گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کیمیا میرزاده؛ سازمان تأمین اجتماعی یک سازمان بیمه‌گر است که با هدف حمایت از کارگران حقوق‌بگیر و مزدی (به‌صورت اجباری) و صاحبان حرفه و مشاغل آزاد (به‌صورت اختیاری) شکل گرفته است و وظایف عمده آن در دو بخش بیمه‌ای و درمانی هست.
ریشه اعتراضات بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی
بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی، خصوصاً کارگران صنایع و ساختمانی معترضین اصلی نسبت به عملکرد و ارائه خدمات تأمین اجتماعی هستند.
عملکرد نادرست سازمان تأمین اجتماعی نه تنها باعث اعتراض بیمه‌شدگان شده بلکه به دلیل دریافت حق بیمه به صورت‌های مختلف و مقدار زیاد باعث از پا افتادن تولید داخلی و به تعطیلی کشیده شدن صنایع شده است. به دنبال این موضوع سیل عظیمی از بیکاری در جامعه رخ داده است. برای عملکرد ضعیف این سازمان بیمه‌گر می‌توان دلایل عمده‌ای ذکر کرد که با رفع آن‌ها مشکلات کارگران و اقتصاد داخلی حل می‌شود. در اینجا به دو دلیل مهم می‌پردازیم: ۱) مدیریت دولتی سازمان تأمین اجتماعی ۲) انحصار سازمان تأمین اجتماعی در بیمه کارگران
مدیریت دولتی که به کارگران ظلم می‌کند
صحبتی تکراری که به آن عمل نشده: مسئولین بخش‌های مختلف کشور باید از افرادی انتخاب شوند که آن مشکلات را درک کرده‌اند، انتخاب شود تا با فهم دقیق مسائل مربوطه به دنبال بهترین راه‌حل برای رفع آن باشد!
با توجه به اینکه بخش عمده حق بیمه، بیمه شدگان به عهده کارفرما و کارگر است و فقط ۳ درصد از سهم ۳۳ درصدی حق بیمه را دولت پرداخت می‌کند، این نتیجه به دست می‌آید که باید نمایندگانی از بخش خصوصی با حق رأی در هیئت‌امنا سازمان تامین اجتماعی حضورداشته باشند.
در حال حاضر تعداد اندکی از بخش خصوصی در هیئت امنا حضور دارند که تاثیری در اداره کردن این سازمان ندارد به همین دلیل منابع عظیمی که از طریق دریافت حق بیمه جمع می‌شود توسط مدیران دولتی به هدر می‌رود. مسئولین سازمان تأمین اجتماعی این سرمایه بزرگ را در قالب شرکت‌های سرمایه‌گذاری صرف و این منابع را از بین می‌برند. این در حالی است که باید پول‌های واریزشده توسط بیمه‌شدگان برای رفاه افراد شاغل یا بازنشسته صرف شود. ولی این سرمایه به دلیل نداشتن جایگاه پرداخت‌کنندگان حق بیمه در مدیریت سازمان تامین اجتماعی، از بین می‌رود.
حق بیمه قرارداد آفت سفره کارگران و آفت جان تولیدکنندگان
یکی از ساز وکار‌هایی که به قشر کارگر و تولیدکننده ضربه میزند؛ حق بیمه قراردادی است که توسط سازمان تأمین اجتماعی وصول می‌شود. طبق قانون سازمان تأمین اجتماعی که در سال ۱۳۵۴ تصویب شد، تمامی کارفرمایان و پیمانکاران موظف به بیمه کردن کارگران خود هستند و در صورت اجتناب از آن، اخطار و جریمه می‌شوند و در صورت اعتنا نکردن پیمانکار درمراحل بعد بازرسان بیمه قادر به بستن حساب شرکت هستند. طبق قانون تعیین و دریافت وجه بیمه باید بر اساس حقوق و تعداد کارگرانی که مشغول به کار هستند و ماهانه لیست آن‌ها توسط کارفرما به شرکت بیمه ارسال می‌شود، محاسبه گردد. اما سازمان تأمین اجتماعی علاوه برلحاظ کردن این قانون و دریافت حق بیمه از این راه، با تفسیر به رای با استفاده از ماده ۴۱ سازمان تأمین اجتماعی، مابه التفاوت بین حق بیمه از طریق لیست ارسالی و ضریب پیمان قرارداد رانیز دریافت می‌کند.
این مابه‌التفاوت قیمت بین حق بیمه قرارداد و بیمه بر اساس لیست ارسالی کارفرما وارد جیب سازمان تأمین اجتماعی می‌شود! چون در ازای دریافت این مبلغ نه تنها کارگر جدیدی بیمه نمی‌شود، بلکه هیچ خدماتی جدیدی نیز به کارگر و کارفرما ارائه نمی‌شود. سازمان تامین اجتماعی باگرفتن این هزینه بیشتر، در بلندمدت باعث کمبود نقدینگی در تولیدی‌ها و درنتیجه ورشکستگی صاحبان تولیدی می‌شود که منجر به بسته شدن تولیدی خواهد شد. درهرصورت این کارگران هستند که بیشترین ظلم را متحمل می‌شوند، یا درآمد پایین دارند و یا بیکار می‌شوند!
انحصار در سازمان تأمین اجتماعی
انحصار صورت گرفته در سازمان تأمین اجتماعی سبب حکمرانی بخشنامه‌ها به‌جای قانون بر این سازمان شده است. انحصار موجود به این صورت است که صادرکننده و اجراکننده بخشنامه‌ها برای دریافت حق بیمه فقط خود سازمان است و کسی حق دخالت و اظهارنظر در این زمینه را ندارد. اینجاست که تعارض منافع به وجود آمده و حق بیمه قرارداد باعث متضرر شدن هرچه بیشتر کارگران و کارفرمایان می‌شود.
حذف ماده ۴۱ قانون تامین اجتماعی یکی از راه‌حل‌های رفع مشکلات کارفرمایان و کارگران است. همچنین حضور نمایندگان بیشتری از بخش خصوصی درسازمان تامین اجتماعی با داشتن حق رای که بتوانند در مدیریت سازمان دخیل باشند، از ظلم این سازمان به کارگران جلوگیری می‌کند. رفع انحصار موجود در این سازمان نیز از آسیب‌های به وجود آمده جلوگیری و آن‌ها را رفع می‌کند.
کیمیا میرزاده - کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه حضرت ولیعصر(عج) رفسنجان
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.