انحصار و انکار مسئولین

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کیمیا میرزاده؛ نهاده‌های دام وطیوربه عنوان مواداولیه، ۷۰ الی ۸۰ درصدهزینه‌های تولیدرابه خود اختصاص داده است که بیشترازنیمی ازاین مواداولیه (نهاده‌ها) وارداتی هستند. سالیانه به طورمیانگین ۸ تن ازانواع نهاده‌های دامی مثل جو، گنجاله سویاو... به ارزش حدود ۳ میلیارد دلار واردکشور می‌شود.

نهاده‌های دامی به عنوان یکی ازمهمترین مواداولیه تولیدکننده‌گان که هزینه بیشتری راصرف خود می‌کنند؛ تغییرقیمت آنهاباعث تغییرسریع دربازار فراورده‌های حاصل ازدام وطیورمی‌شود. بدین صورت که تولیدکننده برای آنکه توانایی خریداری مواداولیه راداشته باشدپس ازگران شدن نهاده‌ها مجبوربه بالابردن نرخ فرآورده‌های تولیدی خود می‌شود؛ بنابراین دلایل تاثیرگذار سیرصعودیانزول قیمت نهاده‌هابه طورغیرمستقیم اثرات خودرابربازار فرآورده‌های دامی می‌گذارد.

بازار انحصاری چیست؟
نوعی فعالیت اقتصادی است که درآن فروشنده، قدرت بالایی درتعیین قیمت دارد وفروشنده میزان تولیدوعرضه رابه گونه‌ای تنظیم می‌کندکه باصرف کمترین منابع، بیشترین سودممکن رانصیب خودکند. ازآنجایی که دربازارانحصاری رقابت درکارنیست واستاندار‌های اجباری به شکل حداقلی اجرامی‌شوند، کیفیت چندان موردتوجه نیست.

آیا انحصاری وجود دارد؟
درطی چندساله اخیراعتراضات وشکایاتی ازجانب فعالین صنعت دام مبنی برانحصار واردات دام ونهاده‌های آن عرضه داشته شده است. افرادخواستارتجارت دراین مبادی نیزجزمعترضین بوده اند.

مدیرعامل اتحادیه دامداران که گفته‌اند بازار توسط یک الی دو تاجراست که اداره می‌شود؛ درجواب به این سوال که چراواردات خوراک دام به اتحادیه‌ها وتعاونی‌ها سپرده نمی‌شودبیان کردند: دولت هیچ مانعی برای واردات خوراک دام توسط بنگاه‌های اقتصادی ایجاد نکرده است!

اما به گفته تجار معترض: کسی برای گرفتن مجوز نه نمی‌گویداما آنقدر این روال اداری برای گرفتن مجوز راطولانی می‌کنندکه اکثرا دربین راه منصرف می‌شوند واگر تعدادی نیز موفق به گذراندن هفت خوان مسئولین شوند ازآن به بعد است که باکارشکنی هاروبرو می‌شوند. افرادانحصارطلب دراین صنعت نمی‌خواهند افراد جدیدی وارد این تجارت شوند یعنی درواقع نمی‌خواهند سود حاصل ازانحصار خودراازدست دهند. (انحصارکننده‌گان تجارت، انحصاررابه عنوان یک شیوه سرمایه گذاری رواج داده‌اند.)


رد انحصارافراد قدرتمند درنهاده‌های دامی
وزارت جهادکشاورزی انحصارافرادقدرتمند وبانفوذ دربخش نهاده‌های دامی راردکرده‌اند؛ یعنی به طور غیرمستقیم تاثیرافراد انحصارگرا رادرتغییرقیمت‌ها انکار کرده‌اند!

فعالان اقتصادی ومسئولین برای گرانی‌های اخیردلایلی راارائه داده‌اند. دلایلی هم، چون اختصاص نیافتن به موقع ارز، گشایش نیافتن اعتباراسنادی شرکت‌های بازرگانی (اعتبارنامه یا ال سی یا اعتباراسنادی یک سندمالی صادره ازیک نهادمالی وعمدتاً توسط یک بانک در درجه اول اعتباردرامورمالی بازرگانی استفاده می‌شود، که معمولاتعهدپرداخت قطعی رافراهم می‌کند.)، افزایش قیمت حمل ونقل بین المللی وافزایش پنج درصدی قیمت‌های جهانی واجرای سیاست‌های انقباضی بانک‌ها ونرخ تبدیل یورو به دلار.

همانطور که دربالاذکرشدوخواندیددرهیچ کدام ازصحبت هابه انحصاردرتجارت اشاره نشد وشاید دلیل آن تعارض منافع مسئولین باشد؟! اگرواقع بینانه به موضوع نگاه کنیم وباتوجه به صحبت‌های قبل درمی‌یابیم: واردات وتوزیع نهاده‌های دام وطیوروقتی درانحصارچندنفر خاص قرار بگیرد می‌توانند به هرقیمتی که تمایل دارند، باایجاد بازارکاذب به فروش برسانند وسودآوری بالایی رابرای آن‌ها داشته باشد.

واردکننده‌گان بزرگ به عنوان بازیگران اصلی درتامین وعرضه این نیازمورداولیه تولیدکننده‌گان فرآورده‌های دامی دراین سال‌ها بار‌ها به دلایل وبهانه‌های مختلف بازارنهاده‌های دامی رابرای سودبیشترخود درشرایط بحران قرارداده وبه نفع خوداداره کرده‌اند.

دلایل ذکرشده توسط فعالان اقتصادی ومسئولین درتغییرنرخ دام ونهاده‌های دامی بی تاثیرنیست، ولی نبایدمنکر تاثیرگذاری انحصارگرایی درتجارت این بازارشد. اگراین روند به همین صورت پیش برودوشورای رقابت که متولی بحث رقابت درکشوراست به دنبال ازبین بردن انحصارنباشدکه دیگرتاجران توانایی حضوردراین بازار راپیدا کنند، قیمت‌ها غیرقابل کنترل خواهد شد.

بهترین بازار‌ها در رقابت کامل است که شکل می‌گیرد وسیاست اکثردولت‌ها دراین راستا است؛ بنابراین لازم می‌شود دولت بااختیاراتی که داردو وضع قوانین، نبض آشفته بازار را باخروج واردات ازانحصارگرایی منظم کند.

کیمیا میرزاده - کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه حضرت ولیعصر(عج) رفسنجان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.