قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آبی ناشی از استفاده از تلفن همراه، کامپیوتر و لوازم خانگی فرآیند پیری را در انسان افزایش میدهد؛ حتی اگر این نور مستقیما به چشم نخورد.
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، تحقیقات اخیر دانشمندان دانشگاه ایالتی اورگان در آمریکا نشان میدهد که طول موج آبی تولید شده توسط دیودهای ساطعکننده نور به سلولهای مغزی و همچنین شبکه چشم آسیب میرساند.
دانشمندان در تحقیقات خود از یک نوع مگس استفاده کردند. این نوع مگس در واقع مدل مهمی از ارگانیسمهای جهان به شمار میرود، زیرا مکانیسم سلولی و تکاملی آن بسیار شبیه به انسان و حیوانات است.
یکی از این محققان که مطالعات بسیاری در زمینه ساعت بیولوژیکی بدن دارد، میگوید: ما مگسهای میوه را روزانه به مدت ۱۲ ساعت در معرض نور لامپ آبی که مشابه با طول موج نور آبی ساطعشده از دستگاههایی نظیر موبایل و تبلت است، قرار دادیم و بعد از مدتی دریافتیم که این نور موجب تسریع پیری در آنها میشود.
در واقع این پژوهش نشان داد که مگسهایی که ۱۲ ساعت در معرض نور آبی و ۱۲ ساعت در تاریکی قرار داشتند، زندگی کمتری نسبت به مگسهایی داشتند که در تاریکی مطلق یا آنهایی که در معرض نور فیلتر شده آبی نگهداری میشدند.
سلولهای شبکیه و سلولهای عصبی مغزی مگسهایی که در معرض نور آبی قرار داشتند، آسیب دیده بودند و مگسها دچار اختلال در حرکت شدند. به این ترتیب که توانایی آنها در بالا رفتن از دیوارهای محفظه آنها- به عنوان یک رفتار معمولی- کاهش یافت.
برخی از مگسهای آزمایش، جهشهایی بودند که چشم ایجاد نمیکنند و حتی آن مگسهای بدون چشم آسیب مغزی و اختلالات حرکتی را نشان میدادند، و این نشان میدهد که مگسها لازم نیست که نوری را ببینند.
یکی از محققان دیگر این تحقیق که استاد زیستشناسی است، میگوید: این واقعیت که نور آبی باعث تسریع پیری در مگسها شد، در ابتدا برای ما بسیار تعجبآور بود. ما برای تفسیر این موضوع، از علم ژنتیک کمک گرفتیم و شرایط ژنتیکی مگسهای پیر را مورد بررسی قرار دادیم و دریافتیم که اگر در معرض نور آبی قرار بگیرند، حتی ژنهای محافظتی نیز نمیتوانند از آنها در مقابل این نور محافظت کنند.
به گفته محققان، نور طبیعی برای ریتم ساعت زیستی بدن بسیار مهم است و چرخه ۲۴ ساعته فرآیندهای فیزیولوژیکی مانند فعالیت مغزی، تولید هورمون و بازسازی سلول از عوامل مهم در تغذیه و الگوهای خواب به شمار میروند. اما تحقیقات ما شواهد دقیقی از این موضوع است که نور مصنوعی فاکتور مهمی در ایجاد اختلال در خواب و ساعت زیستی بدن است و انسان در زمان استفاده از ابزارهای الکترونیک و نور LED و به طور کلی نمایشگرهای دستگاهها، در معرض مقادیر زیادی نور در طیف آبی که یکی از نورهای مصنوعی است، قرار میگیرد.
به گفته محققان، پیشرفت فناوری بدن انسان را دچار پارادوکس کرده است. از یک سو، همین فناوریها به طور چشمگیری در طول قرن گذشته موجب افزایش سن انسانها شده است. زیرا روشهای بسیاری برای درمان بیماریها در اختیار پزشکان قرار داده است. اما همین فناوریها به دلیل ساطع کردن نور مصنوعی تبعات منفی در سلامتی افراد ایجاد کردهاند.
آنها پیشنهاد میکنند که افراد در ساعات خواب در تاریکی مطلق قرار گیرند و تا حد امکان از موبایل و تبلت استفاده نکنند و یا با زدن عینکهایی که نور آبی را فیلتر میکنند، از شبکیه چشمشان محافظت کنند.