شناسایی ماهی‌هایی که در اعماق تاریکی رنگ‌ها را تشخیص می‌دهند

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، در حالی که افراد و دیگر مهره‌داران در نور کم قادر به دیدن رنگ‌ها نیستند، برخی ماهی‌ها که در اعماق دریا زندگی می‌کنند، به دلیل انطباق ژنتیکی منحصر به فردی که دارند، می‌توانند رنگ‌ها را در تاریکی هم تشخیص دهند.

دانشمندان ژنوم‌های گونه‌های ۱۰۱ ماهی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و دریافتند که در بدن سه رده از ماهی‌هایی که در عمق دریاها، حدود ۱۵۰۰ متری سطح زیر آب زندگی می‌کنند، از نظر سیستم بینایی چنان پیشرفته هستند که قادرند در تاریکی مطلق هم دیدی رنگی داشته باشند.

داشتن این دید دقیق و حساس مزیت‌های قابل توجهی را برای این ماهی‌ها به دنبال دارد و زمانی که در تاریکی عمق دریا به دنبال غذا و جفت می‌گردند به آن‌ها کمک می‌کند تا در این دنیای زیرآبی که بزرگ‌ترین زیستگاه کره زمین به شمار می‌رود، طعمه دیگر حیوانات شکارچی نشوند. چشم‌های این ماهی‌ها حساسیت بالاتری دارند و دانشمندان بر این باورند که دید آن‌ها در عمق بسیار خوب عمل می‌کند.

مهره‌داران دو نوع سلول گیرنده نوری در شبکیه برای دیدن دارند که به میله‌ها و مخروط مشهورند. از سلول‌های مخروطی در زمان حضور نور زیاد و درک از رنگ‌ها استفاده می‌شود. سلول‌های میله‌ای هم در نور کم مورد استفاده قرار گرفته و برای تشخیص رنگ‌ها به کار نمی‌آیند. سلول‌های میله‌ای حاوی نوعی رنگدانه نوری هستند که به طول موج خاصی از نور واکنش نشان می‌دهند.

محققان دریافتند که ۱۳ گونه از سه رده ماهی‌های عمق دریا قابلیت تکثیر ژن‌های کنترل‌کننده را دارند و در ظاهر، به ماهی‌ها امکان تشخیص رنگ‌ها را می‌دهند. آن‌ها در مطالعات خود یکی از گونه‌ها موسوم به «باله‌خاری نقره‌ای» دست یافته‌اند که دارای ۳۸ کپی از ژن رودوپسین هستند. این ماهی، بدنی دایره‌ای شکل به رنگ نقره‌ای روشن و چشم‌هایی بزرگ دارد و رنگ‌ها را صرفا با کمک سلول‌های میله‌ای می‌بیند که در بین مهره‌داران منحصربه‌فرد است. طول این ماهی تنها ۳۰ سانتی‌متر است و از پلانکتون‌ها و میگو‌ها تغذیه می‌کند.