی که سالها به عنوان هیئت علمی در دانشگاهها فعالیت کردهاند در این نشست به گیر و گرفتهای قانونی اشاره کردند.
رئیس پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان افزود: قطعا برای رفع چنین گیر و گرفتهای قانونی باید اظهار نظرهای استادان و متخصصین بررسی شده و تبدیل به مصوبه و قانون شده و در نهایت اجرایی شود. آن موقع است که دست کسانی که دیدگاههای خود را ارائه کردهاند باز خواهد بود و تاثیر مثبتی نیز از خود به جا خواهد گذاشت.
وزارت علوم به عنوان اصلیترین مرجع علمی در کشور علاوه بر تدوین سیاستهای آموزشی باید شرایطی را فراهم آورد که اهل فن و متخصصین بتوانند دیدگاههای خود را آزادانه بیان نموده و راهکارهای عملی برای برون رفت از مشکلات ارائه نمایند.
حل بحران سیل حضور پررنگ محققان را میطلبد
شاید عملیترین نمونه این همراهی بحران سیل اخیر در کشور باشد که حضور پررنگ محققین را برای چاره جویی میطلبد. حالا که همه دستگاههای مردمی و اجرایی کشور درگیر حل بحران پس از سیل هستند این وظیفه بر دوش محققین و استادان دانشگاه است که علل بروز چنین حوادث تلخی را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهند و مقالاتی ارائه کنند که بتواند آینده ایمنی را برای مردم کشور به همراه داشته باشد.
درهای اظهار نظر در خصوص مباحث علمی باز است منصور غلامی وزیر علوم که به عنوان رئیس دومین نشست هماندیشی با استادان و صاحبنظران برجسته دانشگاههای کشور در این رویداد حضور داشت، با اشاره به توقعات مردم از نقش فعالیتهای علمی جهت بهبود شرایط فعلی کشور که به صورت حقیقی و مجازی مطرح میشود، گفت: اخیراً به دنبال وقوع سیل در کشور، مباحثی در حوزه اجتماعی و سیاسی مطرح شده و سوالها و باورها عموماً بر این اساس است که دانشگاهها میتوانند در حل این مشکلات مؤثر باشند لذا امروزه این انتظار در جامعه وجود دارد که دانشگاهها به این مسائل ورود پیدا کنند و در رفع بحرانها اقدامات مؤثری را انجام دهند.
وزیر علوم با بیان اینکه باب اظهار نظر در خصوص مباحث علمی باز است، تصریح کرد: امروزه توجه مجامع علمی به مسائل بسیار مهم است و مقدمهای بر حل آنها تلقی میشود؛ به همین منظور در طول سالهای اخیر نشستهای مختلفی در دانشگاهها برگزار و نتایج حاصل از آن نیز بررسی و جمعآوری شده است.
غلامی با اشاره به دو وجه اصلی فعالیتهای علمی منتشر شده، گفت: توسعه، کشف و ابداع فعالیتهای جدید علمی و حرکت به سمت حل مسائل کشور با وجود علم، دانش و فناوری دو وجه کلی فعالیتهای علمی است که هر کسی در حوزه تخصصی خود میتواند به این امر توجه کند.
به امید آنکه برگزاری چنین نشستها و برنامههایی ضمن توجه به مشکلات و دغدغههای صاحبنظران و کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت، انگیزه و روحیهای باشد برای پرداختن هرچه بیشتر به مسائل علمی درجهت پیشرفت کشور و برونرفت از مشکلات طبیعی و غیرطبیعی که در آینده برای ایران و ایرانی رخ خواهد داد.