از نبود اطلاعات مرکز آمار درباره سهم تعاون در اقتصاد تا نگرش غلط به شرکت های تعاونی

 به گزارش خبرنگار«خبرگزاری دانشجو» از مشهد، 12 الی 18 شهریور ماه به عنوان هفته ی تعاون نام گذاری شده است. وقتی صحبت از تعاون می‌شود ناخودآگاه آیه « تعاونوا علی البر و تقوا» به ذهن تداعی می‌شود. اما نسبت تعاون به عنوان یکی از سه رکن اقتصاد کشور ( بخش دولتی، خصوصی و تعاونی) و این مفهوم قرآنی را باید در کلام و تاکید رهبری در موضوع «اقتصاد مقاومتی» جستجو کرد، جایی که تنها راه استقلال و عزت یک ملت مسلمان و مومن این است که دشمن هیچگونه تسلطی بر جامعه اسلامی نداشته باشد و چه نیکی و بری بالاتر از استقلال اقتصادی که خداوند تعاون در آن را توصیه کرده است.

علاوه بر این دو توصیه مهم مقام معظم رهبری به هر دولت و به ویژه دولت تدبیر و امید نیز  مسئله علم و دیگری اقتصاد است. در گذشته اگر دشمن همه‌ی توانش را در عرصه نظامی گذاشت و بسیج مردم توطئه های وی را در هم شکست، امروز نیز اقتصاد هم نیازمند بسیجی دیگر است. موضوع تعاون در اقتصاد  به ویژه اقتصاد مقاومتی نیز همچون نقش بسیج در کشور می باشد.

با تاکیدات رهبری مبنی بر اجرای اصل 44 قانون اساسی، موضوع تعاون در برنامه پنجم توسعه گنجانده شده است و طبق برنامه ریزی های صورت گرفته ، باید سهم تعاون از اقتصاد کشور طی سال 90 تا 94 به رقم 25 درصد برسد. اما با گذشت چند سال از برنامه پنجم توسعه به چنین رقمی نرسیده ایم.

سنجری، مدیر کل اداره کار،رفاه و امور اجتماعی با اشاره به همین مطلب می گوید: « 25 درصد،سهمی است که از اقتصاد کشور برای تعاونی‌ها پیش بینی شده است، دربازار پولی ومالی نیز رقم ده درصد تعیین شده است اما آمار غیر رسمی سهم تعاون در اقتصاد را کمتر از ده درصد اعلام می کند. متاسفانه مرکز آمار ایران هم اطلاعات دقیقی از رقم اعلام نکرده است.»

به گفته سنجری رسیدن به این رقم طی مدت زمان باقی مانده تا پایان برنامه پنجم توسعه نیازمند تلاش و برنامه ریزی بیشتر است.

شاید یکی از دلایل عدم تحقق پیش بینی برنامه پنجم توسعه به برنامه ریزی و همت مسئولین برگردد اما نمی توان از موضوع فرهنگ تعاون نیز در وضعیت امروز گذر کرد.

هرچند موضوع تعاون یک اصل قرآنی و دینی است که با اعتقادات مردم ایران عجین شده است و نمونه های مختلف آن را در سطح زندگی‌های عادی مشاهده می کنیم اما متاسفانه نگرش درستی به نقش تعاونی‌ها در اقتصاد نشده است، در واقع تعاونی ها برخلاف تصور، کمتر به صورت یک بنگاه اقتصادی درآمده اند.

سیدجواد رضویان راد، دبیر اتاق تعاون خراسان رضوی در تشریح این معضل می‌گوید: تا دو سال قبل به طور نمونه شرکت تعاونی نانوایان داشتیم که آرد صنف نانوایان از این طریق تامین می‌شد.وقتی بحث اشتغال مطرح می‌شد، محدود به همان دفتر تعاونی می‌شد و دیگر افراد شاغل در نانوایی‌هایی به حساب نمی‌آمدند یا این که خیلی از افراد عضو شرکت تعاونی سهام عدالت هستند اما این عضو بودن به معنی سهیم بودن در اشتغال افراد در تعاونی سهام عدالت نیست»

وی با اشاره به وجود تعاونی ها در کشورهای اروپایی، ادامه داد: « برخلاف این شیوه غلطی که نسبت به موضوع تعاونی‌ها در ایران رایج شده است،به طور نمونه در هلند دامداران یا کشاورزان تعاونی که تشکیل می‌دهند متشکل از تمام واحدهای صنفی است که سرمایه خود را پای کارآوردند و از امتیازات و تسهیلات تعاونی‌ها استفاده می کنند.»

سنجری نیز درمقایسه وضعیت اشتغال تعاونی‌ها در ایران و جهان بیان می‌کند:« جمعیت جهان حدود هفت میلیارد نفر است که یک میلیارد آن عضو تعاونی‌های مختلف اند ، این رقم یعنی 15 درصد جمعیت جهان، با این حال 90 درصدشان در همین تعاونی ها شاغل اند ، در حالی که در ایران 75 میلیونی، اعضای تعاونی 40 میلیون نفر است اما تنها دو میلیون نفر، یعنی دو درصد در تعاونی شاغل هستند.»

بنابراین در شرایطی که کشور در تحریم اقتصادی است و معضل بیکاری یکی از مشکلات متداول جامعه شده است، توجه به کارکرد اصلی تعاونی ها ،یعنی اشتغال بسیار حائز اهمیت است.

به نظر می‌رسد با توجه به شرایط پیش رو، نیازمند بررسی و آسیب شناسی مجدد موضوع «تعاونی‌ها» در کشور هستیم و نقش رسانه های نیز در این بین غیر قابل انکار است.

هرچند هفته تعاون ، هفت روز است که بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد اما مسئولین و رسانه ها بایستی در سایر زمان ها با موشکافی و توجه بیشتر به این مسئله بپردازند چرا که موضوع تعاون یکی از اصلی ترین راه ها جهت تحقق اقتصاد مقاومتی است.